Biểu hiện của trào ngược dạ dày là gì?

Chào bạn,

Đúng như những gì bạn mô tả, biểu hiện của trào ngược dạ dày thường rất dễ nhầm lẫn với rối loạn tiêu hóa thông thường. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua, cảm giác thức ăn trào ngược lên cổ họng… xuất hiện thường xuyên (trên 2 lần/tuần), đó có thể là dấu hiệu của bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD). Đây là tình trạng acid từ dạ dày trào ngược lên thực quản do cơ thắt dưới thực quản hoạt động bất thường hoặc suy yếu.

Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ chi tiết hơn để bạn hiểu rõ các biểu hiện, dấu hiệu cảnh báo và cách xử trí phù hợp.

Các biểu hiện điển hình của trào ngược dạ dày

– Ợ nóng: Cảm giác nóng rát lan từ thượng vị lên sau xương ức, thường xảy ra sau ăn hoặc khi nằm xuống.
– Ợ chua: Dịch vị có vị chua hoặc đắng trào lên miệng, đặc biệt sau khi cúi người hoặc ăn no.
– Khó nuốt hoặc vướng cổ họng: Do niêm mạc thực quản bị kích ứng mạn tính, gây phù nề hoặc co thắt.
– Buồn nôn, nôn: Đặc biệt ở trẻ nhỏ hoặc người có tổn thương niêm mạc dạ dày kèm theo.
– Ho khan, khàn tiếng, viêm họng tái phát: Acid trào ngược có thể kích thích vùng hầu họng và thanh quản, gây triệu chứng hô hấp không liên quan đến nhiễm trùng.

Biểu hiện không điển hình – dễ bỏ sót

Nhiều người không hề có ợ nóng nhưng vẫn bị trào ngược dạ dày. Các dấu hiệu “ẩn” bao gồm:
– Hen suyễn mới khởi phát hoặc nặng lên về đêm
– Đau ngực không liên quan đến tim (cần phân biệt kỹ với cơn đau thắt ngực)
– Mòn men răng, hôi miệng kéo dài do acid tiếp xúc thường xuyên với khoang miệng
– Cảm giác đầy bụng, chậm tiêu dù ăn ít

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân đến vì ho dai dẳng cả tháng, dùng đủ loại thuốc kháng sinh mà không khỏi — cuối cùng nguyên nhân lại là trào ngược dạ dày âm thầm.

Khi nào cần đi khám ngay?

Bạn nên chủ động thăm khám nếu có bất kỳ dấu hiệu sau:
– Triệu chứng kéo dài trên 2 tuần dù đã điều chỉnh chế độ ăn
– Khó nuốt, nuốt đau hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân
– Nôn ra máu, phân đen (dấu hiệu chảy máu tiêu hóa)
– Đau ngực dữ dội, lan lên cổ hoặc cánh tay (loại trừ nguyên nhân tim mạch trước)

Việc chẩn đoán sớm giúp tránh biến chứng nghiêm trọng như viêm thực quản, hẹp thực quản, hoặc Barrett thực quản – một tổn thương tiền ung thư.

Cách giảm triệu chứng và phòng ngừa tái phát

– Tránh ăn no, không nằm ngay sau ăn (ít nhất 2–3 giờ)
– Hạn chế thực phẩm kích thích: cà phê, rượu, đồ chiên rán, chocolate, bạc hà, đồ chua cay
– Nâng cao đầu giường 15–20 cm khi ngủ để giảm trào ngược ban đêm
– Giảm cân nếu thừa cân, vì áp lực ổ bụng tăng làm nặng thêm tình trạng trào ngược
– Không hút thuốc: Nicotine làm giãn cơ thắt thực quản dưới

Lưu ý: Không tự ý dùng thuốc ức chế acid kéo dài mà không có chỉ định. Việc lạm dụng có thể che lấp triệu chứng, làm chậm chẩn đoán tổn thương thật sự.

Biểu hiện của trào ngược dạ dày không chỉ giới hạn ở đường tiêu hóa — chúng có thể ảnh hưởng đến hô hấp, tai – mũi – họng và cả chất lượng giấc ngủ. Nếu bạn nhận thấy các triệu chứng lặp lại thường xuyên, đừng xem nhẹ. Việc điều chỉnh lối sống kết hợp đánh giá chuyên sâu (nội soi, đo pH thực quản nếu cần) sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả và ngăn ngừa biến chứng lâu dài.