Sởi tiêm mấy mũi để phòng bệnh hiệu quả?
Chào bạn,
Về câu hỏi “sởi tiêm mấy mũi”, theo khuyến cáo của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ em cần tiêm 2 mũi vắc xin sởi để đạt miễn dịch đầy đủ và bền vững. Mũi đầu tiên thường được tiêm khi trẻ đủ 9 tháng tuổi, và mũi nhắc lại vào lúc 18 tháng tuổi. Đây là lịch tiêm chuẩn trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia.
Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu tại sao cần đủ 2 mũi, cũng như những điều quan trọng liên quan đến việc tiêm phòng sởi cho con.
Nguyên nhân vì sao nên tiêm đủ 2 mũi vắc xin sởi
– Khả năng đáp ứng miễn dịch ở trẻ nhỏ chưa hoàn chỉnh: Khi mới 9 tháng tuổi, hệ miễn dịch của trẻ có thể chưa tạo đủ kháng thể sau mũi tiêm đầu tiên. Do đó, khoảng 10–15% trẻ không đạt miễn dịch đầy đủ chỉ với một liều.
– Mũi thứ hai giúp “nhắc lại” và củng cố miễn dịch: Mũi tiêm nhắc lúc 18 tháng giúp nâng tỷ lệ bảo vệ lên trên 95%, đồng thời kéo dài hiệu quả phòng bệnh trong nhiều năm.
– Phòng ngừa bùng phát dịch: Tiêm đủ 2 mũi không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn góp phần tạo miễn dịch cộng đồng, hạn chế nguy cơ lây lan trong cộng đồng, đặc biệt ở nhóm trẻ chưa đủ tuổi tiêm.
Dấu hiệu cho thấy trẻ có thể chưa được bảo vệ đầy đủ
– Chưa tiêm đủ 2 mũi theo lịch, hoặc không rõ đã tiêm mũi nào.
– Tiêm sớm hơn lịch khuyến cáo (ví dụ tiêm mũi 1 trước 9 tháng tuổi) – lúc này kháng thể từ mẹ có thể làm giảm hiệu quả vắc xin.
– Sống hoặc đi du lịch đến vùng đang có dịch sởi mà chưa tiêm đủ liều.
– Trẻ có biểu hiện sốt, phát ban, ho, chảy nước mắt/nước mũi sau khi tiếp xúc với người nghi mắc sởi – dù đã tiêm 1 mũi.
Hướng dẫn tiêm đúng lịch và xử lý khi trễ mũi
– Mũi 1: Tiêm khi trẻ tròn 9 tháng tuổi (không tiêm sớm hơn trừ trường hợp đặc biệt theo chỉ định y tế).
– Mũi 2: Tiêm khi trẻ 18 tháng tuổi, tối thiểu cách mũi 1 ít nhất 1 tháng.
– Nếu trễ lịch: Không cần tiêm lại từ đầu. Bạn chỉ cần đưa trẻ đi tiêm mũi còn thiếu càng sớm càng tốt – kể cả khi đã lớn hơn 18 tháng.
– Trẻ trên 18 tháng chưa từng tiêm: Cần tiêm 2 mũi, cách nhau tối thiểu 1 tháng.
– Người lớn chưa từng mắc sởi và chưa tiêm đủ: Cũng nên tiêm 1–2 mũi tùy tiền sử miễn dịch (nên tham vấn bác sĩ).
Những lưu ý quan trọng khi tiêm vắc xin sởi
– Vắc xin sởi thường được phối hợp (MMR hoặc MR): ngừa sởi – quai bị – rubella hoặc sởi – rubella.
– Trẻ đang sốt, viêm nhiễm cấp tính nên hoãn tiêm đến khi khỏe lại.
– Sau tiêm, một số trẻ có thể sốt nhẹ, phát ban nhẹ trong 5–12 ngày – đây là phản ứng thông thường, không phải mắc sởi thật.
– Không tiêm vắc xin sởi cho phụ nữ mang thai hoặc người suy giảm miễn dịch nặng.
Việc tiêm đủ 2 mũi vắc xin sởi là yếu tố then chốt giúp trẻ tránh được căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm này – vốn có thể gây viêm phổi, viêm não, thậm chí tử vong. Trong thực tế lâm sàng, tôi gặp không ít trường hợp trẻ nhập viện vì sởi đơn giản do thiếu mũi nhắc lại. Vì vậy, hãy chủ động kiểm tra sổ tiêm chủng và đảm bảo con bạn đã được tiêm đủ liều. Nếu còn băn khoăn, đừng ngại đưa con đến trạm y tế hoặc cơ sở tiêm chủng để được tư vấn cụ thể.
