Có các loại vắc xin quan trọng nào cho người lớn?

Chào bạn,

Tôi là Ths.Bs. Đặng Thị Kim Hạnh – Trưởng đơn vị, Phòng tiêm chủng Thu Cúc TCI. Là người trực tiếp làm công tác dịch tễ và tiêm chủng nhiều năm, tôi nhận thấy rằng rất nhiều người vẫn có suy nghĩ: Chỉ trẻ em mới cần tiêm vắc xin. Tuy nhiên, trên thực tế, vắc xin cho người lớn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là với người cao tuổi và người có bệnh lý nền. Khi hệ miễn dịch suy giảm theo tuổi tác hoặc do bệnh mạn tính, nguy cơ mắc bệnh nặng và biến chứng sẽ cao hơn rất nhiều nếu không được bảo vệ bằng vắc xin. 

Hiện nay, các bệnh truyền nhiễm đã có vắc xin được chia thành 4 nhóm lớn, dựa theo con đường lây truyền. Nắm rõ các nhóm này sẽ giúp bạn hiểu rõ người lớn nên tiêm vắc xin gì để bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện.

1. Các nhóm vắc xin phòng bệnh truyền nhiễm người lớn cần ưu tiên tiêm

1.1. Vắc xin cho người lớn phòng bệnh lây qua đường hô hấp

Đối với người lớn, đặc biệt là người cao tuổi và người có bệnh lý nền, tôi luôn khuyến cáo cần tiêm sớm các vắc xin phòng bệnh lây qua đường hô hấp.

Đầu tiên là vắc xin cúm. Virus cúm biến đổi hằng năm, do đó mỗi người trưởng thành nên tiêm nhắc lại 1 mũi mỗi năm. Tiêm đầy đủ các loại vắc xin cúm cho người lớn giúp giảm nguy cơ biến chứng viêm phổi, suy hô hấp và tử vong.

Tiếp theo là vắc xin phế cầu. Phế cầu là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi nặng, nhiễm khuẩn huyết ở người cao tuổi. Vắc xin phế cầu cho người lớn, hay còn được gọi là vắc xin phổi cho người lớn, giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh nặng và phải nhập viện.

Ngoài ra, nhóm hô hấp còn có vắc xin phòng bạch hầu – ho gà – uốn ván dành cùng với vắc xin não mô cầu.

1.2. Vắc xin cho người lớn phòng bệnh lây qua đường máu và tình dục

Đây là nhóm bệnh rất nguy hiểm vì hậu quả lâu dài có thể dẫn đến ung thư. 

Với những người trong độ tuổi từ 9 đến 45, cả nam và nữ đều nên tiêm vắc xin HPV. Virus HPV có thể gây ung thư cổ tử cung ở nữ giới, đồng thời liên quan đến ung thư dương vật, hầu họng và hậu môn ở nam giới.

Bên cạnh đó, viêm gan B là bệnh lây qua đường máu và sinh hoạt tình dục, có thể tiến triển thành xơ gan và ung thư gan. Tiêm vắc xin viêm gan B cho người lớn là biện pháp chủ động và hiệu quả để bảo vệ gan, đặc biệt với những người chưa từng tiêm hoặc không rõ tình trạng miễn dịch.

2. Các nhóm vắc xin phòng bệnh truyền nhiễm khác người lớn không nên bỏ qua

Ngoài hai nhóm vắc xin trên, người lớn cũng cần chú ý đến các nhóm vắc xin phòng bệnh truyền nhiễm khác.

2.1. Vắc xin phòng bệnh do côn trùng truyền

Nhóm bệnh này điển hình là sốt xuất huyết. Tôi muốn nhấn mạnh rằng không chỉ trẻ em mà tất cả người dân, bao gồm cả người cao tuổi và người có bệnh lý nền, đều nên chủ động tiêm phòng sốt xuất huyết để giảm nguy cơ mắc bệnh nặng và biến chứng nguy hiểm.

2.2. Vắc xin phòng bệnh lây qua đường tiêu hóa

Cuối cùng là nhóm bệnh lây qua đường ăn uống và sinh hoạt hằng ngày. Các vắc xin quan trọng trong nhóm này bao gồm vắc xin viêm gan A, vắc xin thương hàn, và vắc xin tả. Đây đều là những bệnh có thể phòng ngừa hiệu quả nếu được tiêm chủng đầy đủ, đặc biệt với người thường xuyên ăn uống bên ngoài hoặc sinh sống tại khu vực có nguy cơ cao.

Từ góc độ chuyên môn, tôi mong rằng mỗi gia đình sẽ nhìn nhận đúng và đầy đủ hơn vai trò của vắc xin cho người lớn trong việc bảo vệ sức khỏe. Tiêm chủng không chỉ giúp phòng bệnh chủ động, bảo vệ hiệu quả người lớn mà còn cả những người xung quanh, giảm gánh nặng cho hệ thống y tế và mang lại cuộc sống an toàn, khỏe mạnh hơn cho cả gia đình.