Tiêu chảy kèm sốt có nguy hiểm không?

Chào bạn,

Tiêu chảy kèm sốt thường là dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiêu hóa, có thể do virus, vi khuẩn hoặc ký sinh trùng. Trong nhiều trường hợp, tình trạng này tự khỏi trong vài ngày, nhưng nếu sốt cao kéo dài, mất nước hoặc xuất hiện các triệu chứng cảnh báo, bạn cần đưa người bệnh đi khám sớm.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu nguyên nhân, nhận biết dấu hiệu nguy hiểm và cách xử trí phù hợp.

Nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy kèm sốt

– Nhiễm virus (như rotavirus, norovirus): Thường gặp ở trẻ nhỏ, khởi phát đột ngột với sốt nhẹ đến trung bình, nôn và tiêu chảy nước.

– Nhiễm vi khuẩn (như Salmonella, E. coli, Shigella): Gây tiêu chảy phân có nhầy, máu, sốt cao, đau quặn bụng. Thường liên quan đến thực phẩm hoặc nước bẩn.

– Nhiễm ký sinh trùng (như Giardia, Entamoeba histolytica): Tiêu chảy kéo dài, đôi khi xen kẽ táo bón, kèm sốt nhẹ và đầy bụng.

– Viêm ruột do kháng sinh: Xảy ra sau khi dùng kháng sinh, do mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

– Các bệnh toàn thân khác: Như sốt xuất huyết, viêm ruột (Crohn, viêm loét đại tràng) – tuy ít gặp hơn nhưng cũng có thể biểu hiện bằng tiêu chảy và sốt.

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

– Sốt trên 39°C hoặc sốt kéo dài trên 48 giờ.

– Mất nước: Khô miệng, khóc không nước mắt, tiểu ít (<3 lần/ngày), lờ đờ hoặc vật vã.

– Phân có máu, mủ hoặc nhầy.

– Đau bụng dữ dội hoặc bụng chướng cứng.

– Trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi, người già, phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh nền (đái tháo đường, suy giảm miễn dịch) – nhóm nguy cơ cao cần theo dõi sát.

Cách xử trí tại nhà và phòng ngừa

– Bù nước và điện giải: Dùng oresol pha đúng cách; tránh nước ngọt, nước trái cây đậm đặc vì có thể làm tiêu chảy nặng hơn.

– Tiếp tục cho ăn uống: Ưu tiên thức ăn dễ tiêu (cháo, súp, chuối, khoai). Với trẻ bú mẹ, tiếp tục cho bú thường xuyên.

– Không tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy (như loperamide) khi chưa rõ nguyên nhân – đặc biệt nếu nghi ngờ nhiễm khuẩn, vì có thể giữ độc tố trong ruột.

– Rửa tay kỹ, đảm bảo vệ sinh thực phẩm và nguồn nước – biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất.

– Theo dõi sát diễn tiến: Ghi lại số lần đi ngoài, nhiệt độ, lượng nước uống vào và tiểu ra để báo cho bác sĩ nếu cần.

Khi nào cần xét nghiệm hoặc dùng kháng sinh?

Trong phòng khám, tôi thường chỉ định xét nghiệm phân nếu:

– Tiêu chảy kéo dài >3 ngày,

– Có máu trong phân,

– Người bệnh suy kiệt hoặc thuộc nhóm nguy cơ.

Kháng sinh không cần thiết trong hầu hết trường hợp do virus, và chỉ được dùng khi xác định rõ nguyên nhân vi khuẩn – vì lạm dụng kháng sinh có thể làm tình trạng nặng hơn.

Tiêu chảy kèm sốt đa phần lành tính, nhưng không nên chủ quan – đặc biệt ở trẻ nhỏ và người có sức đề kháng yếu. Mất nước mới là mối nguy thực sự, chứ không phải bản thân tiêu chảy. Hãy ưu tiên bù nước đúng cách và theo dõi sát các dấu hiệu cảnh báo. Nếu nghi ngờ nhiễm trùng nặng hoặc tình trạng không cải thiện sau 2 ngày, bạn nên đưa người bệnh đi khám để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.