Nằm nghiêng bên nào tốt cho dạ dày, bên trái tốt không?
Chào bạn! Câu hỏi của bạn rất hợp lý và tôi thường xuyên nhận được từ nhiều bệnh nhân trong phòng khám. Đúng là nằm nghiêng bên trái mang lại nhiều lợi ích cho hệ tiêu hóa, đặc biệt là với những ai đang gặp tình trạng trào ngược dạ dày – thực quản (GERD) hoặc hay bị đầy hơi, ợ chua về đêm.
Lý do nằm ở cấu trúc giải phẫu của cơ thể: dạ dày và van tâm vị (nơi nối giữa thực quản và dạ dày) nằm lệch về bên trái. Khi bạn nằm nghiêng về phía này, dạ dày sẽ ở vị trí thấp hơn thực quản, nhờ đó trọng lực giúp giữ axit lại trong dạ dày, thay vì để nó trào ngược lên gây bỏng rát, ợ nóng hay ho khan về đêm.
Vì sao nằm nghiêng bên trái lại tốt cho dạ dày?
– Ngăn trào ngược axit hiệu quả: Khi nằm nghiêng trái, van tâm vị được giữ ở vị trí cao hơn so với phần đáy dạ dày – nơi chứa nhiều axit nhất. Điều này giúp hạn chế hiện tượng axit “leo ngược” lên thực quản, nguyên nhân chính gây ợ nóng và viêm thực quản.
– Hỗ trợ quá trình tiêu hóa: Dạ dày tự nhiên cong về bên trái, và ruột non (tá tràng) cũng bắt đầu từ phía này. Tư thế nằm nghiêng trái giúp thức ăn di chuyển trơn tru hơn từ dạ dày sang ruột non, đồng thời hỗ trợ nhu động ruột hoạt động nhịp nhàng.
– Giảm áp lực lên dạ dày và tụy: Trong tư thế này, trọng lượng của các cơ quan lân cận (như gan – nằm chủ yếu bên phải) không đè trực tiếp lên dạ dày, giúp giảm cảm giác nặng bụng, đầy hơi sau ăn.
– Cải thiện chất lượng giấc ngủ: Nhiều nghiên cứu lâm sàng cho thấy người bị trào ngược khi nằm nghiêng trái có ít cơn trào ngược về đêm hơn, ngủ sâu hơn và ít bị tỉnh giấc do ho hay nghẹn.
Khi nào nên cảnh giác dù đã nằm nghiêng trái?
Mặc dù tư thế này rất có lợi, nhưng nó không thay thế được việc điều trị nếu bạn đã có bệnh lý tiêu hóa rõ ràng. Bạn nên đi khám nếu:
– Triệu chứng ợ nóng, ợ chua xảy ra trên 2 lần/tuần.
– Có cảm giác nuốt vướng, đau ngực không rõ nguyên nhân, hoặc sụt cân không giải thích được.
– Bị ho kéo dài về đêm, khàn tiếng tái diễn – có thể là dấu hiệu trào ngược “im lặng” (không ợ nóng rõ rệt).
Mẹo thực hành đúng để phát huy tối đa lợi ích
– Kê gối hỗ trợ: Đặt một chiếc gối nhỏ phía sau lưng để giữ bạn không lăn sang phải trong lúc ngủ.
– Nâng cao đầu giường: Thay vì chỉ gối cao đầu (có thể gây mỏi cổ), bạn nên nâng toàn bộ phần đầu giường khoảng 15–20 cm – cách này giúp duy trì trục thẳng tự nhiên của cột sống và tăng hiệu quả chống trào ngược.
– Tránh ăn no trước khi ngủ: Nên ăn tối ít nhất 2–3 giờ trước khi lên giường, và hạn chế đồ cay, béo, caffeine, rượu bia – những tác nhân kích thích tăng tiết axit.
– Kết hợp vận động nhẹ: Sau bữa tối, đi bộ nhẹ 10–15 phút giúp thúc đẩy quá trình làm rỗng dạ dày, giảm nguy cơ trào ngược khi nằm.
Trong nhiều năm khám và điều trị cho bệnh nhân trào ngược, tôi nhận thấy tư thế ngủ đúng – đặc biệt là nằm nghiêng trái – là một “liều thuốc không kê đơn” rất hiệu quả. Tuy nhiên, nếu triệu chứng vẫn dai dẳng dù đã điều chỉnh lối sống, bạn đừng chần chừ việc đi nội soi hoặc thăm khám chuyên sâu. Vì trào ngược kéo dài có thể dẫn đến biến chứng như viêm thực quản, Barrett thực quản – thậm chí tăng nguy cơ ung thư nếu không được kiểm soát.
Hãy xem giấc ngủ không chỉ là thời gian nghỉ ngơi, mà còn là cơ hội để hệ tiêu hóa “tái tạo” và phục hồi – và nằm nghiêng bên trái chính là một cách đơn giản để hỗ trợ điều đó.
