Chảy nước mắt là bệnh gì và khi nào cần đi khám?

Dạo gần đây, tôi cứ bị chảy nước mắt liên tục dù không khóc, nhất là khi ra ngoài trời nắng hoặc gió. Mắt không đỏ, cũng không ngứa nhiều, nhưng cảm giác ướt sũng rất khó chịu. Liệu đây có phải dấu hiệu của một bệnh lý về mắt hay chỉ là phản ứng bình thường?

Chuyên viên tư vấn

Đã trả lời: Ngày

Chào bạn,

Chảy nước mắt – hay còn gọi là lệ đạo tăng tiết – không phải lúc nào cũng do cảm xúc. Trong nhiều trường hợp, đây là biểu hiện của rối loạn hệ thống dẫn lưu nước mắt hoặc kích thích tại bề mặt nhãn cầu. Tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu nguyên nhân và biết khi nào cần can thiệp y tế.

Nguyên nhân phổ biến gây chảy nước mắt

– Kích ứng bề mặt mắt: Khói bụi, gió, ánh sáng mạnh, khói thuốc hay dị vật nhỏ có thể khiến mắt phản ứng bằng cách tăng tiết nước mắt để “rửa trôi” tác nhân gây hại.
– Tắc lệ đạo (ống dẫn nước mắt): Đây là nguyên nhân thường gặp ở người lớn tuổi. Khi ống lệ mũi bị tắc, nước mắt không thể thoát xuống mũi như bình thường nên tràn ra ngoài.
– Viêm kết mạc hoặc khô mắt: Nghe có vẻ nghịch lý, nhưng mắt khô mãn tính lại khiến tuyến lệ hoạt động quá mức để bù đắp, dẫn đến hiện tượng “chảy nước mắt giả”.
– Lông mi mọc ngược (lông xiêu) hoặc viêm bờ mi: Lông cọ vào giác mạc gây kích thích liên tục, làm mắt tăng tiết dịch.
– Tổn thương thần kinh mặt: Một số trường hợp sau liệt dây thần kinh VII, cơ vòng mi không đóng kín hoàn toàn, khiến nước mắt dễ tràn ra ngoài.

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám chuyên khoa mắt

– Chảy nước mắt một bên kéo dài trên 1 tuần.
– Kèm theo đỏ mắt, đau, nhìn mờ, ghèn vàng/xanh – có thể là nhiễm trùng.
– Cảm giác cộm xốn, chói sáng hoặc giảm thị lực.
– Sưng nề góc trong mắt (gần sống mũi) – gợi ý viêm túi lệ.
– Tình trạng không cải thiện dù đã tránh gió, đeo kính râm và giữ vệ sinh mắt.

Cách giảm triệu chứng và phòng ngừa tái phát

– Đeo kính bảo vệ khi ra ngoài, đặc biệt trong môi trường nhiều gió, bụi hoặc nắng gắt.
– Chườm ấm vùng mắt 2–3 lần/ngày nếu nghi do tắc lệ đạo nhẹ – giúp giãn cơ và hỗ trợ lưu thông dịch.
– Massage góc trong mắt (gần gốc mũi) theo hướng từ trên xuống dưới, vài lần mỗi ngày – có thể giúp thông tắc lệ đạo ở giai đoạn sớm.
– Tránh dụi mắt, rửa tay thường xuyên để giảm nguy cơ viêm nhiễm.
– Nếu bị khô mắt, hãy dùng nước mắt nhân tạo không chứa chất bảo quản thay vì tự ý nhỏ thuốc co mạch.

Khi nào cần can thiệp y tế chuyên sâu?

Nếu tình trạng chảy nước mắt kéo dài trên 2 tuần, ảnh hưởng sinh hoạt hoặc kèm theo bất kỳ dấu hiệu bất thường nào kể trên, bạn nên đến bác sĩ nhãn khoa để được soi đèn khe, test chức năng lệ đạo (test Schirmer, nhuộm fluorescein) hoặc thậm chí chụp CT/ MRI nếu nghi tắc lệ đạo sâu.

Trong nhiều trường hợp, thông lệ đạo hoặc phẫu thuật nối lệ mũi có thể được chỉ định – và hiệu quả rất cao nếu được thực hiện đúng thời điểm.

Chảy nước mắt tưởng chừng đơn giản, nhưng có thể là dấu hiệu của tắc lệ đạo, khô mắt phản ứng hoặc tổn thương bề mặt nhãn cầu. Đừng chủ quan nếu triệu chứng kéo dài – vì can thiệp sớm sẽ giúp bạn tránh được biến chứng như viêm túi lệ mạn tính hay mất thị lực do tổn thương giác mạc. Hãy lắng nghe cơ thể và đi khám khi cần – đôi mắt là cửa sổ duy nhất để bạn nhìn thế giới.