Viêm mao mạch dị ứng có chữa khỏi không?
Chào bạn, viêm mao mạch dị ứng (đặc biệt là thể Henoch-Schönlein) thường là bệnh tự giới hạn, nghĩa là đa số trường hợp sẽ tự khỏi trong vài tuần đến vài tháng mà không để lại di chứng. Tuy nhiên, một số ít có thể tiến triển nặng, ảnh hưởng đến thận hoặc tiêu hóa, nên cần theo dõi sát và điều trị đúng cách.
Nguyên nhân và đặc điểm của viêm mao mạch dị ứng
Viêm mao mạch dị ứng là tình trạng viêm các mạch máu nhỏ dưới da và niêm mạc, thường xảy ra sau nhiễm trùng đường hô hấp trên (như cảm cúm), dùng thuốc, hoặc tiếp xúc với dị nguyên. Ở trẻ em, viêm mao mạch dị ứng Henoch-Schönlein (HSP) là thể phổ biến nhất, đặc trưng bởi:
– Ban xuất huyết đối xứng ở hai chân, mông, đôi khi lan lên tay.
– Đau khớp (gối, cổ chân), đau bụng từng cơn, buồn nôn, nôn.
– Tiểu máu, protein niệu nếu tổn thương thận.
Bệnh không lây, không do di truyền, nhưng có liên quan đến phản ứng miễn dịch quá mức của cơ thể.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay
Mặc dù đa số trường hợp lành tính, bạn nên đưa người thân đến cơ sở y tế nếu có các biểu hiện sau:
– Ban lan rộng nhanh, kèm sưng nề hoặc loét da.
– Đau bụng dữ dội, nôn ra máu, đi ngoài phân đen.
– Tiểu ít, phù mặt/chân, nước tiểu đổi màu (hồng, nâu).
– Sốt cao kéo dài hoặc lơ mơ, mệt lả.
Đây có thể là dấu hiệu tổn thương nội tạng – đặc biệt là thận – cần can thiệp kịp thời.
Phác đồ điều trị viêm mao mạch dị ứng theo hướng dẫn Bộ Y tế
Hiện nay, Bộ Y tế Việt Nam chưa ban hành phác đồ điều trị riêng cho viêm mao mạch dị ứng, nhưng các bác sĩ thường áp dụng nguyên tắc điều trị dựa trên khuyến cáo quốc tế và kinh nghiệm lâm sàng:
– Theo dõi và điều trị triệu chứng: Đa số trẻ em không cần dùng thuốc đặc hiệu. Nghỉ ngơi, bù đủ nước, theo dõi huyết áp và nước tiểu.
– Giảm đau, chống viêm: Paracetamol hoặc NSAID (như ibuprofen) – nhưng tránh dùng aspirin ở trẻ em.
– Corticosteroid: Chỉ dùng khi có biểu hiện nặng như đau bụng nhiều, xuất huyết tiêu hóa hoặc tổn thương thận.
– Điều trị hỗ trợ thận: Nếu có viêm cầu thận, có thể cần phối hợp với chuyên khoa thận – miễn dịch.
Việc dùng thuốc phải theo chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà.
Viêm mao mạch dị ứng nên kiêng ăn gì?
Chế độ ăn không trực tiếp chữa bệnh, nhưng giúp giảm gánh nặng viêm và tránh kích hoạt phản ứng miễn dịch:
– Tránh thực phẩm dễ gây dị ứng: Hải sản, trứng, lạc, sữa bò (đặc biệt nếu nghi ngờ dị nguyên).
– Hạn chế thức ăn chế biến sẵn, nhiều phẩm màu, chất bảo quản.
– Không dùng thuốc không rõ nguồn gốc, kể cả thuốc nam, thuốc bổ nếu chưa hỏi ý kiến bác sĩ.
– Tăng cường rau xanh, trái cây tươi, nước lọc để hỗ trợ đào thải và phục hồi niêm mạc mạch máu.
Ở trẻ nhỏ, nếu đang bú mẹ, mẹ cũng nên tạm tránh các thực phẩm gây dị ứng mạnh.
Viêm mao mạch dị ứng bao lâu thì khỏi? Có khỏi hẳn không?
Thời gian hồi phục phụ thuộc vào mức độ và cơ địa:
– Thể nhẹ: Ban da mờ trong 1–2 tuần, các triệu chứng khác hết trong 4–6 tuần.
– Thể trung bình – nặng: Có thể kéo dài 2–3 tháng, đôi khi tái phát trong 6 tháng đầu.
– Tỷ lệ khỏi hoàn toàn: Trên 90% trẻ em không để lại di chứng. Tuy nhiên, khoảng 1–5% có thể tiến triển thành viêm cầu thận mạn, cần theo dõi nước tiểu định kỳ ít nhất 6 tháng sau khi khỏi.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bé nhập viện vì đau bụng dữ dội, nhưng sau 10 ngày điều trị và theo dõi, các triệu chứng lui dần và không tái phát. Quan trọng nhất là phát hiện sớm và không bỏ sót tổn thương thận.
Viêm mao mạch dị ứng – đặc biệt là thể Henoch-Schönlein – thường là bệnh lành tính ở trẻ em, có thể tự khỏi mà không cần can thiệp mạnh. Tuy nhiên, bạn không nên chủ quan nếu thấy các dấu hiệu liên quan đến thận hoặc tiêu hóa. Việc tuân thủ theo dõi, ăn uống hợp lý và tái khám đúng lịch sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo hồi phục trọn vẹn. Nếu con bạn đang trong giai đoạn cấp, hãy giữ bình tĩnh, theo dõi sát và liên hệ bác sĩ ngay khi có dấu hiệu bất thường.
