Bị tật khúc xạ có thể chữa bằng những phương pháp nào?

Chào bạn,

Tật khúc xạ – bao gồm cận thị, viễn thị và loạn thị – là tình trạng rất phổ biến, xảy ra khi ánh sáng không hội tụ đúng trên võng mạc do hình dạng bất thường của giác mạc, thủy tinh thể hoặc chiều dài trục nhãn cầu. May mắn thay, hiện nay có nhiều phương pháp hiệu quả giúp bạn cải thiện thị lực, từ đơn giản đến can thiệp chuyên sâu, tùy theo nhu cầu và mức độ tật.

Dưới đây là những phương pháp điều trị tật khúc xạ được áp dụng phổ biến và an toàn hiện nay:

Nguyên nhân và bản chất của tật khúc xạ

Tật khúc xạ không phải là bệnh, mà là một rối loạn quang học của mắt. Ba dạng chính gồm:

– Cận thị: ánh sáng hội tụ trước võng mạc → nhìn xa mờ.

– Viễn thị: ánh sáng hội tụ sau võng mạc → nhìn gần khó, đôi khi cả xa.

– Loạn thị: giác mạc cong không đều → hình ảnh bị méo, mờ ở mọi khoảng cách.

Nguyên nhân thường do di truyền, phát triển nhãn cầu bất thường, hoặc thói quen sinh hoạt như dùng mắt quá nhiều trong điều kiện ánh sáng kém, ngồi sai tư thế.

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám mắt

Nếu bạn gặp các triệu chứng sau, đừng chủ quan:

– Nhìn mờ ở xa, gần hoặc cả hai.

– Thường xuyên nheo mắt, dụi mắt hoặc mỏi mắt khi đọc sách, dùng điện thoại.

– Nhức đầu sau khi tập trung nhìn lâu.

– Trẻ nhỏ nghiêng đầu khi nhìn, chép sai bảng, hoặc ngồi quá gần tivi.

Đặc biệt, trẻ em có cha mẹ bị cận thị nặng nên được khám mắt từ sớm – vì tật khúc xạ ở trẻ có thể tiến triển nhanh và dẫn đến nhược thị nếu không được điều chỉnh kịp thời.

Các phương pháp điều trị tật khúc xạ hiện nay

1. Kính gọng – giải pháp an toàn và phổ biến nhất

Kính gọng là lựa chọn đầu tiên cho hầu hết người bị tật khúc xạ. Ưu điểm là không xâm lấn, dễ sử dụng và chi phí thấp. Tuy nhiên, kính gọng có thể gây bất tiện trong sinh hoạt (vận động, làm việc), ảnh hưởng thẩm mỹ, hoặc làm biến dạng hình ảnh ở người cận nặng.

Lưu ý: Luôn đeo kính đúng độ và khám định kỳ 6–12 tháng để điều chỉnh kịp thời.

2. Kính tiếp xúc – linh hoạt nhưng cần vệ sinh nghiêm ngặt

Kính mềm hoặc kính cứng (RGP) giúp cải thiện thị lực mà không cần mang kính gọng. Phù hợp với người chơi thể thao, làm việc trong môi trường đòi hỏi tầm nhìn rộng.

Tuy nhiên, ở điều kiện khí hậu nóng ẩm và ô nhiễm như Việt Nam, nguy cơ viêm giác mạc, loét giác mạc do nhiễm khuẩn khá cao nếu không vệ sinh đúng cách. Người dùng kính tiếp xúc bắt buộc phải khám mắt định kỳ để theo dõi sức khỏe giác mạc.

3. Kính Ortho-K – điều chỉnh tạm thời giác mạc qua đêm

Orthokeratology (Ortho-K) là loại kính áp tròng cứng, đeo vào ban đêm để định hình lại bề mặt giác mạc. Sáng hôm sau, bạn có thể nhìn rõ mà không cần kính.

Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho: – Trẻ em và thanh thiếu niên muốn kiểm soát tiến triển cận thị.

– Người không muốn đeo kính ban ngày nhưng chưa đủ tuổi hoặc điều kiện để phẫu thuật.

Tuy nhiên, Ortho-K cũng là một dạng kính tiếp xúc, nên vẫn cần tuân thủ quy trình vệ sinh và theo dõi sát sao từ bác sĩ nhãn khoa.

4. Phẫu thuật khúc xạ – giải pháp lâu dài cho người trưởng thành

Các kỹ thuật như LASIK, Femto-LASIK, SMILE hay đặt kính Phakic IOL giúp chỉnh sửa vĩnh viễn hình dạng giác mạc hoặc bổ sung thấu kính nội nhãn để cải thiện thị lực.

Điều kiện để phẫu thuật: – Từ 18 tuổi trở lên.

– Độ khúc xạ ổn định trong ít nhất 6–12 tháng.

– Không có bệnh lý giác mạc, khô mắt nặng hoặc các vấn đề toàn thân ảnh hưởng đến lành vết thương.

Phẫu thuật không phải “chữa khỏi” tật khúc xạ, nhưng giúp bạn giảm hoặc loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào kính. Tuy nhiên, vẫn cần khám sàng lọc kỹ lưỡng để chọn phương pháp phù hợp và an toàn.

Chăm sóc mắt đúng cách giúp kiểm soát tật khúc xạ

Dù chọn phương pháp nào, việc chăm sóc mắt hàng ngày đóng vai trò then chốt:

– Tuân thủ quy tắc 20-20-20: cứ 20 phút làm việc gần, nhìn xa 6 mét trong 20 giây.

– Tăng thời gian hoạt động ngoài trời (ít nhất 2 giờ/ngày cho trẻ em) – ánh sáng tự nhiên giúp làm chậm tiến triển cận thị.

– Đeo kính râm có chống tia UV khi ra ngoài.

– Bổ sung dinh dưỡng: vitamin A, lutein, omega-3 từ rau xanh, cá, trứng, cà rốt…

– Khám mắt định kỳ: 6 tháng/lần với trẻ em, 1 năm/lần với người lớn.

Kết luận từ bác sĩ

Tật khúc xạ hoàn toàn có thể kiểm soát và điều chỉnh hiệu quả nếu được phát hiện sớm và can thiệp đúng cách. Với trẻ em, mục tiêu là ngăn ngừa tiến triển độ; với người lớn, là tối ưu hóa chất lượng thị lực và sự tiện lợi trong sinh hoạt.

Một buổi kiểm tra thị lực đầy đủ – bao gồm đo khúc xạ có liệt điều tiết (với trẻ) và đánh giá sức khỏe toàn diện của mắt – sẽ giúp bạn chọn được giải pháp phù hợp nhất, an toàn nhất, và phù hợp với lối sống của mình.

Nếu bạn còn băn khoăn, hãy tìm đến một cơ sở nhãn khoa uy tín để được tư vấn cá nhân hóa – vì đôi mắt là tài sản quý giá nhất, và bạn xứng đáng được nhìn rõ thế giới mỗi ngày.