Sụp mí mắt có nguy hiểm không và khi nào cần đi khám?

Chào bạn,
Sụp mí mắt (ptosis) có thể chỉ là biểu hiện tạm thời do mệt mỏi, thiếu ngủ, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề thần kinh – cơ hoặc bệnh lý tiềm ẩn. Trong nhiều trường hợp nhẹ, mí mắt có thể cải thiện khi bạn điều chỉnh lối sống; tuy nhiên, nếu sụp mí ảnh hưởng đến tầm nhìn, xuất hiện đột ngột hoặc kéo dài, bạn nên đi khám chuyên khoa mắt càng sớm càng tốt.

Nguyên nhân phổ biến gây sụp mí mắt

– Lão hóa tự nhiên: Theo thời gian, cơ nâng mi (levator palpebrae superioris) suy yếu và mô liên kết chùng xuống, dẫn đến sụp mí – đây là nguyên nhân thường gặp nhất ở người trung và cao tuổi.
– Bẩm sinh: Một số trẻ sinh ra đã bị sụp mí do cơ nâng mi phát triển không đầy đủ, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thị lực nếu không được can thiệp sớm.
– Chấn thương vùng mắt hoặc phẫu thuật: Tai nạn, va đập hoặc các thủ thuật quanh mắt có thể làm tổn thương cơ hoặc dây thần kinh chi phối mí mắt.
– Rối loạn thần kinh – cơ: Như bệnh nhược cơ (myasthenia gravis) – một rối loạn tự miễn làm suy yếu cơ, trong đó mí mắt sụp thường nặng hơn vào cuối ngày. Hội chứng Horner (do tổn thương đường giao cảm) cũng gây sụp mí nhẹ kèm đồng tử co nhỏ và không đổ mồ hôi cùng bên.
– Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc giãn cơ, thuốc an thần hoặc thuốc điều trị tăng huyết áp có thể gây sụp mí tạm thời.
– Hội chứng mí mắt mềm (floppy eyelid syndrome): Thường gặp ở người béo phì hoặc mắc ngưng thở khi ngủ, mí mắt trở nên lỏng lẻo, dễ lộn trong khi ngủ và gây kích ứng.
– Bệnh lý nghiêm trọng: Hiếm hơn, sụp mí đột ngột có thể là dấu hiệu của phình động mạch não, đột quỵ hoặc khối u chèn ép thần kinh sọ số III – những tình huống cấp cứu thần kinh.

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

– Sụp mí xuất hiện đột ngột, đặc biệt chỉ ở một bên.
– Kèm theo nhìn đôi (song thị), đau đầu dữ dội, yếu cơ mặt, nói ngọng hoặc mất thăng bằng.
– Ảnh hưởng đến thị lực: Mí sụp che đồng tử, khiến bạn phải ngửa đầu để nhìn rõ.
– Ở trẻ em, sụp mí có thể dẫn đến nhược thị (mắt lười) nếu không điều trị kịp thời.
– Tình trạng kéo dài trên 1–2 tuần mà không cải thiện dù đã nghỉ ngơi đầy đủ.

Các biện pháp hỗ trợ tại nhà (chỉ áp dụng cho trường hợp nhẹ, không do bệnh lý)

Các bài tập và mẹo sau không thể điều trị nguyên nhân sâu xa, nhưng có thể giúp giảm cảm giác nặng mi hoặc hỗ trợ tuần hoàn vùng mắt:

– Bài tập nâng lông mày: Nâng lông mày lên cao nhất có thể, giữ nguyên rồi từ từ nhắm mắt lại. Lặp lại 10–15 lần, 1–2 lần/ngày.
– Tăng cường cơ mí: Đặt ngón tay nhẹ dưới lông mày để cố định, sau đó cố gắng nhắm mắt thật chặt trong 3–5 giây. Lặp lại 10 lần.
– Chớp mắt nhanh: Chớp mắt mạnh và nhanh trong 10–15 giây, rồi nhắm chặt 5 giây. Giúp kích thích tuần hoàn và giảm khô mắt.
– Massage nhẹ quanh hốc mắt: Dùng đầu ngón tay xoa nhẹ theo đường xương ổ mắt từ trong ra ngoài, tránh kéo mạnh da mí.
– Thực hành Trataka (yoga mắt): Tập trung nhìn vào một điểm cố định (như ngọn nến) không chớp trong 30–60 giây, sau đó di chuyển mắt theo các hướng (lên–xuống, trái–phải).

Các biện pháp hỗ trợ khác:
– Chườm lạnh 10–15 phút để giảm sưng phù do mệt mỏi.
– Ngủ đủ 7–8 tiếng/đêm và nâng cao đầu khi ngủ để giảm ứ dịch quanh mắt.
– Tránh dụi mắt, vì hành động này có thể làm chùng da và tổn thương mô mí.

Lưu ý: Không tự ý dùng thuốc nhỏ mắt “làm sáng mắt” hoặc kem bôi không rõ nguồn gốc – chúng có thể gây kích ứng hoặc che lấp triệu chứng bệnh lý thật sự.

Sụp mí mắt do lão hóa hoặc mệt mỏi thường không nguy hiểm và có thể cải thiện với nghỉ ngơi, nhưng nếu tình trạng kéo dài, xuất hiện đột ngột hoặc kèm theo các triệu chứng thần kinh, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng. Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan với sụp mí nhẹ, đến khi ảnh hưởng thị lực hoặc phát hiện nhược cơ muộn mới đi khám – điều này làm giảm hiệu quả điều trị. Vì vậy, hãy đi khám chuyên khoa mắt hoặc thần kinh nếu sụp mí không rõ nguyên nhân, không tự hết sau 1–2 tuần, hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.