Cấp cứu:0901793122
English
Bệnh viện đa khoa Quốc Tế Thucuc | Hệ thống y tế TCI Hospital
Chăm sóc sức khoẻ trọn đời cho bạn
Tổng đài1900558892
Người mệt mỏi buồn ngủ là bệnh gì, mệt mỏi có phải buồn ngủ?
Quang Minh
Đã hỏi: Ngày 18/10/2025
Chuyên mục khác

Người mệt mỏi buồn ngủ là bệnh gì, mệt mỏi có phải buồn ngủ?

“Dạo này tôi lúc nào cũng thấy uể oải, chẳng buồn làm gì, cứ muốn ngủ suốt. Nhưng ngủ rồi vẫn không thấy đỡ mệt. Tôi không biết đây là do thiếu ngủ, stress hay dấu hiệu của bệnh gì nghiêm trọng hơn. Bác sĩ có thể giải thích giúp tôi sự khác biệt giữa mệt mỏi và buồn ngủ được không?”
Chuyên viên tư vấn
Chuyên viên tư vấn
Đã trả lời: Ngày

Chào bạn,

Cảm ơn bạn đã chia sẻ — tình trạng bạn mô tả rất thường gặp trong phòng khám của tôi. Mệt mỏi và buồn ngủ không phải là một, dù chúng có thể đi kèm nhau. Buồn ngủ là cảm giác muốn ngủ, trong khi mệt mỏi là trạng thái kiệt sức, thiếu năng lượng — dù bạn có ngủ đủ hay không. Nếu tình trạng này kéo dài trên 6 tuần, chúng ta bắt đầu nghĩ đến mệt mỏi mạn tính, và cần tìm nguyên nhân sâu xa hơn.

Mệt mỏi và buồn ngủ khác nhau như thế nào?

Buồn ngủ (sleepiness): Là nhu cầu sinh lý muốn chìm vào giấc ngủ, thường do thiếu ngủ, rối loạn giấc ngủ (như ngưng thở khi ngủ) hoặc dùng thuốc an thần.

Mệt mỏi (fatigue): Là cảm giác kiệt quệ về thể chất hoặc tinh thần, không cải thiện dù đã nghỉ ngơi. Đây có thể là biểu hiện của stress kéo dài, rối loạn nội tiết, thiếu máu, bệnh lý tim mạch, hoặc thậm chí là trầm cảm.

Trong thực tế lâm sàng, nhiều bệnh nhân đến khám vì “cứ buồn ngủ suốt ngày”, nhưng sau khi đánh giá kỹ, tôi phát hiện họ thực ra đang mệt mỏi về tinh thần — não bộ quá tải, chứ không phải cơ thể thiếu giấc ngủ.

Khi nào mệt mỏi – buồn ngủ được coi là mạn tính?

Tình trạng này được xem là mạn tính nếu: – Kéo dài trên 6 tuần liên tục hoặc tái phát nhiều lần.

– Ảnh hưởng rõ rệt đến sinh hoạt, công việc hoặc mối quan hệ xã hội.

– Không cải thiện dù đã nghỉ ngơi đầy đủ, điều chỉnh giấc ngủ và giảm stress.

Một số nguyên nhân mạn tính thường gặp bao gồm: hội chứng mệt mỏi mạn tính (CFS), suy giáp, đái tháo đường, bệnh gan, suy tim, hoặc các rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu.

Chế độ ăn uống có ảnh hưởng đến mệt mỏi không?

Hoàn toàn có. Dinh dưỡng đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì năng lượng và chức năng não bộ. Cụ thể:

Ăn thiếu đạm, sắt, vitamin B12 → thiếu máu → mệt mỏi, da xanh, khó tập trung.

Tiêu thụ quá nhiều đường và tinh bột tinh chế → đường huyết dao động mạnh → “sụp năng lượng” sau bữa ăn.

Uống không đủ nước → mất nước nhẹ cũng gây uể oải, chóng mặt.

Bỏ bữa hoặc ăn uống thất thường → cơ thể không có nguồn năng lượng ổn định.

Tôi thường khuyên bệnh nhân duy trì ba bữa chính cân bằng, kèm 1–2 bữa phụ lành mạnh (như hạt, sữa chua, trái cây), và uống đủ 1.5–2 lít nước/ngày.

Thiếu vitamin D có gây mệt mỏi và buồn ngủ không?

Có — và đây là một nguyên nhân thường bị bỏ sót. Vitamin D không chỉ liên quan đến xương mà còn ảnh hưởng đến chức năng cơ, hệ miễn dịch và tâm trạng.

– Thiếu vitamin D (nồng độ <30 ng/mL) có thể gây mệt mỏi dai dẳng, đau cơ, trầm cảm nhẹ, thậm chí làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

– Ở vùng ít ánh nắng hoặc người làm việc trong nhà suốt ngày, nguy cơ thiếu vitamin D rất cao.

Tuy nhiên, không nên tự bổ sung liều cao mà chưa xét nghiệm. Tôi từng gặp bệnh nhân uống vitamin D liều mạnh trong nhiều tháng mà không theo dõi, dẫn đến tăng canxi máu — gây sỏi thận, rối loạn nhịp tim.

Khi nào mệt mỏi – buồn ngủ là dấu hiệu của trầm cảm?

Trầm cảm không chỉ là “buồn” — nó thường biểu hiện qua mệt mỏi tinh thần, mất hứng thú, và rối loạn giấc ngủ (ngủ quá nhiều hoặc mất ngủ). Một số dấu hiệu cảnh báo:

– Mệt mỏi kéo dài kèm theo chán ăn hoặc ăn quá nhiều.

Không còn thấy vui với những việc từng yêu thích.

Khó tập trung, hay quên, tự ti hoặc có suy nghĩ tiêu cực.

Buồn ngủ ban ngày nhưng đêm lại trằn trọc, hoặc ngược lại: ngủ li bì suốt ngày.

Điều quan trọng: trầm cảm hoàn toàn có thể điều trị được. Nếu bạn có ≥3 dấu hiệu trên kéo dài >2 tuần, hãy trao đổi với bác sĩ — đừng nghĩ “mình chỉ đang mệt thôi”.

Chẩn đoán nguyên nhân mệt mỏi – buồn ngủ như thế nào?

Tôi thường tiếp cận theo bậc thang: từ đơn giản đến phức tạp.

Hỏi bệnh sử chi tiết: thời gian biểu, giấc ngủ, stress, thuốc đang dùng, tiền sử bệnh lý.

Khám lâm sàng: kiểm tra tim mạch, tuyến giáp, thần kinh, dấu hiệu thiếu máu.

Xét nghiệm cơ bản:

– Công thức máu, ferritin (dự trữ sắt)

– TSH, FT4 (chức năng tuyến giáp)

– HbA1c (đái tháo đường)

– Vitamin D, B12, điện giải

– Men gan, chức năng thận

Nếu nghi ngờ rối loạn giấc ngủ: có thể chuyển đến phòng đa ký giấc ngủ.

Đánh giá tâm lý nếu có dấu hiệu trầm cảm/lo âu.

Mục tiêu là loại trừ nguyên nhân thực thể trước, rồi mới xem xét yếu tố tâm lý.

Thay đổi lối sống nào giúp cải thiện mệt mỏi và buồn ngủ?

Dưới đây là những điều tôi khuyên hầu hết bệnh nhân — và chính tôi cũng áp dụng:

Ngủ đúng giờ, đủ giấc (7–8 tiếng/đêm): tránh dùng điện thoại trước khi ngủ.

Tập thể dục nhẹ 30 phút/ngày: đi bộ, yoga, bơi — giúp tăng năng lượng và cải thiện giấc ngủ.

Giảm caffeine sau 14h, tránh rượu bia buổi tối.

Quản lý stress: thiền, hít thở sâu, hoặc đơn giản là dành 10 phút/ngày “không làm gì”.

Ăn uống đều đặn, đủ chất, ưu tiên rau xanh, protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt.

Không “bù ngủ” cuối tuần quá mức — điều này làm rối loạn nhịp sinh học.

Mệt mỏi và buồn ngủ tưởng chừng đơn giản, nhưng có thể là tiếng nói thầm lặng của cơ thể khi có điều gì đó đang sai lệch — từ thiếu vi chất, rối loạn nội tiết đến gánh nặng tâm lý. Đừng xem nhẹ nếu tình trạng kéo dài trên 2–3 tuần mà không rõ nguyên nhân. Việc tìm ra gốc rễ sớm sẽ giúp bạn lấy lại năng lượng và chất lượng cuộc sống — chứ không chỉ “sống qua ngày” trong mệt mỏi.

Nếu bạn đang trải qua điều này, hãy bắt đầu bằng một cuộc hẹn khám sức khỏe tổng quát. Đôi khi, chỉ cần một xét nghiệm nhỏ cũng đủ để thay đổi mọi thứ.

Bình luận
Hiện chưa có bình luận nào!
1900558892
zaloChat