Chỉ số nào cho thấy gan nhiễm mỡ độ 2?

Gan nhiễm mỡ ngày càng phổ biến và không ít người chỉ phát hiện khi đi khám sức khỏe định kỳ. Trong đó, chỉ số gan nhiễm mỡ độ 2 là dấu hiệu cảnh báo gan đã tổn thương ở mức trung bình, có nguy cơ tiến triển nặng hơn nếu không được kiểm soát kịp thời. Hiểu rõ ý nghĩa các chỉ số xét nghiệm và cách điều chỉnh lối sống sẽ giúp người bệnh bảo vệ gan hiệu quả, hạn chế biến chứng nguy hiểm.

1. Đặc điểm gan nhiễm mỡ độ 2

Gan nhiễm mỡ độ 2 là giai đoạn bệnh đã tiến triển rõ rệt, khi lượng mỡ tích tụ trong gan nhiều hơn mức bình thường và bắt đầu ảnh hưởng đến chức năng gan. Đây là mức độ trung gian, nguy hiểm hơn độ 1 và có nguy cơ chuyển sang viêm gan nhiễm mỡ, xơ gan nếu không kiểm soát kịp thời.

Ở giai đoạn này, mỡ đã thâm nhiễm đáng kể vào tế bào gan, thường chiếm khoảng 30 – 60% thể tích gan. Chỉ số gan nhiễm mỡ độ 2 trên các phương tiện chẩn đoán cho thấy gan đã bị tổn thương ở mức vừa, không còn đơn thuần là tích mỡ lành tính.

Nhiều người bắt đầu xuất hiện triệu chứng, dù chưa quá rầm rộ, như:

• Mệt mỏi kéo dài, uể oải;
• Cảm giác đầy bụng, chướng bụng;
• Khó chịu hoặc đau âm ỉ vùng hạ sườn phải;
  Tuy nhiên, cũng có trường hợp gần như không có biểu hiện rõ ràng và chỉ phát hiện qua xét nghiệm gan nhiễm mỡ độ 2 khi đi khám sức khỏe.

Gan nhiễm mỡ độ 2 xảy ra khi gan không còn xử lý và chuyển hóa chất béo hiệu quả, khiến mỡ tiếp tục tích tụ và gây rối loạn hoạt động của tế bào gan. Bệnh có thể gặp ở:

• Gan nhiễm mỡ không do rượu;
• Gan nhiễm mỡ do rượu;
  Cả hai dạng này đều có khả năng tiến triển thành viêm gan nhiễm mỡ, xơ gan hoặc ung thư gan nếu kéo dài.

Phần lớn các trường hợp gan nhiễm mỡ độ 2 gắn liền với rối loạn chuyển hóa, bao gồm:

• Béo phì, đặc biệt là mỡ nội tạng;
• Đái tháo đường type 2 hoặc kháng insulin;
• Rối loạn mỡ máu (tăng cholesterol, triglyceride).

Những yếu tố này thường phản ánh rõ qua các chỉ số gan nhiễm mỡ độ 2 và xét nghiệm sinh hóa, cho thấy gan đang chịu áp lực chuyển hóa lớn.

2. Chỉ số nào cho thấy gan nhiễm mỡ độ 2?

Gan nhiễm mỡ độ 2 được xác định khi lượng mỡ tích tụ trong gan chiếm khoảng 34 – 66%, mức này đã đủ gây viêm, sưng tế bào gan và làm tăng nguy cơ tiến triển sang các biến chứng nặng như xơ gan hoặc suy gan. Để nhận biết chính xác chỉ số gan nhiễm mỡ độ 2, bác sĩ sẽ dựa vào nhiều xét nghiệm và phương pháp chẩn đoán khác nhau, thay vì chỉ một con số đơn lẻ.

• Chỉ số men gan trong xét nghiệm máu: Trong xét nghiệm gan nhiễm mỡ độ 2, các chỉ số men gan như ALT (GPT) và AST (GOT) thường tăng cao hơn bình thường. Đây là dấu hiệu cho thấy tế bào gan đang bị tổn thương do mỡ tích tụ quá nhiều. Ngoài ra, xét nghiệm chức năng gan còn giúp đánh giá khả năng chuyển hóa và thải độc của gan.
• Hình ảnh gan trên siêu âm: Siêu âm là phương pháp phổ biến để phát hiện gan nhiễm mỡ độ 2. Hình ảnh cho thấy gan tăng độ sáng rõ, cấu trúc gan kém đồng nhất và mức độ mỡ nhiều hơn so với độ 1. Dù không xác định chính xác tỷ lệ mỡ, siêu âm vẫn giúp phân biệt các mức độ gan nhiễm mỡ.
• Chụp CT hoặc MRI gan: CT scan và MRI cho phép đánh giá lượng mỡ trong gan chi tiết hơn. Trong đó, MRI có độ chính xác cao trong việc định lượng mỡ và phát hiện tổn thương gan đi kèm, hỗ trợ xác định rõ chỉ số gan nhiễm mỡ độ 2.
• Đo độ đàn hồi gan (FibroScan): Đây là xét nghiệm gan nhiễm mỡ độ 2 không xâm lấn, giúp đo độ cứng của gan. Khi gan bắt đầu xơ hóa hoặc viêm do mỡ, độ đàn hồi sẽ thay đổi, từ đó đánh giá mức độ tổn thương và nguy cơ bệnh đã tiến triển nặng hơn.
• Sinh thiết gan (khi cần thiết): Sinh thiết cho kết quả chính xác nhất vì đánh giá trực tiếp tế bào gan, xác định rõ tỷ lệ mỡ, mức độ viêm và xơ hóa. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ áp dụng trong những trường hợp đặc biệt do tính xâm lấn.

Tóm lại, gan nhiễm mỡ độ 2 không được chẩn đoán chỉ bằng một chỉ số duy nhất mà cần kết hợp men gan trong máu, hình ảnh học và các xét nghiệm gan nhiễm mỡ độ 2 chuyên sâu để đánh giá toàn diện mức độ tổn thương gan.

3. Làm gì khi gặp tình trạng gan nhiễm mỡ độ 2?

Dù chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nhưng gan nhiễm mỡ độ 2 hoàn toàn có thể kiểm soát và cải thiện nếu can thiệp đúng cách, trọng tâm là thay đổi lối sống:

• Trước hết, giảm cân là biện pháp quan trọng nhất. Chỉ cần giảm khoảng 5 – 10% trọng lượng cơ thể đã giúp lượng mỡ trong gan giảm rõ rệt, đồng thời cải thiện men gan và giảm viêm.
• Tiếp theo là điều chỉnh chế độ ăn uống. Người bị gan nhiễm mỡ độ 2 nên hạn chế đồ ngọt, tinh bột tinh chế, thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn và rượu bia. Thay vào đó, ưu tiên rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, đạm nạc và chất béo tốt như omega-3 để hỗ trợ phục hồi chức năng gan.
• Tập thể dục đều đặn cũng không thể bỏ qua. Các hoạt động aerobic như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội hoặc chạy bộ giúp đốt mỡ gan, cải thiện độ nhạy insulin và hỗ trợ kiểm soát cân nặng hiệu quả.
• Về thuốc điều trị, hiện chưa có thuốc đặc hiệu dành riêng cho gan nhiễm mỡ độ 2. Tuy nhiên, nếu người bệnh kèm theo tiểu đường, mỡ máu cao hoặc tăng huyết áp, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kiểm soát các bệnh này để giảm nguy cơ biến chứng cho gan.
• Ngoài ra, tránh hoàn toàn rượu bia là nguyên tắc bắt buộc, đặc biệt với những trường hợp gan nhiễm mỡ liên quan đến rượu, vì cồn sẽ làm tổn thương gan tiến triển nhanh hơn.

Cuối cùng, người bệnh cần theo dõi và tái khám định kỳ. Việc kiểm tra men gan, siêu âm và thực hiện các xét nghiệm gan nhiễm mỡ độ 2 giúp đánh giá hiệu quả điều trị, theo dõi diễn tiến bệnh và điều chỉnh lối sống kịp thời để ngăn gan nhiễm mỡ độ 2 tiến triển nặng hơn.

Tóm lại, việc theo dõi và kiểm soát chỉ số gan nhiễm mỡ độ 2 đóng vai trò rất quan trọng trong việc ngăn ngừa tổn thương gan tiến triển nặng hơn. Dù chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, người bệnh hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng gan bằng cách thay đổi lối sống khoa học, duy trì chế độ ăn lành mạnh, tập luyện đều đặn và thăm khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ. Chủ động kiểm soát từ sớm chính là chìa khóa giúp bảo vệ gan và nâng cao chất lượng cuộc sống lâu dài.

Nguồn thông tin tham khảo: Starhealth.in, Medicalnewstoday.com, Pmc.ncbi.nlm.nih.gov, Nature.com, Redcliffelabs.com, Heritagehospitals.com