Đau nửa đầu bên trái là bệnh gì?

Chào bạn,

Triệu chứng đau nửa đầu bên trái — dù là đau nhói, âm ỉ, hay kéo dài — thực chất có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những yếu tố sinh hoạt đơn giản đến các vấn đề thần kinh cần can thiệp y khoa. Trong nhiều trường hợp, đây là biểu hiện của đau nửa đầu (migraine) hoặc đau đầu do căng cơ, nhưng đôi khi cũng cảnh báo những tình trạng nguy hiểm hơn như rối loạn mạch máu não hoặc tổn thương thần kinh sọ. Tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu và biết cách xử trí phù hợp.

Nguyên nhân phổ biến gây đau nửa đầu bên trái

– Đau nửa đầu (migraine): Đây là nguyên nhân thường gặp nhất. Cơn đau thường mang tính chất nhói theo nhịp mạch, kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, kèm theo nhạy cảm với ánh sáng, tiếng ồn, buồn nôn. Ở một số người, cơn đau chỉ xuất hiện ở một bên đầu — có thể là bên trái hoặc bên phải — và thường tái phát theo chu kỳ.

– Đau đầu do căng cơ (tension-type headache): Thường do stress, làm việc máy tính lâu, ngủ sai tư thế. Cơn đau thường âm ỉ, lan từ gáy lên đỉnh đầu hoặc quanh thái dương trái, đôi khi cảm giác như “bó chặt” đầu.

– Rối loạn cột sống cổ: Thoái hóa đốt sống cổ, gai cột sống hoặc co cứng cơ cổ có thể chèn ép dây thần kinh, gây đau lan từ gáy lên nửa đầu bên trái, đặc biệt khi bạn quay cổ hoặc thức dậy sau giấc ngủ không đúng tư thế.

– Thay đổi nội tiết tố: Phụ nữ trong giai đoạn trước kỳ kinh, mang thai hoặc tiền mãn kinh dễ bị đau đầu do dao động estrogen — thường biểu hiện ở một bên đầu.

– Nguyên nhân ít gặp nhưng nghiêm trọng: Bao gồm phình động mạch não, dị dạng mạch máu, u não hoặc viêm thần kinh chẩm. Những tình trạng này thường đi kèm triệu chứng thần kinh khu trú (tê yếu, nhìn mờ, mất thăng bằng).

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

Bạn nên đến cơ sở y tế nếu cơn đau đầu bên trái có bất kỳ đặc điểm sau:

– Đau đột ngột, dữ dội như “sét đánh” — có thể là dấu hiệu xuất huyết dưới nhện.
– Kèm sốt cao, cứng gáy, nôn vọt — nghi ngờ viêm màng não.
– Xuất hiện tê, yếu tay/chân, nói ngọng, nhìn đôi hoặc mất thăng bằng — cảnh báo đột quỵ.
– Đau sau chấn thương đầu, dù nhẹ.
– Cơn đau ngày càng tăng nặng, không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường, hoặc xuất hiện lần đầu sau tuổi 50.

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan với cơn đau đầu “quen thuộc”, đến khi chụp MRI mới phát hiện tổn thương mạch máu hoặc u não giai đoạn sớm. Vì vậy, đừng xem nhẹ những thay đổi bất thường.

Cách giảm đau và phòng ngừa tại nhà

Nếu cơn đau do nguyên nhân lành tính (như migraine hoặc căng cơ), bạn có thể thử các biện pháp sau:

– Nghỉ ngơi trong phòng tối, yên tĩnh: Giảm kích thích ánh sáng và âm thanh giúp cắt cơn đau nửa đầu hiệu quả.
– Chườm lạnh hoặc nóng:
• Chườm lạnh (túi đá bọc khăn) lên thái dương trái giúp co mạch, giảm viêm và tê tạm thời.
• Chườm nóng (khăn ấm) ở gáy và cổ giúp giãn cơ, cải thiện tuần hoàn nếu đau do co cứng cơ.
– Massage nhẹ nhàng vùng thái dương, trán và cổ bằng đầu ngón tay theo chuyển động tròn trong 3–5 phút.
– Uống đủ nước (1.5–2 lít/ngày): Mất nước là nguyên nhân thường bị bỏ qua gây đau đầu.
– Trà gừng hoặc bạc hà: Có tác dụng chống viêm nhẹ và làm dịu buồn nôn trong cơn migraine.
– Duy trì giấc ngủ đều đặn: Tránh ngủ quá ít (<6 giờ) hoặc quá nhiều (>9 giờ), vì cả hai đều có thể kích hoạt cơn đau đầu.

Lưu ý: Không lạm dụng thuốc giảm đau (như paracetamol, ibuprofen) quá 2–3 lần/tuần — có thể dẫn đến đau đầu do lạm dụng thuốc, khiến tình trạng càng khó kiểm soát.

Khi nào cần dùng thuốc và dùng loại nào?

– Thuốc giảm đau thông thường: Paracetamol hoặc NSAID (ibuprofen, naproxen) có thể dùng cho cơn đau nhẹ đến trung bình.
– Triptan (như sumatriptan): Dành riêng cho cơn migraine điển hình, giúp co mạch và ức chế dẫn truyền đau. Tuy nhiên, không dùng nếu bạn có tiền sử bệnh tim mạch.
– Thuốc dự phòng: Với người bị đau đầu ≥2 lần/tháng, bác sĩ có thể chỉ định thuốc như propranolol (chẹn beta), amitriptyline (chống trầm cảm 3 vòng) hoặc topiramate (chống động kinh) để giảm tần suất cơn đau.

Việc dùng thuốc cần có chỉ định và theo dõi của bác sĩ, đặc biệt khi bạn có bệnh nền hoặc đang dùng thuốc khác.

Đau nửa đầu bên trái thường không nguy hiểm, nhưng cũng không nên chủ quan. Trong đa số trường hợp, đây là biểu hiện của migraine hoặc rối loạn cơ – thần kinh chức năng, hoàn toàn có thể kiểm soát tốt nếu bạn hiểu rõ nguyên nhân và điều chỉnh lối sống. Tuy nhiên, nếu cơn đau thay đổi tính chất, xuất hiện đột ngột hoặc đi kèm triệu chứng thần kinh — hãy đi khám ngay lập tức. Chụp MRI hoặc CT sọ não sớm có thể giúp loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng và mang lại hướng điều trị chính xác.

Bạn không đơn độc — và quan trọng nhất: đừng tự chẩn đoán qua mạng. Hãy để chuyên gia đánh giá dựa trên triệu chứng lâm sàng và tiền sử cá nhân của bạn.