Tại sao lại bị nhức đầu?

Chào bạn, tôi hiểu cảm giác bất an khi cơn nhức đầu kéo đến thường xuyên mà không rõ nguyên nhân. Trong đa số trường hợp, nhức đầu là biểu hiện lành tính, liên quan đến lối sống hoặc căng thẳng. Tuy nhiên, đôi khi nó cũng là tín hiệu cảnh báo của những vấn đề thần kinh cần được đánh giá y khoa kịp thời. Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn để bạn hiểu tại sao lại bị nhức đầu, cũng như cách nhận biết khi nào cần đi khám.

Nguyên nhân phổ biến khiến bạn bị nhức đầu

Nhức đầu là một trong những triệu chứng thần kinh thường gặp nhất, và nguyên nhân rất đa dạng. Dưới góc nhìn lâm sàng, tôi thường chia thành hai nhóm lớn: nhức đầu nguyên phát (không do bệnh lý nền) và nhức đầu thứ phát (do bệnh lý cụ thể).

– Nhức đầu căng thẳng: Đây là dạng phổ biến nhất, thường xuất hiện khi bạn stress, lo âu, ngủ không đủ, hoặc ngồi làm việc sai tư thế trong thời gian dài. Cơn đau thường âm ỉ, lan quanh đầu như có dây siết chặt, ít khi kèm buồn nôn hay nhạy cảm với ánh sáng.

– Nhức đầu migraine (đau nửa đầu): Đặc trưng bởi cơn đau nhói, thường ở một bên đầu, có thể kèm theo buồn nôn, nôn, sợ ánh sáng hoặc tiếng động. Một số người còn có “aura” – các biểu hiện thần kinh thoáng qua như nhìn thấy chớp sáng, tê bì tay chân trước khi cơn đau xuất hiện.

– Nhức đầu do thiếu ngủ hoặc mất nước: Khi cơ thể mệt mỏi, thiếu nước hoặc bỏ bữa, não bộ dễ bị kích thích và gây đau đầu. Đây là phản ứng sinh lý bình thường, nhưng nếu lặp lại thường xuyên sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sống.

– Nhức đầu do rối loạn thị lực hoặc tư thế: Đeo kính sai độ, nhìn màn hình máy tính liên tục, hoặc cổ gáy bị co cứng do ngồi sai tư thế cũng có thể dẫn đến nhức đầu vùng trán hoặc gáy.

– Nhức đầu thứ phát: Ít gặp hơn nhưng nguy hiểm hơn, bao gồm các nguyên nhân như tăng huyết áp đột ngột, viêm xoang, chấn thương sọ não, u não, hoặc thậm chí là xuất huyết dưới nhện. Những trường hợp này thường đi kèm triệu chứng “đỏ” (red flags) mà tôi sẽ nêu rõ ở phần sau.

Dấu hiệu cảnh báo bạn cần đi khám ngay

Không phải cơn nhức đầu nào cũng vô hại. Trong phòng khám, tôi luôn lưu ý bệnh nhân về những dấu hiệu “báo động đỏ” sau đây – nếu xuất hiện, bạn nên đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt:

– Đau đầu đột ngột, dữ dội như “sét đánh”: Đây có thể là dấu hiệu của xuất huyết dưới nhện – một cấp cứu thần kinh nguy hiểm.

– Nhức đầu mới xuất hiện sau tuổi 50, hoặc thay đổi tính chất so với các cơn đau trước đây.

– Kèm theo sốt, cứng gáy, lú lẫn, co giật, yếu liệt tay chân, nói ngọng hoặc mất thăng bằng: Những biểu hiện này gợi ý nhiễm trùng thần kinh (viêm màng não) hoặc đột quỵ.

– Đau đầu nặng hơn khi ho, hắt hơi, cúi người hoặc tập thể dục – có thể liên quan đến áp lực nội sọ bất thường.

– Cơn đau kéo dài trên 72 giờ không thuyên giảm, hoặc tái phát liên tục dù đã nghỉ ngơi, dùng thuốc giảm đau thông thường.

Nếu bạn chỉ bị nhức đầu nhẹ, không kèm triệu chứng bất thường và giảm sau khi nghỉ ngơi, uống nước, thì khả năng cao là nguyên nhân lành tính. Nhưng nếu nghi ngờ bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào, đừng chần chừ – hãy đi khám ngay.

Cách giảm nhức đầu và phòng ngừa tái phát hiệu quả

Với những cơn nhức đầu thông thường, bạn hoàn toàn có thể tự chăm sóc tại nhà nếu hiểu rõ nguyên nhân:

– Điều chỉnh lối sống: Ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi đêm, uống đủ 1.5–2 lít nước/ngày, ăn uống điều độ, tránh bỏ bữa. Nhiều bệnh nhân của tôi giảm hẳn tần suất đau đầu chỉ sau khi cải thiện giấc ngủ và chế độ ăn.

– Quản lý căng thẳng: Thiền, hít thở sâu, yoga hoặc đi bộ nhẹ nhàng 20–30 phút mỗi ngày giúp giảm đáng kể nhức đầu do stress.

– Chỉnh sửa tư thế làm việc: Giữ màn hình ngang tầm mắt, lưng thẳng, nghỉ giải lao mỗi 45–60 phút. Nếu bạn làm việc văn phòng, hãy đầu tư một chiếc ghế hỗ trợ cột sống.

– Hạn chế lạm dụng thuốc giảm đau: Dùng paracetamol hay ibuprofen quá thường xuyên (trên 2–3 lần/tuần) có thể gây “nhức đầu do lạm dụng thuốc” – một dạng đau đầu mạn tính rất khó điều trị.

– Ghi nhật ký đau đầu: Ghi lại thời gian, mức độ, vị trí đau, các yếu tố khởi phát (thời tiết, thực phẩm, chu kỳ kinh nguyệt…) sẽ giúp bạn và bác sĩ tìm ra nguyên nhân chính xác hơn.

Nhức đầu là triệu chứng rất phổ biến, và trong phần lớn trường hợp, nó không nguy hiểm. Tuy nhiên, đừng chủ quan nếu cơn đau thay đổi tính chất, xuất hiện đột ngột hoặc đi kèm dấu hiệu thần kinh bất thường. Việc xác định đúng nguyên nhân – từ căng thẳng, mất ngủ đến các bệnh lý nghiêm trọng – là chìa khóa để điều trị hiệu quả và tránh biến chứng.

Nếu bạn đã thử điều chỉnh lối sống mà cơn đau vẫn tái diễn, hoặc cảm thấy lo lắng, hãy chủ động đi khám chuyên khoa thần kinh. Đôi khi, chỉ cần một buổi tư vấn và vài xét nghiệm đơn giản, bạn sẽ tìm lại được sự an tâm và chất lượng cuộc sống.