Trào ngược dạ dày nên ăn gì để giảm triệu chứng?
Chào bạn! Tôi hiểu cảm giác khó chịu do trào ngược dạ dày gây ra – từ ợ nóng, đầy bụng đến cảm giác như có lửa cháy rát sau xương ức. May mắn là chế độ ăn đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát tình trạng này. Dưới đây là những nhóm thực phẩm bạn nên ưu tiên, cùng lời khuyên lâm sàng dựa trên kinh nghiệm điều trị nhiều năm của tôi.
Nguyên nhân khiến trào ngược dạ dày trở nặng qua ăn uống
Trào ngược xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới (LES) – van ngăn cách thực quản và dạ dày – hoạt động yếu hoặc giãn bất thường, khiến acid và dịch vị trào ngược lên. Một số yếu tố dinh dưỡng làm trầm trọng thêm tình trạng này:
– Thực phẩm giàu chất béo: Làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày và làm giãn LES.
– Đồ cay, chua (cam, chanh, cà chua): Kích thích niêm mạc thực quản và tăng tiết acid.
– Caffeine, rượu, chocolate: Gây giãn cơ vòng thực quản dưới.
– Ăn quá no hoặc ăn sát giờ đi ngủ: Tăng áp lực ổ bụng, thúc đẩy trào ngược.
Những thực phẩm tốt cho người bị trào ngược dạ dày
Bạn nên ưu tiên các món dễ tiêu, ít acid, ít béo và giàu chất xơ. Cụ thể:
– Rau củ luộc hoặc hấp: Như bông cải xanh, bí đỏ, cà rốt, rau chân vịt – ít acid, giàu chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa.
– Trái cây ít acid: Chuối chín, táo, dưa hấu (ăn vừa phải), đu đủ chín – giúp trung hòa acid và làm dịu niêm mạc.
– Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, gạo lứt – hút bớt acid dư thừa và tạo lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày.
– Protein nạc: Ức gà, cá trắng, đậu phụ – dễ tiêu, ít kích thích dạ dày hơn thịt đỏ hay đồ chiên.
– Sữa chua không đường: Chứa probiotic hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giảm đầy hơi.
Ttôi thường khuyên bệnh nhân bắt đầu ngày mới bằng một bát yến mạch với chuối – vừa nhẹ bụng, vừa ổn định đường huyết và hạn chế ợ nóng buổi sáng.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay
Mặc dù thay đổi ăn uống giúp cải thiện đáng kể, nhưng bạn đừng chủ quan nếu xuất hiện:
– Nôn ra máu hoặc phân đen (dấu hiệu xuất huyết tiêu hóa).
– Khó nuốt, nuốt vướng kéo dài.
– Sụt cân không rõ nguyên nhân.
– Triệu chứng không giảm sau 2–3 tuần điều chỉnh lối sống.
Đây có thể là biểu hiện của viêm thực quản do trào ngược nặng, hẹp thực quản hoặc thậm chí tổn thương tiền ung thư (Barrett thực quản).
Hướng dẫn ăn uống và sinh hoạt giúp kiểm soát trào ngược
Kiểm soát trào ngược không chỉ là “ăn gì” mà còn là “ăn thế nào”:
– Chia nhỏ bữa ăn: Ăn 4–5 bữa nhỏ thay vì 3 bữa lớn để giảm áp lực lên dạ dày.
– Không nằm ngay sau ăn: Ít nhất 2–3 giờ mới nên nằm xuống.
– Nâng cao đầu giường 15–20 cm: Giúp trọng lực giữ acid ở lại dạ dày.
– Tránh mặc quần áo chật, thắt lưng siết chặt: Giảm áp lực ổ bụng.
– Hạn chế thuốc giảm đau NSAID (như ibuprofen, aspirin): Chúng làm tổn thương niêm mạc dạ dày.
Trào ngược dạ dày hoàn toàn có thể kiểm soát tốt nếu bạn điều chỉnh chế độ ăn hợp lý và duy trì lối sống lành mạnh. Đừng xem nhẹ những cơn ợ nóng lặp lại – chúng là lời cảnh báo từ cơ thể. Nếu đã thay đổi ăn uống mà vẫn không đỡ, bạn nên đi nội soi để đánh giá mức độ tổn thương và có hướng điều trị phù hợp. Hãy nhớ: phòng ngừa luôn hiệu quả hơn điều trị muộn.
