Mắt mờ sau sinh có nguy hiểm không và khi nào cần đi khám?
Chào bạn,
Thực tế, mắt mờ hoặc suy giảm thị lực sau sinh là tình trạng không hiếm, phần lớn do thay đổi nội tiết và sinh hoạt. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đây lại là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý cần can thiệp y khoa kịp thời. Dưới đây là những thông tin chuyên sâu giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nguy hiểm và cách xử trí phù hợp.
Nguyên nhân khiến mắt kém sau sinh
Sau sinh, cơ thể phụ nữ trải qua nhiều biến đổi sinh lý mạnh mẽ, trong đó rối loạn nội tiết tố là yếu tố hàng đầu ảnh hưởng đến thị lực. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng lành tính. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến – từ sinh lý đến bệnh lý – mà tôi thường gặp trong lâm sàng:
– Thay đổi nội tiết tố: Estrogen và progesterone sụt giảm đột ngột sau sinh có thể làm thay đổi độ cong giác mạc, gây mờ mắt tạm thời.
– Khô mắt do thiếu ngủ và căng thẳng: Chăm con nhỏ khiến các mẹ ngủ không đủ, chớp mắt ít hơn, dẫn đến khô giác mạc và cảm giác cộm, rát, mờ nhìn.
– Bệnh võng mạc thai kỳ: Tình trạng phù nề hoàng điểm (điểm vàng) do giữ nước hoặc tăng áp lực trong thai kỳ có thể kéo dài sau sinh, làm giảm thị lực trung tâm.
– Tiền sản giật hoặc sản giật: Tổn thương mạch máu võng mạc do tăng huyết áp thai kỳ có thể gây xuất huyết, phù gai thị – thậm chí mất thị lực nếu không điều trị.
– Đái tháo đường thai kỳ chưa kiểm soát: Biến động đường huyết ảnh hưởng đến thủy dịch trong mắt, gây mờ nhìn; lâu dài có thể dẫn đến bệnh võng mạc đái tháo đường.
– U tuyến yên (hiếm nhưng nghiêm trọng): Khối u ở tuyến yên có thể chèn ép dây thần kinh thị giác, gây mờ mắt một hoặc hai bên, thường kèm theo rối loạn kinh nguyệt hoặc tiết sữa bất thường sau sinh.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay
Không phải ai cũng biết phân biệt giữa “mờ mắt do mệt” và “mờ mắt do bệnh”. Trong phòng khám, tôi luôn khuyên các mẹ lưu ý những dấu hiệu đỏ sau đây:
– Mờ mắt kéo dài hơn 4–6 tuần sau sinh mà không cải thiện.
– Nhìn mờ một bên mắt hoặc có vùng tối che khuất tầm nhìn.
– Đau mắt dữ dội, nhức đầu kèm buồn nôn – có thể là tăng áp lực nội sọ hoặc u tuyến yên.
– Thị lực giảm đột ngột, kèm theo tê bì, yếu tay chân – cần loại trừ các bệnh thần kinh hoặc tự miễn.
– Nhạy cảm ánh sáng quá mức, chảy nước mắt liên tục, cảm giác như có cát trong mắt – có thể là viêm giác mạc hoặc hội chứng khô mắt nặng.
Nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào trên, hãy đi khám chuyên khoa mắt càng sớm càng tốt, thay vì chờ “tự hết”.
Hướng dẫn cải thiện và phòng ngừa mắt mờ sau sinh
Với những trường hợp nhẹ – chủ yếu do thay đổi nội tiết hoặc mệt mỏi – bạn hoàn toàn có thể hỗ trợ phục hồi thị lực tại nhà, kết hợp điều chỉnh lối sống:
– Cho mắt nghỉ ngơi hợp lý: Áp dụng quy tắc 20-20-20 – cứ 20 phút làm việc (nhìn điện thoại, bế con, đọc sách), hãy nhìn xa 20 feet (khoảng 6 mét) trong 20 giây.
– Bổ sung dinh dưỡng cho mắt: Ăn nhiều rau lá xanh đậm (cải xoăn, rau bina), cá béo (cá hồi, cá mòi) giàu omega-3, và thực phẩm chứa vitamin A, E, C, kẽm.
– Dùng nước mắt nhân tạo không chứa chất bảo quản: Giúp làm dịu khô mắt, đặc biệt khi bạn thường xuyên thức khuya hoặc ở trong phòng máy lạnh.
– Tránh tự ý đeo kính mới: Thị lực sau sinh có thể dao động. Đợi ít nhất 6–8 tuần sau sinh mới nên đo lại kính, trừ khi mờ mắt ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt.
– Kiểm soát bệnh nền: Nếu bạn từng bị tiểu đường thai kỳ hoặc tiền sản giật, hãy theo dõi huyết áp, đường huyết định kỳ và tái khám mắt theo lịch hẹn.
Lời khuyên từ bác sĩ
Trong đa số trường hợp, mắt mờ sau sinh là tạm thời và sẽ tự hồi phục khi nội tiết ổn định và cơ thể được nghỉ ngơi đầy đủ. Tuy nhiên, đừng chủ quan nếu triệu chứng kéo dài hoặc đi kèm các dấu hiệu bất thường.
Tôi từng gặp không ít sản phụ trì hoãn đi khám vì nghĩ “chỉ là mệt”, đến khi phát hiện tổn thương võng mạc do tiểu đường hoặc u tuyến yên thì đã mất thời gian vàng điều trị. Vì vậy, hãy lắng nghe cơ thể mình – và đừng ngần ngại tìm đến chuyên gia khi thị lực thay đổi bất thường sau sinh.
Mắt là cửa sổ tâm hồn – và cũng là chỉ báo sức khỏe toàn thân. Chăm sóc mắt sau sinh không chỉ giúp bạn nhìn rõ con yêu hơn, mà còn bảo vệ sức khỏe lâu dài cho chính mình.
