Polyp mũi có tự hết không?

Chào bạn,

Polyp mũi rất hiếm khi tự hết nếu không có can thiệp y tế phù hợp. Đây là những khối u lành tính hình thành do niêm mạc mũi hoặc xoang bị viêm mạn tính, và chúng thường tiếp tục phát triển nếu nguyên nhân nền không được kiểm soát.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn về bản chất của polyp mũi, khi nào bạn nên lo lắng, và cách xử trí hiệu quả nhất dựa trên kinh nghiệm lâm sàng nhiều năm của tôi.

Nguyên nhân khiến polyp mũi khó tự biến mất

– Viêm mũi xoang mạn tính: Đây là yếu tố hàng đầu. Khi niêm mạc mũi liên tục bị kích thích (do dị ứng, nhiễm trùng, ô nhiễm…), nó phì đại và tạo thành polyp.
– Rối loạn miễn dịch hoặc cơ địa dị ứng: Người mắc hen suyễn, viêm mũi dị ứng nặng hoặc hội chứng Samter (dị ứng aspirin) có nguy cơ cao và polyp thường tái phát.
– Cấu trúc giải phẫu bất thường: Vách ngăn mũi lệch, cuốn mũi phì đại… làm ứ đọng dịch, tạo môi trường thuận lợi cho polyp phát triển.
– Thiếu can thiệp điều trị: Polyp không phải “mụn” hay “sưng tạm thời” – chúng là tổ chức mô đã thay đổi cấu trúc, nên gần như không thể tự tiêu chỉ bằng nghỉ ngơi hay uống nước nhiều.

Dấu hiệu cảnh báo bạn cần đi khám ngay

– Nghẹt mũi kéo dài trên 2 tuần, không đáp ứng với thuốc thông thường.
– Mất khứu giác hoặc giảm mùi rõ rệt.
– Chảy dịch mũi đặc, vàng/xanh kèm đau mặt, nhức đầu vùng trán hoặc má.
– Khó thở khi ngủ, ngáy to, thậm chí ngưng thở khi ngủ (do tắc nghẽn đường thở).
– Đã từng điều trị polyp nhưng tái phát nhanh trong vòng vài tháng.

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan nghĩ “polyp nhỏ thì để yên”, đến khi polyp lan rộng, chèn ép hốc mắt hoặc xoang trán mới đi khám – lúc đó việc điều trị phức tạp hơn rất nhiều.

Cách giảm triệu chứng và ngăn polyp tiến triển

– Dùng thuốc xịt corticosteroid mũi: Đây là lựa chọn đầu tay. Thuốc giúp giảm viêm, thu nhỏ polyp và cải thiện lưu thông mũi – nhưng cần dùng đúng liều, đủ thời gian (thường 4–12 tuần).
– Rửa mũi bằng nước muối sinh lý: Làm sạch dịch nhầy, giảm kích ứng niêm mạc.
– Kiểm soát bệnh nền: Điều trị tốt viêm mũi dị ứng, hen suyễn, tránh các yếu tố khởi phát (khói bụi, hóa chất, phấn hoa…).
– Theo dõi định kỳ: Siêu âm hoặc nội soi mũi xoang giúp đánh giá tiến triển, tránh bỏ sót biến chứng.
– Phẫu thuật nội soi mũi xoang: Chỉ định khi polyp lớn, gây tắc nghẽn nặng hoặc không đáp ứng thuốc sau 3–6 tháng.

Lưu ý: Không tự ý dùng thuốc co mạch mũi (như Otrivin) kéo dài – chúng có thể làm tình trạng viêm nặng hơn và gây “nghiện mũi”.

Có trường hợp nào polyp mũi tự hết không?

Trên lý thuyết, polyp rất nhỏ ở giai đoạn sớm, kết hợp với viêm cấp tính ngắn ngày, đôi khi có thể teo lại khi tình trạng viêm được kiểm soát hoàn toàn. Tuy nhiên, thực tế lâm sàng cho thấy tỷ lệ này cực kỳ thấp – dưới 5% và thường chỉ xảy ra ở người trẻ, không có bệnh lý nền.

Với đa số bệnh nhân, polyp mũi là biểu hiện của quá trình viêm mạn tính, nghĩa là nó sẽ tồn tại và tiến triển nếu không điều trị đúng cách.

Nếu bạn đã được chẩn đoán polyp mũi, đừng trông chờ vào khả năng “tự hết”. Thay vào đó, hãy phối hợp chặt chẽ với bác sĩ để xây dựng phác đồ điều trị cá thể hóa – từ thuốc, theo dõi đến can thiệp phẫu thuật nếu cần.

Điều quan trọng nhất là kiểm soát viêm nền, vì chính yếu tố này quyết định polyp có tái phát hay không. Trong nhiều trường hợp, chỉ cần điều trị đúng, bạn hoàn toàn có thể sống khỏe mà không cần phẫu thuật.

Nếu triệu chứng đang ảnh hưởng đến giấc ngủ, hơi thở hay chất lượng cuộc sống – hãy đi khám chuyên khoa Tai Mũi Họng càng sớm càng tốt.