Tại sao xuất huyết tiền phòng lại gây tăng nhãn áp?

H1: Tại sao xuất huyết tiền phòng lại gây tăng nhãn áp?

Gần đây, tôi thấy mắt bị đỏ, đau nhức và nhìn mờ sau một chấn thương nhỏ. Bác sĩ chẩn đoán tôi bị xuất huyết tiền phòng và cảnh báo nguy cơ tăng nhãn áp. Tôi rất lo lắng: máu trong mắt làm tăng áp lực như thế nào? Liệu có thể mất thị lực vĩnh viễn không?

Chào bạn,

Xuất huyết tiền phòng – tình trạng máu tụ trong khoang giữa giác mạc và mống mắt – có thể gây tăng nhãn áp cấp tính do làm tắc nghẽn hệ thống thoát thủy dịch hoặc trực tiếp làm tăng áp lực nội nhãn. Dù không phải trường hợp nào cũng dẫn đến tăng nhãn áp, nhưng đây là một biến chứng nghiêm trọng cần theo dõi sát sao, vì tổn thương dây thần kinh thị giác có thể xảy ra chỉ trong vài giờ nếu không được xử trí kịp thời.

Nguyên nhân xuất huyết tiền phòng gây tăng nhãn áp

Xuất huyết tiền phòng ảnh hưởng đến cân bằng áp lực trong mắt qua nhiều cơ chế bệnh sinh:

– Tắc nghẽn đường thoát thủy dịch: Máu và cục máu đông có thể chèn ép hoặc bít kín vùng bè – nơi thủy dịch thoát ra khỏi mắt qua kênh Schlemm. Khi dòng thoát bị cản trở, áp lực nội nhãn tăng nhanh.

– Tăng thể tích nội nhãn: Lượng máu tích tụ trong tiền phòng làm tăng thể tích buồng trước, từ đó đẩy áp lực lên toàn bộ nhãn cầu – tương tự như bơm thêm chất lỏng vào một không gian kín.

– Viêm và tổn thương mô: Phản ứng viêm do máu phân hủy có thể làm sưng nề mô quanh góc tiền phòng, thu hẹp thêm lối thoát thủy dịch.

– Hình thành dính mống mắt: Máu đọng lâu ngày dễ gây dính mống mắt vào giác mạc (dính trước) hoặc thủy tinh thể (dính sau), làm biến dạng cấu trúc thoát dịch và gây tăng nhãn áp thứ phát.

Mức độ tăng nhãn áp phụ thuộc vào lượng máu, thời gian máu tồn lưu và phản ứng cá thể của mắt. Trong thực tế lâm sàng, tôi từng gặp bệnh nhân chỉ xuất huyết nhẹ nhưng áp lực tăng vọt do cơ địa dễ viêm, trong khi người khác xuất huyết nhiều nhưng áp lực vẫn ổn định nhờ hệ thống thoát dịch còn thông thoáng.

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

Bạn nên đến cơ sở nhãn khoa ngay nếu xuất huyết tiền phòng đi kèm các triệu chứng sau:

– Đau mắt dữ dội, lan lên đầu

– Nhìn mờ đột ngột hoặc thấy quầng sáng quanh đèn

– Mắt đỏ, cứng, mi sưng

– Buồn nôn, nôn (do tăng áp lực nội nhãn kích thích thần kinh phế vị)

– Áp lực nội nhãn đo được > 21 mmHg, đặc biệt nếu > 30 mmHg

Đây có thể là dấu hiệu của tăng nhãn áp cấp do xuất huyết, một cấp cứu nhãn khoa thực sự.

Hướng xử trí và phòng ngừa biến chứng

Mục tiêu điều trị là loại bỏ máu, kiểm soát áp lực nội nhãn và ngăn dính mống mắt. Cụ thể:

– Nghỉ ngơi tuyệt đối ở tư thế đầu cao 30–45 độ để máu lắng xuống, tránh che đồng tử và giảm nguy cơ tắc nghẽn góc tiền phòng.

– Tra atropin 1% giúp giãn đồng tử, phòng dính sau – một biến chứng thường gặp ở trẻ em và người trẻ.

– Thuốc hạ nhãn áp: Acetazolamid (uống) hoặc thuốc nhỏ mắt như timolol, brimonidin nếu áp lực tăng cao.

– Chống viêm: Corticosteroid toàn thân hoặc tại chỗ để giảm viêm do máu phân hủy.

– Không dùng thuốc chống đông hoặc NSAID trong giai đoạn cấp để tránh tái xuất huyết.

– Phẫu thuật rửa máu tiền phòng được cân nhắc khi máu chiếm > 50% tiền phòng, áp lực nội nhãn không đáp ứng thuốc, hoặc có nguy cơ nhuộm máu giác mạc.

Lưu ý: Tái xuất huyết (thường xảy ra ngày thứ 2–5) nguy hiểm hơn lần đầu vì lượng máu nhiều hơn và phản ứng viêm mạnh hơn. Bệnh nhân cần được theo dõi sát trong 5–7 ngày đầu.

Kết luận của bác sĩ

Xuất huyết tiền phòng tuy có thể tự tiêu, nhưng không nên chủ quan vì nguy cơ tăng nhãn áp và tổn thương thị lực là rất thật. Việc phát hiện sớm, theo dõi sát và can thiệp đúng thời điểm sẽ giúp bảo tồn thị lực hiệu quả. Nếu bạn từng bị chấn thương mắt và thấy dấu hiệu bất thường, đừng chần chừ – hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa ngay hôm nay.