Đau đầu, tê bì tay chân và mệt mỏi sau ngủ
Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ những triệu chứng rất cụ thể. Những biểu hiện bạn mô tả – đau đầu, căng cứng cổ vai gáy, tê bì một bên tay chân và mệt mỏi kéo dài sau giấc ngủ – không chỉ đơn thuần là “mệt do stress”, mà rất có thể liên quan đến rối loạn chức năng cột sống cổ hoặc chèn ép thần kinh ngoại biên. Tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu nguyên nhân và biết cách xử trí phù hợp.
Nguyên nhân có thể gặp
– Thoái hóa đốt sống cổ: Đây là nguyên nhân hàng đầu ở người trưởng thành, đặc biệt nếu bạn làm việc văn phòng, cúi đầu nhiều hoặc ngủ sai tư thế. Khi đĩa đệm giữa các đốt sống cổ bị thoái hóa, gai xương có thể chèn ép rễ thần kinh, gây tê bì, đau lan xuống tay – thường khu trú một bên, như bạn mô tả.
– Chèn ép rễ thần kinh cổ (cervical radiculopathy): Khi rễ thần kinh C6–C7 (phổ biến nhất) bị chèn ép, bạn có thể cảm thấy tê từ cổ xuống cánh tay, ngón tay, kèm yếu cơ nhẹ. Đôi khi, cảm giác tê lan xuống chân là do rối loạn dẫn truyền thần kinh trung ương thứ phát hoặc rối loạn cảm giác lan tỏa.
– Rối loạn giấc ngủ do đau mạn tính: Cơn đau cổ vai gáy kéo dài khiến bạn ngủ không sâu, dễ mơ mộng, dẫn đến mệt mỏi kéo dài dù đã ngủ đủ giờ. Đây là vòng luẩn quẩn: đau → ngủ kém → mệt → cơ co cứng hơn → đau tăng.
– Hội chứng ống cổ tay hoặc chèn ép thần kinh ngoại biên khác: Tuy nhiên, nếu tê chỉ ở tay và không kèm yếu cơ rõ rệt, cần phân biệt với các nguyên nhân ngoại biên. Nhưng khi tê lan cả xuống chân cùng bên, khả năng liên quan đến cột sống hoặc hệ thần kinh trung ương cao hơn.
Dấu hiệu cảnh báo nên đi khám ngay
Bạn nên đến chuyên khoa Thần kinh hoặc Cơ xương khớp nếu có bất kỳ dấu hiệu sau:
– Tê bì lan rộng, tiến triển nặng hơn trong vài ngày hoặc tuần.
– Yếu cơ: khó cầm nắm, đi lại loạng choạng, vấp ngã.
– Mất kiểm soát tiểu tiện hoặc đại tiện (dù rất hiếm, nhưng là dấu hiệu khẩn cấp).
– Cứng gáy kèm sốt, buồn nôn – cần loại trừ viêm màng não.
– Đau cổ gáy không thuyên giảm sau 1–2 tuần nghỉ ngơi và điều chỉnh tư thế.
Hướng dẫn giảm triệu chứng và phòng ngừa tái phát
– Điều chỉnh tư thế sinh hoạt: Tránh cúi cổ xem điện thoại >15 phút/lần, kê gối thấp khi ngủ (cao 8–10 cm), giữ màn hình ngang tầm mắt khi làm việc.
– Tập vận động nhẹ nhàng: Các bài kéo giãn cổ, vai, xoay cổ chậm rãi 2–3 lần/ngày giúp giảm co cứng cơ. Tránh vặn cổ mạnh hoặc “bẻ cổ” nghe tiếng kêu – điều này có thể làm tổn thương thêm.
– Chườm ấm vùng cổ vai gáy: Mỗi lần 15–20 phút, ngày 2–3 lần, giúp giãn cơ và cải thiện tuần hoàn.
– Không tự ý dùng thuốc giảm đau kéo dài: Paracetamol có thể dùng ngắn ngày, nhưng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) hay giãn cơ cần có chỉ định – vì có thể che lấp triệu chứng hoặc gây tác dụng phụ nếu dùng sai.
– Cân nhắc chụp MRI cột sống cổ: Nếu tê bì kéo dài >1 tuần hoặc kèm yếu cơ, MRI là công cụ tốt nhất để đánh giá mức độ chèn ép thần kinh, thoát vị đĩa đệm hoặc tổn thương tủy sống.
Triệu chứng của bạn – đặc biệt là tê bì cùng bên ở tay và chân, kết hợp đau cổ vai gáy và rối loạn giấc ngủ – rất đáng lưu ý và không nên xem nhẹ. Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan với “tê tay do máy tính”, đến khi yếu cơ rõ mới đi khám thì đã có tổn thương thần kinh đáng kể.
Hãy chủ động đi khám sớm để được đánh giá toàn diện. Đa số trường hợp nếu can thiệp kịp thời – từ vật lý trị liệu đến điều chỉnh lối sống – đều cải thiện tốt mà không cần phẫu thuật. Bạn đừng chần chừ vì “chỉ tê nhẹ” – thần kinh là hệ thống nhạy cảm, và thời gian vàng để phục hồi là ngay khi triệu chứng mới xuất hiện.
