Trào ngược dạ dày do đâu?

Chào bạn! Cảm ơn bạn đã chia sẻ những triệu chứng rất thường gặp trong thực hành lâm sàng của tôi. Trào ngược dạ dày xảy ra khi acid từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các cảm giác khó chịu như ợ nóng, ợ chua, đầy bụng, thậm chí buồn nôn. Nguyên nhân chính thường liên quan đến sự suy yếu hoặc giãn bất thường của cơ thắt thực quản dưới – van một chiều ngăn acid trào ngược.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn về những nguyên nhân phổ biến, dấu hiệu cảnh báo và cách bạn có thể chủ động cải thiện tình trạng này.

Nguyên nhân phổ biến gây trào ngược dạ dày

– Chế độ ăn uống không hợp lý: Ăn quá no, ăn khuya, tiêu thụ nhiều đồ chiên rán, cà phê, rượu bia, chocolate hay thực phẩm cay nóng đều làm tăng áp lực trong dạ dày và kích thích tiết acid.
– Thói quen sinh hoạt: Nằm ngay sau khi ăn, mặc quần áo quá chật, hút thuốc lá… đều làm giảm hiệu quả của cơ thắt thực quản dưới.
– Thừa cân hoặc béo phì: Lớp mỡ vùng bụng tạo áp lực lên dạ dày, dễ đẩy acid trào ngược lên thực quản.
– Thai kỳ: Hormone thay đổi và tử cung lớn dần chèn ép dạ dày khiến phụ nữ mang thai rất dễ bị trào ngược.
– Bệnh lý tiêu hóa kèm theo: Như thoát vị khe thực quản (hiatal hernia), viêm loét dạ dày – tá tràng, hoặc rối loạn vận động dạ dày.

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám sớm

– Triệu chứng trào ngược xuất hiện trên 2 lần/tuần và không cải thiện dù đã điều chỉnh lối sống.
– Khó nuốt, đau họng kéo dài, khàn tiếng không rõ nguyên nhân – có thể do acid tổn thương niêm mạc họng hoặc thanh quản.
– Sụt cân không chủ ý, nôn ra máu hoặc phân đen – đây là dấu hiệu nguy hiểm cần loại trừ biến chứng loét, hẹp thực quản hoặc ung thư.
– Cơn đau ngực dữ dội, lan lên cổ hoặc cánh tay – cần phân biệt với cơn đau tim.

Cách giảm triệu chứng và phòng ngừa tái phát hiệu quả

– Điều chỉnh bữa ăn: Ăn vừa đủ no, chia nhỏ thành 4–5 bữa/ngày, tránh ăn trong vòng 3 giờ trước khi ngủ.
– Nâng cao đầu giường khoảng 15–20 cm khi ngủ để hạn chế trào ngược ban đêm.
– Giảm cân nếu thừa cân, bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia – những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng cơ thắt thực quản.
– Tập thể dục nhẹ nhàng, tránh các động tác gập người hoặc nâng vật nặng ngay sau ăn.
– Không tự ý dùng thuốc kháng acid kéo dài mà không có hướng dẫn y khoa – vì có thể che lấp bệnh lý nền hoặc gây tác dụng phụ.

Khi nào cần nội soi dạ dày?

Theo khuyến cáo lâm sàng, nếu bạn trên 40 tuổi, có triệu chứng dai dẳng > 4 tuần, hoặc kèm theo các dấu hiệu “báo động đỏ” như tôi nêu ở trên, nội soi dạ dày là bước cần thiết để đánh giá tổn thương niêm mạc, kiểm tra vi khuẩn Helicobacter pylori và loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng hơn.

Trong phòng khám, tôi gặp rất nhiều bệnh nhân nghĩ rằng trào ngược dạ dày chỉ là “chuyện nhỏ”, nhưng nếu bỏ qua lâu ngày, nó có thể dẫn đến viêm thực quản, Barrett thực quản – tiền đề của ung thư. Hiểu rõ nguyên nhân giúp bạn chủ động phòng ngừa và điều trị đúng cách. Nếu triệu chứng ảnh hưởng đến chất lượng sống, đừng chần chừ – hãy tìm đến chuyên khoa tiêu hóa để được tư vấn cá thể hóa.

Bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tốt tình trạng này nếu bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong lối sống hôm nay!