Lịch tiêm chủng cho trẻ 0–12 tuổi gồm những mũi nào?
Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo của bạn – đặc biệt khi lần đầu làm cha mẹ. Lịch tiêm chủng cho trẻ từ 0 đến 12 tuổi là “lá chắn” quan trọng giúp bé phòng tránh nhiều bệnh nguy hiểm như bạch hầu, ho gà, bại liệt, sởi, viêm gan B, hay thậm chí là ung thư do virus HPV. Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ ràng, khoa học và dễ theo dõi để bạn yên tâm đồng hành cùng con qua từng giai đoạn phát triển.
Các mũi tiêm quan trọng theo độ tuổi
Lịch tiêm chủng được thiết kế dựa trên sự phát triển hệ miễn dịch của trẻ và thời điểm nguy cơ mắc bệnh cao nhất. Dưới đây là các mốc tiêm chính:
– Ngay sau sinh (0–24 giờ):
• Viêm gan B (mũi 1) – đặc biệt quan trọng nếu mẹ nhiễm HBV.
• Lao (BCG) – phòng bệnh lao sơ nhiễm.
– 2 tháng tuổi:
• Viêm gan B (mũi 2)
• 5 trong 1 hoặc 6 trong 1 (phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, Hib ± viêm gan B)
• Phế cầu (PCV) – ngừa viêm phổi, viêm màng não do phế cầu khuẩn
• Rota virus – ngừa tiêu chảy do rotavirus
– 3–4 tháng tuổi:
• Tiếp tục các mũi nhắc lại của vắc xin 5 trong 1/6 trong 1, phế cầu, rota (tùy phác đồ)
– 6–12 tháng tuổi:
• Cúm (tiêm hàng năm, bắt đầu từ 6 tháng)
• Viêm não Nhật Bản (từ 12 tháng trở đi, tùy khu vực lưu hành)
• Thủy đậu (từ 12 tháng)
• Mũi nhắc lại viêm gan B, bạch hầu – ho gà – uốn ván
– 12–24 tháng tuổi:
• Sởi – quai bị – rubella (MMR)
• Viêm gan A (2 mũi, cách nhau 6–12 tháng)
• Não mô cầu (ACWY hoặc B, tùy nguy cơ)
– 3–5 tuổi:
• Nhắc lại 4 trong 1 (bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt)
• Thủy đậu (mũi 2 nếu chưa tiêm đủ)
– 6–12 tuổi:
• Uốn ván – bạch hầu – ho gà (Tdap) – thường tiêm lúc 4–6 tuổi và nhắc lại 11–12 tuổi
• HPV (cho bé gái và trai từ 9 tuổi trở lên, 2 mũi cách nhau 6–12 tháng) – phòng ung thư cổ tử cung, hậu môn, và một số ung thư liên quan HPV
• Cúm (tiêm hàng năm)
Dấu hiệu cho thấy bạn nên kiểm tra lại lịch tiêm của con
– Trẻ từng bỏ lỡ một hoặc nhiều mũi tiêm do ốm, chuyển nơi ở, hoặc thiếu thông tin.
– Gia đình sống hoặc du lịch đến vùng có dịch bệnh (sởi, viêm não Nhật Bản…).
– Trẻ có bệnh nền (tim, phổi, suy giảm miễn dịch) – cần tiêm thêm vắc xin đặc biệt như phế cầu, cúm liều cao.
Lưu ý quan trọng để tiêm chủng an toàn và hiệu quả
– Không trì hoãn tiêm chủng chỉ vì trẻ hơi ho, sổ mũi nhẹ – trừ khi sốt cao hoặc bệnh cấp tính nặng.
– Ghi chép cẩn thận: Dùng sổ tiêm chủng quốc gia hoặc ứng dụng y tế để theo dõi sát.
– Không tự ý “dồn” hoặc “bỏ” mũi: Mỗi vắc xin có khoảng cách tối thiểu giữa các liều để tạo miễn dịch bền vững.
– Theo dõi sau tiêm: Trẻ có thể sốt nhẹ, sưng chỗ tiêm trong 1–2 ngày – đây là phản ứng bình thường. Nếu sốt >39°C, co giật, tím tái – cần đi khám ngay.
Lịch tiêm chủng từ 0–12 tuổi không chỉ là danh sách các mũi tiêm, mà là lộ trình bảo vệ sức khỏe dài hạn cho con bạn. Trong phòng khám, tôi thường thấy nhiều phụ huynh lo lắng “tiêm nhiều có hại không?” – nhưng thực tế, hệ miễn dịch của trẻ hoàn toàn đủ khả năng đáp ứng với hàng chục kháng nguyên mỗi ngày. Điều quan trọng là tiêm đúng lịch, đủ liều, và không bỏ sót những vắc xin quan trọng như HPV hay phế cầu. Hãy xem tiêm chủng như một món quà sức khỏe bạn trao cho con – không thể mua lại được nếu bỏ lỡ.
