Tắc tĩnh mạch chi dưới có nguy hiểm không?

Chào bạn,

Tắc tĩnh mạch chi dưới – còn gọi là huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) – là tình trạng hình thành cục máu đông trong tĩnh mạch sâu ở chân. Đây là một bệnh lý nghiêm trọng, có thể dẫn đến biến chứng đe dọa tính mạng nếu cục máu đông di chuyển lên phổi gây thuyên tắc phổi.

Nguyên nhân thường gặp của tắc tĩnh mạch chi dưới

Tắc tĩnh mạch chi dưới thường xảy ra do sự kết hợp của ba yếu tố chính được gọi là “bộ ba Virchow”:

– Tình trạng ứ trệ tuần hoàn: Khi bạn ngồi hoặc nằm bất động quá lâu (sau phẫu thuật, chấn thương, hoặc đi máy bay dài giờ), máu lưu thông chậm lại, dễ tạo cục đông.

– Tổn thương thành mạch: Chấn thương, can thiệp ngoại khoa, hoặc viêm nhiễm có thể làm tổn thương lớp nội mạc tĩnh mạch, kích hoạt quá trình đông máu.

– Rối loạn đông máu: Một số người có xu hướng tăng đông do di truyền, ung thư, mang thai, dùng thuốc tránh thai/hormone, hoặc mắc các bệnh mạn tính như suy tim, béo phì, viêm ruột.

Trong thực tế lâm sàng, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân trẻ tuổi tưởng chỉ “mỏi chân” sau chuyến bay dài, nhưng hóa ra đã có huyết khối tĩnh mạch sâu – minh chứng cho việc DVT có thể xảy ra ở bất kỳ ai, không chỉ người lớn tuổi.

Dấu hiệu cảnh báo bạn cần đi khám ngay

Bạn nên đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt nếu xuất hiện các triệu chứng sau ở một bên chân:

– Sưng đau đột ngột, đặc biệt ở bắp chân hoặc mắt cá chân.

– Cảm giác nặng nề, căng tức hoặc chuột rút kéo dài.

– Da vùng sưng ửng đỏ, tím tái hoặc đổi màu bất thường.

– Vùng da bị ảnh hưởng nóng hơn so với chân còn lại.

Đặc biệt nguy hiểm nếu bạn có thêm các dấu hiệu thuyên tắc phổi, như:

– Khó thở đột ngột, đau ngực khi hít sâu.

– Tim đập nhanh, chóng mặt, ho ra máu.

Đây là cấp cứu nội khoa – cần can thiệp ngay lập tức.

Cách xử trí và phòng ngừa tái phát

Nếu được chẩn đoán DVT, điều trị chủ yếu nhằm ngăn cục máu đông lan rộng và phòng biến chứng:

– Thuốc chống đông: Là nền tảng điều trị, giúp ngăn hình thành cục máu mới và giảm nguy cơ thuyên tắc phổi.

– Tất áp lực y khoa: Hỗ trợ cải thiện lưu thông máu, giảm sưng và ngăn hội chứng hậu huyết khối.

– Di chuyển sớm: Trừ khi có chống chỉ định, vận động nhẹ nhàng giúp phục hồi tuần hoàn.

– Can thiệp đặc biệt: Trong trường hợp nặng (cục máu lớn, nguy cơ cao), có thể đặt bộ lọc tĩnh mạch chủ hoặc dùng thuốc tiêu sợi huyết.

Về phòng ngừa, bạn nên:

– Tránh ngồi/đứng lâu một chỗ; đứng dậy đi lại mỗi 1–2 giờ.

– Uống đủ nước, đặc biệt khi đi xa.

– Kiểm soát cân nặng, bỏ thuốc lá, và điều trị tốt các bệnh nền.

– Nếu có nguy cơ cao (phẫu thuật lớn, ung thư…), bác sĩ có thể chỉ định dự phòng bằng thuốc chống đông ngắn hạn.

Tắc tĩnh mạch chi dưới không phải là “chuyện nhỏ”. Nhiều người chủ quan vì nghĩ chỉ là sưng chân thông thường, nhưng biến chứng có thể diễn ra âm thầm và đột ngột. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào – đặc biệt là sưng đau một bên chân kèm nóng đỏ – đừng chần chừ, hãy đi khám để được siêu âm Doppler mạch máu kịp thời. Phát hiện sớm sẽ giúp bạn tránh được những hậu quả nghiêm trọng về sau.