Bệnh lao phổi lây qua đường nào?

Chào bạn,

Bệnh lao phổi chủ yếu lây truyền qua đường hô hấp – cụ thể là khi bạn hít phải những giọt nhỏ li ti chứa vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis phát tán vào không khí từ người bệnh đang ho, nói, hắt hơi hoặc khạc nhổ. Đây là con đường lây nhiễm phổ biến và nguy hiểm nhất. Vi khuẩn sau khi xâm nhập có thể bám vào phổi và phát triển, hoặc lan đến các cơ quan khác như hạch, xương, màng não… nếu không được kiểm soát kịp thời.

Dưới đây là những thông tin chi tiết để bạn hiểu rõ hơn về các con đường lây nhiễm và cách phòng tránh hiệu quả.

Nguyên nhân và các con đường lây nhiễm bệnh lao phổi

– Lây qua đường hô hấp (không khí): Đây là con đường chính. Khi người mắc lao phổi thể hoạt động (có vi khuẩn trong đờm) ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, vi khuẩn sẽ theo các giọt bắn nhỏ bay lơ lửng trong không khí. Người xung quanh hít phải có thể nhiễm bệnh, đặc biệt trong không gian kín, ít thông gió.

– Tiếp xúc trực tiếp qua vết thương hở: Hiếm gặp hơn, nhưng nếu da bạn có vết thương hở tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết (đờm, mủ) của người bệnh, vi khuẩn có thể xâm nhập vào máu.

– Dùng chung đồ dùng cá nhân: Mặc dù vi khuẩn lao không sống lâu trên bề mặt khô, nhưng việc dùng chung chén, đũa, khăn mặt… trong môi trường ẩm ướt vẫn tiềm ẩn nguy cơ gián tiếp, nhất là với người có sức đề kháng yếu.

– Lây từ mẹ sang con: Xảy ra rất hiếm, chủ yếu trong giai đoạn chu sinh nếu mẹ bị lao phổi nặng và không được điều trị.

– Qua đường tình dục hoặc hôn sâu: Không phải con đường lây truyền chính, nhưng nếu có trao đổi nước bọt trực tiếp với người bệnh đang trong giai đoạn hoạt động, nguy cơ vẫn tồn tại – dù rất thấp.

Dấu hiệu cảnh báo bạn có thể đã phơi nhiễm lao

– Ho kéo dài trên 2–3 tuần, kèm theo sốt nhẹ về chiều, đổ mồ hôi đêm.

– Sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài.

– Đau ngực, khó thở hoặc ho ra máu (ở giai đoạn muộn).

– Tiếp xúc gần với người được chẩn đoán lao phổi trong thời gian dài, đặc biệt trong không gian kín.

Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ trên, hãy đến cơ sở y tế để được tư vấn làm xét nghiệm (như X-quang phổi, test Mantoux hoặc xét nghiệm IGRA) và đánh giá phơi nhiễm.

Hướng dẫn phòng ngừa và giảm nguy cơ lây nhiễm

– Đảm bảo thông gió tốt: Mở cửa sổ, sử dụng quạt hoặc máy lọc không khí để giảm nồng độ vi khuẩn trong phòng.

– Người bệnh nên đeo khẩu trang y tế khi tiếp xúc với người khác, đặc biệt trong 2–3 tuần đầu điều trị.

– Không dùng chung vật dụng cá nhân, nhất là những đồ tiếp xúc với miệng hoặc dịch tiết.

– Tăng cường sức đề kháng: Ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc, tiêm vắc-xin BCG (nếu chưa tiêm) – đặc biệt cho trẻ em.

– Người tiếp xúc gần nên được tầm soát: Nếu sống cùng người bệnh lao phổi, bạn nên được bác sĩ đánh giá nguy cơ và có thể được chỉ định điều trị dự phòng.

Kết luận của bác sĩ

Lao phổi không lây qua tiếp xúc thông thường như bắt tay, ôm hay ăn uống chung, nhưng lại rất dễ lây trong môi trường kín nếu không có biện pháp phòng hộ. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm và tuân thủ đúng phác đồ điều trị. Quan trọng nhất là người bệnh cần được điều trị kịp thời, vì sau 2–3 tuần dùng thuốc đúng, khả năng lây nhiễm sẽ giảm đáng kể.

Nếu bạn lo lắng về nguy cơ phơi nhiễm, đừng chần chừ – hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn cụ thể và an tâm hơn.