Dấu hiệu lao phổi là gì và khi nào cần đi khám ngay?
Chào bạn,
Ho kéo dài kèm mệt mỏi, sụt cân và ra mồ hôi đêm chính là những dấu hiệu lao phổi điển hình mà nhiều người chủ quan bỏ qua. Lao phổi do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra, lây lan qua đường hô hấp và hoàn toàn có thể điều trị khỏi nếu phát hiện sớm. Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ cụ thể để bạn dễ nhận biết và chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe.
Những dấu hiệu lao phổi thường gặp nhất
Lao phổi ở giai đoạn sớm thường diễn tiến âm thầm, nhưng nếu để ý kỹ, bạn có thể nhận ra một số biểu hiện sau:
– Ho kéo dài trên 2–3 tuần, ban đầu ho khan, sau đó có thể kèm đờm, thậm chí ho ra máu.
– Sốt nhẹ về chiều hoặc đêm, thường không cao (khoảng 37,5–38,5°C), dễ nhầm với cảm cúm.
– Ra mồ hôi trộm, đặc biệt vào ban đêm dù thời tiết mát mẻ.
– Mệt mỏi, chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân – có thể giảm 3–5 kg trong vài tuần.
– Đau ngực âm ỉ, tăng lên khi ho hoặc hít sâu, do viêm màng phổi kèm theo.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân nghĩ mình chỉ bị viêm họng mãn tính, đến khi ho ra máu mới đi khám và phát hiện đã có tổn thương phổi đáng kể.
Khi nào cần nghi ngờ và đi khám ngay?
Không phải ai ho lâu cũng bị lao, nhưng bạn nên cảnh giác nếu xuất hiện ít nhất 2 trong các triệu chứng trên, đặc biệt khi:
– Triệu chứng kéo dài hơn 2 tuần mà không đáp ứng với thuốc cảm cúm thông thường.
– Có tiền sử tiếp xúc gần với người mắc lao phổi (cùng sống, làm việc trong không gian kín).
– Ho ra máu, dù chỉ vài vệt nhỏ – đây là dấu hiệu cảnh báo tổn thương nhu mô phổi.
– Xét nghiệm X-quang phổi bất thường: hình ảnh thâm nhiễm, hang phổi hoặc hạch rốn phổi to.
Ở nhóm nguy cơ cao như người suy giảm miễn dịch (HIV, đái tháo đường, dùng corticoid kéo dài), triệu chứng lao có thể rất mờ nhạt, nên cần tầm soát chủ động.
Các xét nghiệm chẩn đoán lao phổi chính xác
Để khẳng định chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định:
– Xét nghiệm đờm tìm trực khuẩn lao (soi tươi, nuôi cấy hoặc GeneXpert – phương pháp nhanh, độ nhạy cao).
– Chụp X-quang hoặc CT lồng ngực để đánh giá tổn thương phổi.
– Trong một số trường hợp, có thể cần xét nghiệm máu IGRA hoặc test Mantoux, dù chúng không chẩn đoán lao hoạt động mà chỉ phản ánh đã từng phơi nhiễm.
Tôi luôn khuyên bệnh nhân: đừng đợi “ho ra máu mới đi khám”. Phát hiện sớm giúp điều trị đơn giản hơn, giảm nguy cơ lây lan và ngăn ngừa biến chứng như xơ phổi, tràn khí màng phổi.
Cách phòng ngừa và hạn chế lây lan lao phổi
Nếu bạn hoặc người thân nghi ngờ mắc lao:
– Đeo khẩu trang y tế khi tiếp xúc với người khác, đặc biệt trong không gian kín.
– Che miệng khi ho, khạc đờm vào giấy và tiêu hủy đúng cách – vi khuẩn lao có thể sống trong giọt bắn vài giờ.
– Thông thoáng nhà cửa, tăng cường ánh sáng mặt trời – tia UV có khả năng diệt khuẩn lao.
– Tiêm vắc-xin BCG cho trẻ sơ sinh – tuy không ngăn ngừa hoàn toàn nhưng giúp giảm nguy cơ lao nặng (lao màng não, lao kê).
Với người đã điều trị, tuân thủ đúng phác đồ 6–8 tháng là yếu tố then chốt để khỏi bệnh và tránh kháng thuốc – một vấn đề đang ngày càng nghiêm trọng tại Việt Nam.
Dấu hiệu lao phổi thường khởi phát âm thầm nhưng lại để lại hậu quả nặng nề nếu bỏ qua. Ho kéo dài, sụt cân, sốt về đêm và mồ hôi trộm là “bộ tứ” cảnh báo bạn không nên xem nhẹ. Hãy đi khám chuyên khoa hô hấp ngay khi nghi ngờ – vì lao phổi hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
