Triệu chứng lao phổi giai đoạn đầu là gì?
Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ những lo lắng rất thực tế. Triệu chứng lao phổi giai đoạn đầu thường âm thầm và dễ nhầm với cảm cúm hay viêm phế quản thông thường. Tuy nhiên, nếu ho kéo dài trên 2–3 tuần kèm theo các biểu hiện như sốt nhẹ về chiều, sụt cân không rõ nguyên nhân hoặc đổ mồ hôi đêm, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn đã nhiễm lao phổi — một bệnh lý nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu được phát hiện và điều trị sớm.
Nguyên nhân và cơ chế xuất hiện triệu chứng lao phổi giai đoạn đầu
Lao phổi do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra, lây lan chủ yếu qua đường hô hấp khi hít phải các giọt bắn từ người bệnh. Ở giai đoạn đầu, vi khuẩn chưa gây tổn thương lan rộng nhưng đã kích hoạt phản ứng viêm tại nhu mô phổi, dẫn đến các triệu chứng không đặc hiệu nhưng dai dẳng:
– Ho kéo dài: Thường trên 2–3 tuần, không đáp ứng với thuốc ho thông thường. Đây là dấu hiệu cảnh báo đầu tiên và phổ biến nhất.
– Ho có đờm, đôi khi lẫn máu: Đờm thường đặc, màu trắng đục hoặc vàng; máu có thể xuất hiện do niêm mạc phế quản bị tổn thương.
– Đau ngực âm ỉ hoặc nhói: Đặc biệt rõ khi hít sâu, ho mạnh hoặc thay đổi tư thế.
– Sốt nhẹ về chiều: Nhiệt độ thường dao động 37,5–38,5°C, dễ bị bỏ qua vì tưởng cảm nhẹ.
– Đổ mồ hôi trộm ban đêm: Mồ hôi ra nhiều dù thời tiết mát, thậm chí làm ướt áo, chăn.
– Sụt cân và mệt mỏi toàn thân: Do vi khuẩn tiêu hao năng lượng và gây rối loạn chuyển hóa, khiến người bệnh chán ăn, gầy sút nhanh dù không ăn kiêng.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân trẻ tuổi chủ quan vì nghĩ “chỉ là ho thông thường”, đến khi chụp X-quang mới phát hiện tổn thương phổi đã lan rộng.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay
Bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa hô hấp hoặc lao nếu xuất hiện ít nhất 2 trong số các dấu hiệu sau:
– Ho kéo dài trên 2–3 tuần không rõ nguyên nhân.
– Sốt nhẹ kéo dài, đặc biệt về chiều hoặc đêm.
– Sụt cân >5% trọng lượng cơ thể trong 1–2 tháng.
– Đổ mồ hôi trộm thường xuyên, ảnh hưởng giấc ngủ.
– Ho ra máu dù chỉ vài sợi tia máu nhỏ.
– Cảm giác mệt mỏi, suy nhược kéo dài không giải thích được.
Đặc biệt, nếu bạn sống hoặc làm việc trong môi trường có người từng mắc lao, nguy cơ lây nhiễm sẽ cao hơn — việc tầm soát càng cần được ưu tiên.
Hướng dẫn xử trí và phòng ngừa khi nghi ngờ lao phổi
Nếu nghi ngờ mình có triệu chứng lao phổi giai đoạn đầu, bạn không nên tự ý dùng kháng sinh hoặc thuốc ho kéo dài. Thay vào đó:
– Đeo khẩu trang y tế khi tiếp xúc gần người khác để hạn chế lây lan (nếu thực sự nhiễm lao).
– Giữ ấm cơ thể, tránh khói thuốc, bụi và không khí ô nhiễm.
– Duy trì dinh dưỡng đầy đủ: Tăng cường protein, vitamin A, C, D để hỗ trợ miễn dịch.
– Đến cơ sở y tế để làm xét nghiệm: Bao gồm X-quang phổi, soi đờm tìm trực khuẩn lao (AFB), và nếu cần, xét nghiệm GeneXpert MTB/RIF để phát hiện vi khuẩn và khả năng kháng thuốc.
Lao phổi giai đoạn đầu hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu tuân thủ đúng phác đồ điều trị 6–8 tháng do Bộ Y tế quy định. Việc ngắt quãng thuốc giữa chừng có thể dẫn đến lao kháng thuốc — một biến chứng nguy hiểm và tốn kém hơn rất nhiều.
Triệu chứng lao phổi giai đoạn đầu tuy mơ hồ nhưng lại là “cơ hội vàng” để can thiệp hiệu quả. Nếu bạn đang ho dai dẳng kèm theo bất kỳ dấu hiệu toàn thân nào kể trên, đừng chần chừ — hãy đi khám càng sớm càng tốt. Phát hiện sớm không chỉ giúp bạn bảo vệ sức khỏe bản thân mà còn ngăn ngừa nguy cơ lây lan cho người thân và cộng đồng.
