Khám sức khỏe sinh sản là gì và cần làm những gì?
Chào bạn! Việc chủ động khám sức khỏe sinh sản trước khi có ý định mang thai là một bước chuẩn bị rất quan trọng — không chỉ giúp bạn hiểu rõ tình trạng sức khỏe hiện tại mà còn phát hiện sớm các yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai hoặc sức khỏe thai kỳ sau này. Tôi sẽ giải thích cụ thể những gì bạn và người bạn đời cần làm.
Tại sao nên khám sức khỏe sinh sản trước khi mang thai?
Khám sức khỏe sinh sản không chỉ đơn thuần là “kiểm tra xem có con được không”, mà là quá trình đánh giá toàn diện khả năng sinh sản, phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn (kể cả không có triệu chứng), và tối ưu hóa điều kiện cơ thể để chuẩn bị cho một thai kỳ khỏe mạnh. Trong phòng khám, tôi thường gặp nhiều cặp đôi chỉ đi khám khi đã cố gắng thụ thai hơn 1 năm không thành — trong khi nhiều vấn đề hoàn toàn có thể được can thiệp sớm nếu được phát hiện kịp thời.
Gói khám sinh sản cơ bản dành cho cả nam và nữ
Dù giới tính khác nhau, cả hai bạn đều cần thực hiện một số xét nghiệm nền tảng để đánh giá sức khỏe tổng quát và nguy cơ ảnh hưởng đến sinh sản:
– Khám lâm sàng tổng quát: Đo huyết áp, chiều cao, cân nặng, tính chỉ số BMI.
• Tổng phân tích tế bào máu (CBC) để phát hiện thiếu máu, nhiễm trùng.
• Xác định nhóm máu (ABO và Rh) — rất quan trọng nếu bạn mang nhóm máu Rh âm.
• Sinh hóa máu: đánh giá chức năng gan, thận, đường huyết, mỡ máu.
• Xét nghiệm viêm gan B, C — vì các virus này có thể lây từ mẹ sang con.
– Xét nghiệm nước tiểu: Phát hiện nhiễm trùng tiểu, đái tháo đường tiềm ẩn.
– Tầm soát bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs): HIV, giang mai — vì chúng có thể ảnh hưởng đến thai nhi hoặc gây vô sinh.
– Siêu âm ổ bụng: Đánh giá gan, thận, lách, bàng quang và cơ quan sinh dục (ở nam: tinh hoàn; ở nữ: tử cung, buồng trứng — nếu bàng quang đầy).
– Xét nghiệm nội tiết tố sinh dục: Như FSH, LH, testosterone (nam), estrogen, progesterone (nữ) — giúp đánh giá chức năng buồng trứng/tinh hoàn.
Khám chuyên sâu theo giới tính
Nam giới cần thêm những gì?
– Khám nam khoa: Bác sĩ sẽ kiểm tra tinh hoàn, mào tinh, ống dẫn tinh để phát hiện giãn tĩnh mạch thừng tinh, u tinh hoàn hoặc bất thường giải phẫu.
– Siêu âm tinh hoàn: Đánh giá cấu trúc và lưu lượng máu đến tinh hoàn.
– Tinh dịch đồ: Xét nghiệm then chốt để đánh giá số lượng, chất lượng và khả năng di động của tinh trùng.
– Xét nghiệm dịch niệu đạo (nếu có dấu hiệu viêm): Phát hiện nhiễm trùng như Chlamydia, lậu — nguyên nhân phổ biến gây tắc ống dẫn tinh.
Nữ giới cần lưu ý những xét nghiệm nào?
– Khám phụ khoa: Kiểm tra tử cung, buồng trứng, âm đạo và cổ tử cung.
– Siêu âm đầu dò âm đạo: Cho hình ảnh rõ nét hơn về buồng trứng, nang noãn, niêm mạc tử cung — đặc biệt hữu ích nếu bạn có chu kỳ kinh không đều.
– Xét nghiệm dịch âm đạo: Phát hiện viêm nhiễm do nấm, vi khuẩn hoặc trùng roi — những yếu tố có thể cản trở tinh trùng gặp trứng.
– Tầm soát ung thư cổ tử cung và HPV: Qua xét nghiệm Pap smear và/hoặc HPV DNA — nên làm định kỳ, đặc biệt nếu bạn đã quan hệ tình dục.
– Siêu âm vú: Sàng lọc u vú, nang vú — nhất là nếu có tiền sử gia đình mắc ung thư vú.
Những lưu ý quan trọng trước khi đi khám
Để kết quả xét nghiệm chính xác và quá trình khám diễn ra thuận lợi, bạn cần lưu ý:
– Thời điểm lý tưởng: Nên khám trước khi có ý định mang thai 3–6 tháng để kịp thời can thiệp nếu phát hiện bất thường.
– Nhịn ăn 8 tiếng: Cần nhịn ăn (có thể uống nước lọc) trước khi lấy máu làm sinh hóa và đường huyết.
– Uống đủ nước và nhịn tiểu 1 tiếng trước siêu âm ổ bụng: Giúp bàng quang căng, tạo điều kiện quan sát tử cung và buồng trứng rõ hơn (đối với nữ).
– Kiêng quan hệ tình dục 2–3 ngày trước khi làm tinh dịch đồ (nam) hoặc xét nghiệm dịch âm đạo (nữ).
– Tránh rượu, bia, chất kích thích ít nhất 24–48 giờ trước khám — vì chúng có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng và kết quả xét nghiệm.
– Phụ nữ không nên khám phụ khoa trong kỳ kinh nguyệt, vì máu kinh có thể làm sai lệch kết quả xét nghiệm dịch âm đạo và siêu âm.
– Thông báo với bác sĩ về bất kỳ thuốc đang dùng (kể cả thuốc tránh thai, thực phẩm chức năng), vì một số thuốc có thể ảnh hưởng đến nội tiết hoặc kết quả xét nghiệm.
Khám sức khỏe sinh sản không phải là “thủ tục hình thức” đó là bước đầu tư thông minh cho sức khỏe sinh sản lâu dài của cả hai bạn. Nhiều vấn đề như viêm nhiễm thầm lặng, rối loạn nội tiết, hoặc dị tật cơ quan sinh dục hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Tôi luôn khuyên các cặp đôi: đừng đợi đến khi “không có con” mới đi khám hãy chủ động ngay từ hôm nay để hành trình làm cha mẹ của bạn diễn ra suôn sẻ và an toàn nhất.
