Đau nửa đầu bên trái thường xuyên có phải do migraine?

Chào bạn, tôi là bác sĩ chuyên khoa thần kinh. Đây là tâm sự tôi thường nghe từ nhiều bệnh nhân trong phòng khám. Cơn đau nửa đầu dai dẳng, nhất là khi xuất hiện thường xuyên ở một bên, thực sự có thể khiến bạn lo lắng. Tuy nhiên, trong đa số trường hợp, nguyên nhân không quá nguy hiểm nhưng cũng không nên chủ quan.

Đau nửa đầu bên trái tái đi tái lại thường liên quan đến hội chứng migraine, nhưng cũng có thể là biểu hiện của các vấn đề khác như căng thẳng, viêm xoang, hay tổn thương ở cột sống cổ. Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu nguyên nhân, biết khi nào cần đi khám, và cách xử lý phù hợp ngay tại nhà.

Nguyên nhân phổ biến gây đau nửa đầu bên trái

– Migraine (đau nửa đầu điển hình): Đây là nguyên nhân thường gặp nhất. Cơn đau thường dữ dội, mạch đập theo nhịp tim, kéo dài từ vài giờ đến 2–3 ngày. Bạn có thể kèm theo buồn nôn, nôn, nhạy cảm với ánh sáng (sợ sáng) và âm thanh (sợ ồn). Một số người còn thấy “aura” như nhìn thấy chớp sáng, điểm mù trước khi cơn đau xuất hiện.

– Căng thẳng kéo dài hoặc stress tâm lý: Khi bạn làm việc quá sức, thiếu ngủ, hoặc lo âu triền miên, cơ vùng cổ – vai – gáy co cứng, gây đau lan lên đầu, thường ở một bên hoặc cả hai bên.

– Viêm xoang hàm hoặc xoang trán: Nếu cơn đau xuất hiện sau cảm cúm, kèm theo nghẹt mũi, chảy dịch vàng/xanh, hoặc nặng mặt khi cúi đầu, rất có thể do viêm xoang. Đau thường tăng khi thay đổi tư thế.

– Bệnh lý cột sống cổ: Thoái hóa đốt sống cổ, gai xương hoặc thoát vị đĩa đệm cổ có thể chèn ép rễ thần kinh, gây đau lan từ gáy lên đầu, đặc biệt là nửa đầu bên trái hoặc phải tùy vị trí tổn thương.

– Nhiễm trùng hoặc dị ứng: Cảm lạnh, cúm, sốt virus hoặc phản ứng dị ứng theo mùa cũng có thể kích hoạt cơn đau đầu, dù không đặc hiệu nhưng dễ bị nhầm với migraine.

– Các nguyên nhân khác: Bao gồm chấn thương đầu gần đây, rối loạn hormone (ở phụ nữ trong chu kỳ kinh nguyệt, mang thai hoặc tiền mãn kinh), hoặc lạm dụng thuốc giảm đau (gây “đau đầu hồi ứng” – medication-overuse headache).

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

Bạn nên đến cơ sở y tế nếu cơn đau nửa đầu bên trái đi kèm bất kỳ dấu hiệu sau:

– Đau đột ngột, dữ dội “như sét đánh” có thể là dấu hiệu xuất huyết dưới nhện hoặc đột quỵ.

– Sốt cao, cứng gáy, lú lẫn hoặc co giật, nghi ngờ viêm màng não.

–  Yếu tay/chân, nói ngọng, nhìn mờ, mất thăng bằng cảnh báo đột quỵ hoặc tổn thương thần kinh trung ương.

– Cơn đau ngày càng nặng, không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường, hoặc xuất hiện lần đầu sau 50 tuổi.

– Tiền sử chấn thương đầu gần đây, dù nhẹ.

Trong phòng khám, tôi thường yêu cầu chụp MRI sọ não hoặc X-quang cột sống cổ nếu nghi ngờ nguyên nhân thực thể, chứ không chỉ do migraine.

Cách giảm đau và phòng ngừa tại nhà

Nếu bạn đã được chẩn đoán migraine hoặc đau đầu do căng thẳng, những biện pháp sau có thể giúp kiểm soát tốt hơn:

–  Nghỉ ngơi trong phòng tối, yên tĩnh ngay khi cơn đau bắt đầu, ánh sáng và tiếng ồn thường làm cơn đau trầm trọng hơn.

– Chườm lạnh ở trán hoặc chườm ấm ở gáy tùy theo cảm giác dễ chịu của bạn. Nhiều bệnh nhân của tôi thấy chườm lạnh giúp co mạch, giảm đau nhanh hơn.

– Massage nhẹ vùng cổ, vai và thái dương để giảm co cứng cơ – nguyên nhân gián tiếp gây đau đầu.

– Thực hành thư giãn: Hít thở sâu, thiền, yoga hoặc nghe nhạc nhẹ giúp giảm stress – yếu tố kích hoạt migraine hàng đầu.

– Ghi nhật ký đau đầu: Ghi lại thời gian, mức độ đau, thực phẩm ăn vào, giấc ngủ, chu kỳ kinh (nếu là nữ)… sẽ giúp bạn và bác sĩ xác định “tác nhân khởi phát”.

– Không lạm dụng thuốc giảm đau: Dùng paracetamol hay ibuprofen quá 2–3 lần/tuần có thể khiến cơn đau trở nên mạn tính.

Đau nửa đầu bên trái thường xuyên phần lớn là do migraine hoặc stress, nhưng không nên tự chẩn đoán. Trong nhiều trường hợp tôi gặp, bệnh nhân đã bỏ qua dấu hiệu sớm của thoái hóa cột sống cổ hoặc rối loạn vận mạch não. Nếu cơn đau ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, tái phát >2 lần/tháng, hoặc có biểu hiện bất thường, bạn nên đi khám chuyên khoa thần kinh để được đánh giá toàn diện. Chẩn đoán đúng, điều trị mới hiệu quả.