Triệu chứng sốt siêu vi ở trẻ em là gì và khi nào cần đi khám?

Chào bạn,
Sốt siêu vi ở trẻ em là tình trạng nhiễm virus phổ biến, thường khởi phát đột ngột với sốt cao và kèm theo các biểu hiện toàn thân như mệt mỏi, chán ăn, ho, sổ mũi… Đa số trường hợp lành tính và tự khỏi trong 3–5 ngày, nhưng một số trẻ có thể tiến triển nặng nếu không được theo dõi sát.

Nguyên nhân và đặc điểm của sốt siêu vi ở trẻ em

Sốt siêu vi (hay còn gọi là nhiễm virus không đặc hiệu) xảy ra khi cơ thể trẻ phản ứng lại với một loạt virus đường hô hấp hoặc tiêu hóa. Một số tác nhân thường gặp bao gồm:
– Rhinovirus, Adenovirus, Influenza, Respiratory Syncytial Virus (RSV) – gây viêm đường hô hấp trên.
– Enterovirus – có thể gây sốt kèm rối loạn tiêu hóa hoặc phát ban.
– Virus sởi, Rubella, Dengue… – tuy ít gặp hơn nhưng cũng khởi phát bằng sốt và cần chẩn đoán phân biệt.

Điểm đặc trưng của sốt siêu vi là khởi phát nhanh, sốt cao 38,5–40°C, và thường không có dấu hiệu nhiễm khuẩn rõ rệt như mủ, viêm phổi hay viêm tai giữa.

Triệu chứng sốt siêu vi ở trẻ em – nhận biết sớm để chăm sóc đúng

Các biểu hiện lâm sàng thường xuất hiện trong vòng 1–2 ngày sau khi trẻ tiếp xúc nguồn bệnh, bao gồm:
– Sốt cao đột ngột, có thể kéo dài 2–4 ngày; sốt thường đáp ứng tốt với thuốc hạ sốt nhưng dễ tái phát.
– Mệt mỏi, quấy khóc, lừ đừ, trẻ nhỏ có thể bỏ bú hoặc ăn kém rõ rệt.
– Triệu chứng hô hấp: ho khan, sổ mũi, nghẹt mũi, đau họng – thường nhẹ và không có đờm mủ.
– Đau cơ, đau đầu: trẻ lớn có thể than mỏi người, đau nhức khắp mình.
– Rối loạn tiêu hóa: nôn trớ (đặc biệt sau ăn), tiêu chảy nhẹ.
– Phát ban nhẹ: một số trẻ xuất hiện ban đỏ, mịn, không ngứa sau khi sốt lui – thường gặp trong nhiễm virus như sởi, sốt phát ban…

Trong phòng khám, tôi thường thấy nhiều phụ huynh lo lắng khi con sốt 39°C liên tục 2 ngày. Tuy nhiên, nếu trẻ vẫn tỉnh táo, chơi được, uống được và hạ sốt tốt sau dùng thuốc – đó thường là diễn tiến lành tính của sốt siêu vi.

Dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi khám ngay

Mặc dù đa số trường hợp sốt siêu vi tự khỏi, bạn cần đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu sau:
– Sốt cao liên tục trên 3 ngày không đáp ứng thuốc hạ sốt.
– Trẻ li bì, khó đánh thức, co giật, thở nhanh, thở co lõm.
– Nôn nhiều, không uống được, có dấu hiệu mất nước (khô môi, ít tiểu, mắt trũng).
– Xuất hiện ban xuất huyết (chấm đỏ không biến mất khi ấn kính), hoặc ban lan nhanh.
– Đau đầu dữ dội, cổ gượng, sợ ánh sáng – nghi ngờ viêm màng não.
– Sốt kèm triệu chứng đặc hiệu như đau bụng vùng hạ vị (nghi sốt xuất huyết), sưng tuyến mang tai (quai bị), hoặc phát ban có vảy (sởi).

Hướng dẫn chăm sóc và phòng ngừa sốt siêu vi cho trẻ

Việc điều trị chủ yếu là hỗ trợ triệu chứng và tăng cường sức đề kháng:
– Hạ sốt đúng cách: dùng paracetamol liều 10–15 mg/kg/lần, cách nhau 4–6 giờ nếu sốt ≥ 38,5°C. Không dùng aspirin cho trẻ dưới 16 tuổi.
– Bù đủ nước: cho trẻ uống oresol, nước trái cây loãng, sữa… để tránh mất nước.
– Vệ sinh mũi họng: nhỏ nước muối sinh lý, hút mũi nhẹ nhàng nếu trẻ nghẹt mũi.
– Cho trẻ nghỉ ngơi, tránh nơi đông người, giữ ấm khi trời lạnh.
– Không tự ý dùng kháng sinh: vì sốt siêu vi do virus, kháng sinh không có tác dụng và có thể gây hại.

Để phòng ngừa, hãy rửa tay thường xuyên, tiêm vắc xin đầy đủ (sởi, quai bị, rubella, cúm…), và tránh tiếp xúc với người đang ốm.

Triệu chứng sốt siêu vi ở trẻ em thường khởi phát nhanh với sốt cao, mệt mỏi và các biểu hiện hô hấp nhẹ. Tuy đa số lành tính, bạn vẫn cần theo dõi sát để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Việc chăm sóc đúng cách tại nhà giúp trẻ hồi phục nhanh, nhưng đừng ngần ngại đưa con đi khám nếu có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào – vì đôi khi, “sốt siêu vi” chỉ là biểu hiện ban đầu của bệnh lý nghiêm trọng hơn.