Thiếu máu não có nguy hiểm không?
Chào bạn,
Thiếu máu lên não (hay còn gọi là giảm tưới máu não) là tình trạng lưu lượng máu đến não suy giảm, khiến não không nhận đủ oxy và dưỡng chất cần thiết để hoạt động bình thường. Đây không phải là bệnh đơn lẻ, mà thường là hệ quả của nhiều yếu tố nguy cơ tích tụ theo thời gian – và trong một số trường hợp, có thể là “lời cảnh báo” sớm của đột quỵ hoặc tổn thương thần kinh vĩnh viễn nếu không được can thiệp kịp thời.
Nguyên nhân phổ biến gây thiếu máu lên não
– Bệnh lý nền mạn tính: Tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch và đặc biệt là xơ vữa động mạch – tình trạng mảng bám tích tụ trong lòng mạch, làm hẹp hoặc tắc nghẽn động mạch cảnh và động mạch não.
– Lối sống không lành mạnh: Ít vận động, chế độ ăn giàu chất béo bão hòa, hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên và stress kéo dài đều làm suy giảm tuần hoàn não.
– Yếu tố môi trường và tuổi tác: Sống lâu trong môi trường ô nhiễm, tiếp xúc với khói bụi, hóa chất độc hại hoặc quá trình lão hóa tự nhiên cũng làm thành mạch kém đàn hồi, giảm khả năng tưới máu não.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân dưới 50 tuổi nhưng đã có dấu hiệu thiếu máu não rõ rệt – phần lớn do chủ quan với lối sống và không kiểm soát tốt các bệnh lý nền.
Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay
– Triệu chứng nhẹ nhưng dai dẳng: Đau đầu âm ỉ, chóng mặt khi thay đổi tư thế, hoa mắt, ù tai, mất ngủ, hay quên, mệt mỏi kéo dài.
– Rối loạn chức năng thần kinh: Mất thăng bằng, khó tập trung, rối loạn cảm giác (tê bì, kiến bò) ở tay chân.
– Triệu chứng nặng – cần cấp cứu: Yếu hoặc liệt một bên cơ thể, méo miệng, nói ngọng, mất thị lực đột ngột, mất ý thức. Đây có thể là dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) hoặc đột quỵ thực sự.
Lưu ý: Nhiều người nghĩ “chỉ người già mới bị thiếu máu não”, nhưng thực tế, người trẻ làm việc căng thẳng, ngủ ít, ngồi nhiều cũng có nguy cơ cao – đặc biệt nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch.
Cách giảm triệu chứng và phòng ngừa hiệu quả
– Điều chỉnh lối sống: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày (đi bộ, bơi, yoga), ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, omega-3, rau xanh và hạn chế đồ chiên rán, nội tạng, rượu bia.
– Kiểm soát bệnh nền chặt chẽ: Đo huyết áp, đường huyết định kỳ; tuân thủ điều trị nếu đã được chẩn đoán tăng huyết áp, đái tháo đường hay rối loạn lipid máu.
– Quản lý stress và giấc ngủ: Ngủ đủ 7–8 tiếng/đêm, tránh làm việc quá sức. Kỹ thuật hít thở sâu, thiền hoặc nghỉ ngơi ngắn giữa ca làm có thể cải thiện đáng kể tuần hoàn não.
– Không tự ý dùng thuốc bổ não: Nhiều người lạm dụng thuốc “bổ não” mà không có chỉ định, dẫn đến phụ thuộc hoặc che lấp triệu chứng thật. Hãy để bác sĩ đánh giá trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào.
Thiếu máu lên não không phải là chẩn đoán cuối cùng, mà là một tín hiệu cảnh báo cơ thể bạn đang “quá tải”. Đa số trường hợp có thể cải thiện rõ rệt nếu phát hiện sớm và thay đổi lối sống kịp thời. Tuy nhiên, nếu bạn trên 40 tuổi, có yếu tố nguy cơ hoặc triệu chứng kéo dài hơn 2 tuần – hãy chủ động đi khám chuyên khoa thần kinh hoặc tim mạch để loại trừ các nguyên nhân nghiêm trọng như hẹp động mạch cảnh hay rối loạn nhịp tim. Đừng đợi đến khi xuất hiện liệt hay nói ngọng mới hành động – vì lúc đó, “thời gian vàng” để can thiệp có thể đã trôi qua.
