Chăm sóc mắt sau khi mổ cườm khô như thế nào?
Chào bạn,
Việc chăm sóc mắt sau phẫu thuật đục thủy tinh thể (cườm khô) đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo thị lực phục hồi tốt và tránh các biến chứng đáng tiếc. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết, dựa trên kinh nghiệm lâm sàng và khuyến cáo y khoa cập nhật mới nhất.
Nguyên nhân cần chăm sóc kỹ sau mổ cườm khô
Phẫu thuật thay thủy tinh thể tuy an toàn, nhưng mắt vẫn là cơ quan nhạy cảm và dễ tổn thương trong giai đoạn hồi phục. Vết mổ nhỏ ở giác mạc cần thời gian để liền lại, đồng thời nguy cơ viêm nhiễm, tăng nhãn áp hay bong võng mạc — dù hiếm — vẫn có thể xảy ra nếu bạn không tuân thủ hướng dẫn chăm sóc. Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân vì chủ quan mà phải điều trị kéo dài do dụi mắt hay tiếp xúc nước quá sớm.
Những việc cần làm trong những ngày đầu sau mổ
– Đeo kính bảo vệ: Kính râm hoặc kính che mắt giúp chắn bụi, ánh sáng mạnh và tránh vô tình chạm tay vào mắt. Trong 3 ngày đầu, nhiều bác sĩ khuyên đeo kính cả khi ngủ để ngăn thói quen dụi mắt lúc nửa tỉnh nửa mê.
– Nhỏ thuốc đúng giờ: Thuốc kháng sinh và chống viêm dạng nhỏ mắt là “lá chắn” quan trọng chống nhiễm trùng và sưng viêm. Bạn cần nhỏ đủ liều, đủ thời gian — kể cả khi mắt đã cảm thấy dễ chịu.
– Giữ mắt khô ráo: Tránh để nước, xà phòng, dầu gội dính vào mắt ít nhất 1–2 tuần đầu. Khi gội đầu, nên cúi người ra sau hoặc nhờ người khác hỗ trợ.
– Hạn chế dùng thiết bị điện tử: Mắt sau mổ dễ mỏi và nhạy cảm. Nếu cần dùng điện thoại hay máy tính, hãy giảm độ sáng, phóng to chữ và nghỉ mắt mỗi 20 phút (nguyên tắc 20-20-20: nhìn xa 20 feet trong 20 giây sau mỗi 20 phút).
Những điều tuyệt đối nên tránh
– Không dụi mắt: Dù cảm giác ngứa hay cộm có xuất hiện, việc dụi mắt có thể làm lệch vị trí thủy tinh thể nhân tạo hoặc gây rách vết mổ.
– Không trang điểm mắt: Mỹ phẩm có thể mang vi khuẩn vào mắt. Tốt nhất nên kiêng hoàn toàn trong 4 tuần đầu.
– Tránh mang vác nặng, cúi gập người hoặc tập thể thao mạnh: Những hoạt động này làm tăng áp lực nội nhãn, có thể ảnh hưởng đến quá trình lành thương.
– Kiêng rượu, bia, thuốc lá và đồ ăn nhiều đường, chiên rán: Chúng làm chậm quá trình tái tạo mô và tăng viêm — điều không mong muốn trong giai đoạn phục hồi.
Dấu hiệu bình thường và cảnh báo nguy hiểm
Triệu chứng thường gặp (không đáng lo):
– Cảm giác cộm, ngứa nhẹ
– Chảy nước mắt
– Nhạy cảm với ánh sáng
– Thị lực mờ nhẹ trong 1–2 tuần đầu
Cần đi khám ngay nếu bạn gặp:
– Đau mắt dữ dội không giảm sau dùng thuốc
– Mắt đỏ lan rộng, sưng nề
– Thị lực giảm đột ngột hoặc nhìn thấy các đốm đen, chớp sáng
– Cảm giác như có màn che trước mắt
Đây có thể là dấu hiệu của biến chứng như viêm nội nhãn, tăng nhãn áp cấp hoặc bong võng mạc — những tình huống cần can thiệp y tế khẩn cấp.
Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ hồi phục thị lực
Ăn uống hợp lý giúp mắt phục hồi nhanh và bền vững hơn. Bạn nên ưu tiên:
– Protein chất lượng cao: Trứng, cá, thịt nạc, đậu phụ — hỗ trợ tái tạo mô.
– Chất béo lành mạnh và Omega-3: Cá hồi, hạt chia, quả bơ, dầu oliu — giảm viêm và nuôi dưỡng võng mạc.
– Rau xanh đậm và củ quả màu cam: Bông cải xanh, rau chân vịt, cà rốt, khoai lang — giàu lutein, zeaxanthin, vitamin A và C, rất tốt cho mắt.
Uống đủ nước và hạn chế muối cũng giúp ổn định áp lực nội nhãn.
Thời gian hồi phục và theo dõi sau mổ
Hầu hết bệnh nhân cảm nhận rõ sự cải thiện thị lực trong 3–7 ngày đầu, nhưng quá trình hồi phục hoàn chỉnh thường kéo dài 4–6 tuần. Trong thời gian này, bạn sẽ có 2–3 lần tái khám để bác sĩ đánh giá tình trạng mắt, điều chỉnh kính (nếu cần) và ngưng thuốc an toàn.
Phẫu thuật đục thủy tinh thể hiện nay rất an toàn, nhưng sự thành công không chỉ nằm ở ca mổ — mà còn ở cách bạn chăm sóc mắt sau đó. Trong nhiều năm hành nghề, tôi thấy rằng những bệnh nhân tuân thủ hướng dẫn chăm sóc kỹ lưỡng thường đạt thị lực tốt hơn và ít gặp biến chứng hơn hẳn. Hãy kiên nhẫn, nhẹ nhàng với đôi mắt của mình trong vài tuần đầu — đó là “khoản đầu tư” xứng đáng cho tầm nhìn rõ ràng suốt phần đời còn lại.
