Triệu chứng lao phổi tái phát: Dấu hiệu cảnh báo bạn không nên bỏ qua

Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo lắng của bạn hoàn toàn chính đáng. Lao phổi là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra, và ngay cả khi đã điều trị thành công, vẫn có khả năng tái phát nếu hệ miễn dịch suy giảm hoặc bạn tiếp xúc lại với nguồn lây. Triệu chứng lao phổi tái phát thường xuất hiện âm ỉ, dễ nhầm với cảm cúm hay viêm phế quản thông thường – nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nặng nếu chậm trễ can thiệp.

Những nguyên nhân phổ biến dẫn đến lao phổi tái phát

– Sức đề kháng suy giảm: Do tuổi cao, mắc bệnh mạn tính (như đái tháo đường, HIV), hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch kéo dài.

– Điều trị trước đó chưa đủ liều hoặc không tuân thủ đúng phác đồ: Vi khuẩn lao còn sót lại có thể “ngủ đông” rồi bùng phát trở lại.

– Tái nhiễm từ môi trường: Tiếp xúc gần với người đang mắc lao phổi hoạt động mà không có biện pháp phòng hộ.

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân tưởng mình đã khỏi hẳn, nhưng sau vài năm lại tái phát vì chủ quan – nhất là khi họ sống trong điều kiện chật hẹp, dinh dưỡng kém hoặc hút thuốc lâu năm.

Các triệu chứng lao phổi tái phát điển hình bạn cần nhận biết

– Ho dai dẳng trên 2 tuần, không đáp ứng với thuốc ho thông thường. Ban đầu có thể chỉ là ho khan, sau chuyển sang ho có đờm – đôi khi đờm lẫn máu hoặc thậm chí ho ra máu tươi, dấu hiệu cho thấy niêm mạc phế quản bị tổn thương sâu.

– Sốt nhẹ về chiều hoặc tối, kèm theo đổ mồ hôi ban đêm – nhiều đến mức phải thay áo giữa đêm.

– Sụt cân không giải thích được (giảm từ 3–5 kg trở lên trong vài tuần), kèm theo chán ăn, mệt mỏi kéo dài, dù nghỉ ngơi đầy đủ.

– Đau ngực âm ỉ, đặc biệt khi ho mạnh hoặc hít thở sâu, do màng phổi bị kích thích.

– Khó thở – thường xuất hiện muộn hơn, khi tổn thương phổi đã lan rộng hoặc có biến chứng như tràn dịch màng phổi.

Lưu ý: Ở người già, trẻ nhỏ hoặc người suy giảm miễn dịch, các triệu chứng có thể không điển hình – ví dụ chỉ mệt mỏi, sốt nhẹ hoặc chán ăn – khiến việc chẩn đoán dễ bị bỏ sót.

Khi nào bạn cần đi khám ngay?

Bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa hô hấp hoặc lao nếu:

– Đã từng điều trị lao phổi trước đây và xuất hiện lại bất kỳ triệu chứng nào nêu trên.

– Ho kéo dài trên 2 tuần kèm sụt cân, sốt về chiều.

– Ho ra máu, dù chỉ một lần.

– Có tiếp xúc gần với người được chẩn đoán lao phổi hoạt động.

Việc chẩn đoán sớm thông qua X-quang phổi, xét nghiệm đờm tìm AFB (vi khuẩn lao) hoặc GeneXpert sẽ giúp xác định chính xác tình trạng tái phát – từ đó áp dụng phác đồ điều trị phù hợp, tránh nguy cơ kháng thuốc.

Làm sao để giảm nguy cơ tái phát và bảo vệ sức khỏe hô hấp?

– Tuân thủ đúng và đủ liệu trình điều trị ngay từ lần đầu mắc bệnh – đừng tự ý ngưng thuốc khi thấy đỡ.

– Tăng cường miễn dịch: Ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc, hạn chế rượu bia và bỏ thuốc lá.

– Theo dõi sức khỏe định kỳ nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao (từng mắc lao, suy giảm miễn dịch, đái tháo đường…).

– Đeo khẩu trang và giữ khoảng cách khi tiếp xúc với người ho kéo dài trong cộng đồng.

Triệu chứng lao phổi tái phát tuy âm ỉ nhưng rất nguy hiểm nếu bỏ qua. Đặc biệt với những ai đã từng điều trị lao, bất kỳ dấu hiệu ho kéo dài, sụt cân hay đổ mồ hôi đêm đều nên được đánh giá y khoa nghiêm túc. Phát hiện sớm không chỉ giúp bạn điều trị hiệu quả hơn mà còn ngăn ngừa lây lan cho người thân và cộng đồng. Đừng chần chừ – hãy đi khám ngay khi nghi ngờ.