Trào ngược dạ dày thực quản nên ăn gì?

Chào bạn! Tôi hiểu rõ cảm giác đó — ợ nóng, đầy bụng, thậm chí có vị chua ở cổ họng sau bữa ăn là những dấu hiệu rất điển hình của trào ngược dạ dày thực quản (GERD). May mắn thay, chế độ ăn đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát tình trạng này. Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ cụ thể những nhóm thực phẩm bạn nên ưu tiên, cũng như cách ăn uống khoa học để giảm nhẹ triệu chứng và hỗ trợ phục hồi niêm mạc thực quản.

Nguyên nhân khiến trào ngược dạ dày thực quản dễ tái phát

Trào ngược xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới (LES) — van một chiều giữa thực quản và dạ dày — hoạt động yếu hoặc giãn bất thường, cho phép acid dạ dày trào ngược lên. Một số yếu tố thúc đẩy bao gồm:

– Ăn quá no hoặc ăn sát giờ đi ngủ.
– Tiêu thụ thực phẩm kích thích tăng tiết acid hoặc làm giãn cơ LES (như đồ cay, béo, caffeine, rượu).
– Thừa cân, béo phì gây áp lực lên ổ bụng.
– Stress kéo dài ảnh hưởng đến nhu động tiêu hóa.
– Hút thuốc lá — làm suy yếu chức năng cơ vòng thực quản.

Những thực phẩm nên ăn khi bị trào ngược dạ dày thực quản

Bạn không cần “bỏ đói” bản thân — chỉ cần chọn đúng loại thực phẩm dịu nhẹ với dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa:

– Rau củ ít acid: như bông cải xanh, cà rốt, bí đỏ, rau chân vịt (luộc hoặc hấp).
– Trái cây ít chua: chuối chín, táo ngọt, dưa hấu (ăn vừa phải, tránh lúc đói).
– Ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, gạo lứt, bánh mì nguyên cám — giàu chất xơ, giúp thấm hút acid dư thừa.
– Protein nạc: ức gà, cá trắng, đậu phụ, trứng luộc — dễ tiêu, ít kích thích dạ dày.
– Sữa chua không đường: chứa probiotic hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, nhưng nên ăn sau bữa chính, không dùng khi bụng đói.

Thực phẩm và thói quen cần tránh tuyệt đối

Một số món tuy ngon miệng nhưng lại “châm ngòi” cho cơn trào ngược:

– Đồ chiên xào, nhiều dầu mỡ (gà rán, khoai tây chiên…).
– Thực phẩm cay nóng: ớt, tiêu, mù tạt.
– Cà phê, trà đặc, nước ngọt có gas, chocolate.
– Cam, chanh, cà chua và các loại trái cây họ cam quýt (acid citric kích thích niêm mạc).
– Ăn khuya, nằm ngay sau ăn, hoặc mặc quần áo quá chật quanh eo.

Cách ăn uống giúp giảm trào ngược lâu dài

Thay đổi khẩu phần quan trọng, nhưng cách ăn còn quan trọng hơn:

– Chia nhỏ bữa ăn: 4–5 bữa/ngày, mỗi bữa vừa đủ no (khoảng 70–80%).
– Nhai kỹ, ăn chậm — giúp dạ dày không phải làm việc quá tải.
– Uống nước ấm giữa các bữa, tránh uống nhiều trong khi ăn.
– Ngừng ăn ít nhất 3 tiếng trước khi đi ngủ.
– Nâng cao đầu giường 15–20 cm nếu hay bị ợ nóng về đêm.

Trong phòng khám, tôi gặp rất nhiều bệnh nhân nghĩ rằng trào ngược chỉ là “chuyện nhỏ”, nhưng nếu để kéo dài, nó có thể dẫn đến viêm thực quản, Barrett thực quản — thậm chí tăng nguy cơ ung thư. Chế độ ăn đúng là nền tảng điều trị, nhưng nếu triệu chứng vẫn xuất hiện >2 lần/tuần dù đã điều chỉnh lối sống, bạn nên đi nội soi để đánh giá tổn thương thực tế. Đừng tự ý dùng thuốc ức chế acid kéo dài mà không có chỉ định — điều đó có thể che lấp bệnh lý tiềm ẩn.

Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong đĩa cơm hàng ngày — chúng có thể mang lại hiệu quả lớn hơn bạn tưởng!