Trẻ sơ sinh hay bị nấc cụt có sao không?
Chào bạn,
Việc trẻ sơ sinh hay bị nấc cụt là hiện tượng rất phổ biến và phần lớn đều lành tính. Nấc cụt ở trẻ nhỏ chủ yếu do cơ hoành (cơ thở chính nằm giữa ngực và bụng) co thắt không tự chủ, thường xảy ra sau khi bú no, nuốt nhiều hơi hoặc thay đổi nhiệt độ đột ngột. Trong đa số trường hợp, tình trạng này không gây hại, sẽ tự hết trong vài phút và không ảnh hưởng đến sức khỏe hay sự phát triển của bé.
Tuy nhiên, nếu nấc cụt kéo dài, xuất hiện quá thường xuyên hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường khác, bạn nên lưu ý. Dưới đây là những thông tin chi tiết để bạn hiểu rõ hơn và biết cách xử trí phù hợp.
Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh hay bị nấc cụt
– Hệ thần kinh và cơ hoành chưa trưởng thành: Ở trẻ sơ sinh, trung tâm điều khiển hô hấp và phản xạ nấc trong não bộ còn non nớt, dễ bị kích thích gây co thắt cơ hoành.
– Nuốt nhiều không khí khi bú: Dù bú mẹ hay bú bình, nếu bé ngậm ti không đúng cách hoặc bú quá nhanh, bé dễ nuốt phải khí, làm căng dạ dày và kích thích cơ hoành.
– Dạ dày đầy nhanh, co bóp mạnh: Dạ dày của trẻ sơ sinh rất nhỏ, chỉ khoảng 30–60 ml. Khi ăn no, thành dạ dày giãn nhanh, chèn ép lên cơ hoành → gây nấc.
– Thay đổi nhiệt độ đột ngột: Ví dụ như tắm nước lạnh, mặc ít áo hoặc chuyển từ phòng máy lạnh ra ngoài trời nóng.
– Trào ngược dạ dày – thực quản nhẹ: Một số bé có van tâm vị (giữa thực quản và dạ dày) chưa đóng kín hoàn toàn, khiến sữa trào ngược lên, kích thích niêm mạc họng và gây nấc.
Dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi khám
Mặc dù nấc cụt thường vô hại, nhưng bạn nên lưu ý nếu bé có một trong các biểu hiện sau:
– Nấc kéo dài trên 30–60 phút hoặc xảy ra gần như mỗi lần bú.
– Bé bỏ bú, quấy khóc dữ dội khi nấc, hoặc sụt cân.
– Nấc kèm nôn trớ nhiều, thở khò khè, da tím tái hoặc ngừng thở ngắn.
– Trẻ ít tăng cân, chậm phát triển hoặc có dấu hiệu trào ngược nặng (nôn vọt, khó thở sau bú).
Đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề như trào ngược bệnh lý, rối loạn thần kinh cơ, hoặc dị tật bẩm sinh hiếm gặp – cần được đánh giá bởi bác sĩ nhi.
Cách giảm nấc cụt và phòng ngừa tại nhà
– Vỗ ợ hơi sau mỗi cữ bú: Bế bé thẳng đứng, nhẹ nhàng vỗ lưng từ dưới lên trong 5–10 phút để giúp khí thoát ra.
– Cho bú từ từ, đúng tư thế: Đảm bảo miệng bé ngậm kín quầng vú (nếu bú mẹ) hoặc núm ti (nếu bú bình), đầu cao hơn bụng.
– Không để bé quá đói rồi mới cho bú: Khi đói quá, bé dễ bú nhanh và nuốt nhiều hơi.
– Giữ ấm vùng bụng và ngực: Tránh để bé tiếp xúc với luồng gió lạnh hoặc thay đổi nhiệt độ đột ngột.
– Không dùng mẹo dân gian như dọa giật mình, ấn lưỡi hay cho uống nước lạnh – những cách này có thể gây nguy hiểm cho trẻ sơ sinh.
Khi nào nấc cụt ở trẻ sơ sinh sẽ giảm dần?
Theo kinh nghiệm lâm sàng, hơn 90% trẻ sơ sinh giảm rõ rệt tần suất nấc cụt sau 3–4 tháng tuổi, khi hệ thần kinh và cơ hoành đã phát triển ổn định hơn. Một số bé có thể vẫn nấc thỉnh thoảng đến 6–12 tháng, nhưng mức độ nhẹ và tự hết nhanh. Bạn không cần quá lo lắng nếu bé vẫn bú tốt, ngủ ngoan và tăng cân đều.
Nấc cụt ở trẻ sơ sinh phần lớn là phản xạ sinh lý bình thường, không phải bệnh. Tuy nhiên, nếu bạn thấy bé nấc quá nhiều, ảnh hưởng đến ăn ngủ hoặc kèm theo biểu hiện bất thường, đừng ngần ngại đưa bé đi khám sớm. Việc quan sát kỹ và phản ứng kịp thời luôn là chìa khóa giúp bảo vệ sức khỏe non nớt của con trong những tháng đầu đời.
