Trẻ em sốt 38 độ có nguy hiểm không?

Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo lắng khi thấy con sốt — đặc biệt là vào ban đêm, khi mọi thứ dường như trở nên nghiêm trọng hơn. Sốt 38°C ở trẻ em thường không nguy hiểm, mà là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch đang phản ứng với một tác nhân gây bệnh, chẳng hạn như virus hoặc vi khuẩn. Tuy nhiên, cách bạn theo dõi và xử trí trong những giờ đầu rất quan trọng để tránh bỏ sót các tình huống cần can thiệp y tế.

Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu cảnh báo và cách chăm sóc trẻ an toàn khi sốt 38°C.

Nguyên nhân phổ biến khiến trẻ sốt 38°C

Sốt nhẹ (38–38,5°C) ở trẻ thường do các nguyên nhân lành tính và tự giới hạn, bao gồm:

– Nhiễm virus đường hô hấp trên: cảm lạnh, cúm, tay-chân-miệng… Đây là nguyên nhân thường gặp nhất, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi.

– Mọc răng: một số trẻ có thể sốt nhẹ trong vài ngày khi răng mới nhú, dù không phải tất cả đều như vậy.

– Tiêm chủng: sốt nhẹ sau 24–48 giờ tiêm vắc xin là phản ứng bình thường của cơ thể.

– Nhiễm trùng tiểu: đôi khi không có triệu chứng rõ ràng ngoài sốt, đặc biệt ở trẻ nhỏ chưa biết nói.

– Bệnh do virus khác: sởi, rubella, sốt phát ban… thường kèm theo phát ban sau 2–3 ngày sốt.

Trong đa số trường hợp, sốt 38°C là phản ứng sinh lý có lợi, giúp cơ thể chống lại mầm bệnh.

Dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi khám ngay

Mặc dù sốt 38°C thường không đáng lo, bạn nên lưu ý các dấu hiệu nguy hiểm sau — đặc biệt nếu trẻ dưới 3 tháng tuổi:

– Trẻ dưới 3 tháng bị sốt ≥38°C (do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, nguy cơ nhiễm trùng nặng cao).

– Sốt kéo dài trên 72 giờ mà không có dấu hiệu thuyên giảm.

– Trẻ li bì, khó đánh thức, bỏ bú/bỏ ăn, khóc yếu hoặc không khóc.

– Xuất hiện co giật, nôn liên tục, thở nhanh, da nổi chấm xuất huyết hoặc tím tái.

– Cổ cứng, thóp phồng (ở trẻ sơ sinh), hoặc dấu hiệu mất nước (khô môi, ít tiểu, mắt trũng).

Nếu trẻ sốt 38°C nhưng vẫn chơi đùa, ăn uống tốt, phản ứng nhanh nhẹn, bạn có thể theo dõi tại nhà trong 1–2 ngày đầu.

Cách chăm sóc trẻ sốt 38°C an toàn tại nhà

Bạn hoàn toàn có thể hỗ trợ con vượt qua cơn sốt nhẹ mà không cần dùng thuốc ngay, bằng những biện pháp sau:

– Cho trẻ uống nhiều nước hoặc sữa mẹ (nếu còn bú) để tránh mất nước.

– Mặc quần áo mỏng, thoáng, không ủ kín — điều này giúp thân nhiệt dễ thoát ra ngoài.

– Theo dõi nhiệt độ mỗi 4–6 giờ, dùng nhiệt kế đúng cách (ưu tiên đo hậu môn hoặc tai ở trẻ nhỏ).

– Chỉ dùng thuốc hạ sốt (paracetamol liều chuẩn theo cân nặng) khi trẻ sốt trên 38,5°C kèm khó chịu, quấy khóc hoặc mệt mỏi — chứ không phải chỉ vì sốt.

– Không dùng aspirin cho trẻ dưới 16 tuổi vì nguy cơ hội chứng Reye.

Tôi thường khuyên phụ huynh: “Đừng quá tập trung vào con số trên nhiệt kế, mà hãy quan sát trạng thái của trẻ — đó mới là chìa khóa.”

Khi nào cần xét nghiệm hoặc chụp chiếu?

Thông thường, sốt nhẹ đơn độc không cần xét nghiệm. Tuy nhiên, nếu:

– Sốt kéo dài >3 ngày mà không rõ nguyên nhân,

– Trẻ có biểu hiện bất thường (tiểu buốt, đau bụng âm ỉ, ho kéo dài…),

– Hoặc có yếu tố dịch tễ (tiếp xúc với người mắc bệnh truyền nhiễm),

… thì bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu, nước tiểu hoặc siêu âm để tìm căn nguyên.

Sốt 38°C ở trẻ em phần lớn là lành tính và tự hết trong 2–3 ngày. Điều quan trọng nhất là theo dõi sát diễn tiến, giữ cho trẻ đủ nước và nghỉ ngơi. Đừng vội dùng kháng sinh hay thuốc hạ sốt quá sớm — điều đó có thể che lấp triệu chứng và làm chậm chẩn đoán nếu có vấn đề nghiêm trọng.

Nếu bạn bất an dù trẻ có vẻ ổn, đừng ngần ngại gọi cho bác sĩ. Trực giác của cha mẹ đôi khi chính là “dấu hiệu lâm sàng” đáng tin cậy nhất.