Bàng quang thần kinh là gì và có nguy hiểm không?

Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ những lo lắng rất thực tế. Những triệu chứng bạn mô tả — như tiểu gấp, tiểu són, hoặc ngược lại là bí tiểu có thể là dấu hiệu của bàng quang thần kinh, một tình trạng rối loạn chức năng bàng quang do tổn thương hệ thần kinh điều khiển. Đây không phải là vấn đề “tuổi tác thông thường”, mà là một rối loạn chức năng cần được đánh giá y khoa kỹ lưỡng.

Nguyên nhân gây bàng quang thần kinh

Bàng quang thần kinh xảy ra khi tín hiệu giữa não, tủy sống và bàng quang bị gián đoạn, khiến bàng quang không thể co bóp hoặc giãn ra đúng cách. Các nguyên nhân thường gặp bao gồm:

– Tổn thương hệ thần kinh trung ương: Đột quỵ, chấn thương tủy sống, u não, bệnh Parkinson, xơ cứng teo cơ một bên (ALS).

– Tổn thương thần kinh ngoại biên: Bệnh tiểu đường (gây tổn thương thần kinh ngoại biên mạn tính), nghiện rượu kéo dài, thiếu vitamin B12, thoát vị đĩa đệm vùng thắt lưng, hoặc biến chứng sau phẫu thuật vùng chậu.

– Nguyên nhân bẩm sinh: Ở trẻ em, dị tật ống thần kinh như nứt đốt sống hoặc thoát vị tủy-màng tủy là nguyên nhân phổ biến nhất.

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân tiểu đường lâu năm không kiểm soát tốt đường huyết, đến khi xuất hiện triệu chứng tiểu không tự chủ mới phát hiện đã có tổn thương thần kinh bàng quang từ lâu.

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay

Nếu bạn gặp một hoặc nhiều triệu chứng sau, đừng chủ quan:

– Tiểu không tự chủ: Rỉ nước tiểu liên tục hoặc són tiểu khi ho, cười, vận động.

– Tiểu nhiều lần và tiểu gấp: Cảm giác buồn tiểu đột ngột, không kiểm soát được, có thể đi tiểu hơn 8 lần/ngày.

– Bí tiểu: Không có cảm giác buồn tiểu dù bàng quang đã đầy, hoặc cố rặn mà không tiểu được.

– Các dấu hiệu kèm theo: Tiểu buốt, tiểu rát, nước tiểu đục, sốt tái đi tái lại — có thể là biểu hiện của nhiễm trùng đường tiết niệu do bàng quang không được làm rỗng hoàn toàn.

Đặc biệt, nếu bạn có tiền sử chấn thương cột sống, đột quỵ, hoặc mắc bệnh thần kinh mạn tính, thì các triệu chứng tiết niệu càng cần được đánh giá sớm.

Biến chứng nguy hiểm nếu bỏ qua

Bàng quang thần kinh không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sống mà còn có thể gây tổn thương thận vĩnh viễn nếu không được quản lý đúng cách:

– Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát: Do nước tiểu ứ đọng, tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển.

– Trào ngược bàng quang – niệu quản: Áp lực trong bàng quang tăng cao đẩy nước tiểu chảy ngược lên thận.

– Suy thận mạn tính: Hậu quả cuối cùng nếu trào ngược và nhiễm trùng kéo dài không được kiểm soát.

Tôi từng tiếp nhận bệnh nhân suýt phải lọc máu vì suy thận do chủ quan với triệu chứng “chỉ là tiểu rắt”.

Chẩn đoán và điều trị như thế nào?

Chẩn đoán

Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng hỏi bệnh sử kỹ lưỡng, khám lâm sàng, sau đó có thể chỉ định:

– Xét nghiệm nước tiểu và máu để đánh giá nhiễm trùng và chức năng thận.

– Siêu âm bàng quang sau tiểu để đo lượng nước tiểu tồn lưu.

– Nghiệm pháp niệu động học (urodynamics): Đây là xét nghiệm “vàng” để đánh giá chính xác cách bàng quang chứa và thải nước tiểu.

– Chụp cộng hưởng từ (MRI) cột sống hoặc não nếu nghi ngờ tổn thương thần kinh trung ương.

Điều trị

Mục tiêu chính là làm rỗng bàng quang đều đặn và an toàn, tránh ứ đọng nước tiểu. Các phương pháp bao gồm:

– Thông tiểu ngắt quãng sạch (clean intermittent catheterization): Đây là nền tảng trong điều trị, giúp làm rỗng bàng quang 4–6 lần/ngày, giảm nguy cơ nhiễm trùng và tổn thương thận.

– Thuốc điều hòa co bóp bàng quang: Như thuốc kháng muscarinic (giảm co thắt) hoặc thuốc kích thích co bóp (trong trường hợp bàng quang lười).

– Kích thích điện (neuromodulation): Dùng dòng điện nhẹ kích thích dây thần kinh cùng (sacral nerve) để cải thiện chức năng bàng quang.

– Phẫu thuật: Trong một số trường hợp nặng, có thể cần tạo hình bàng quang hoặc chuyển lưu nước tiểu.

Bàng quang thần kinh là hậu quả của tổn thương thần kinh — không phải do “yếu bàng quang” hay “tuổi già”. Việc phát hiện sớm và quản lý đúng cách không chỉ giúp bạn kiểm soát triệu chứng mà còn bảo vệ thận khỏi tổn thương vĩnh viễn. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu rối loạn tiểu tiện kèm theo bệnh lý thần kinh nền, hãy đến chuyên khoa Tiết niệu hoặc Thần kinh để được đánh giá toàn diện. Đừng đợi đến khi nhiễm trùng tái phát hay suy thận mới can thiệp — vì lúc đó, nhiều tổn thương đã không thể phục hồi.