Trẻ bị sởi có cần nhập viện? Điều trị sởi ở trẻ em như thế nào?

Chào bạn,

Đúng như bạn lo lắng, bệnh sởi ở trẻ em hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào chăm sóc hỗ trợ, giúp trẻ vượt qua giai đoạn cấp tính một cách an toàn, đồng thời phòng ngừa biến chứng – vốn là nguyên nhân chính gây tử vong do sởi. Đặc biệt với trẻ dưới 1 tuổi hoặc có dấu hiệu nặng, việc theo dõi y tế sát sao là rất cần thiết.

Dưới đây là những nguyên tắc điều trị và chăm sóc trẻ bị sởi mà tôi thường tư vấn cho phụ huynh trong phòng khám:

Nguyên nhân và đặc điểm bệnh sởi ở trẻ em

Sởi là bệnh do virus Morbillivirus gây ra, lây lan mạnh qua đường hô hấp. Trẻ nhỏ, đặc biệt dưới 12 tháng tuổi – chưa đủ tuổi tiêm vắc xin hoặc chưa tiêm đủ mũi – có nguy cơ cao mắc bệnh và dễ gặp biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não, tiêu chảy nặng hoặc tổn thương mắt.

Các biện pháp chăm sóc và điều trị hỗ trợ tại nhà

– Hạ sốt và giảm đau: Dùng paracetamol hoặc ibuprofen theo đúng liều lượng do bác sĩ chỉ định. Tuyệt đối không dùng aspirin vì có thể gây hội chứng Reye – một biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng gan và não.

– Chăm sóc mắt và mũi: Nhỏ nước muối sinh lý 0.9% 2–3 lần/ngày để làm sạch ghèn, giữ mắt không bị viêm. Tránh cho trẻ tiếp xúc với ánh sáng chói vì mắt thường rất nhạy cảm trong giai đoạn này.

– Dinh dưỡng và bù nước: Cho trẻ ăn nhiều bữa nhỏ, thức ăn mềm, dễ tiêu, nấu chín kỹ. Nếu còn bú mẹ, hãy tăng cữ bú. Bù đủ nước bằng nước lọc, oresol hoặc nước trái cây pha loãng để tránh mất nước, nhất là khi trẻ sốt cao hoặc tiêu chảy.

– Bổ sung vitamin A: Đây là yếu tố then chốt trong điều trị sởi. Vitamin A giúp giảm 50% nguy cơ tử vong, đặc biệt ở trẻ suy dinh dưỡng. Liều dùng phải theo hướng dẫn của bác sĩ (thường 2 liều cách nhau 24 giờ).

– Vệ sinh và cách ly: Giữ phòng thông thoáng, sạch sẽ. Cách ly trẻ ít nhất 4 ngày kể từ khi ban mọc đầy đủ để tránh lây lan. Người chăm sóc nên đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên và hạn chế tiếp xúc với trẻ khác hoặc phụ nữ mang thai.

Dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi viện ngay

Bạn nên đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu sau:

– Sốt cao liên tục trên 39°C, không hạ dù đã dùng thuốc.

– Khó thở, thở nhanh, rút lõm lồng ngực – dấu hiệu của viêm phổi.

– Tiêu chảy nhiều, nôn liên tục, không uống được – nguy cơ mất nước nặng.

– Co giật, lơ mơ, hôn mê – có thể là viêm não do sởi.

– Mắt đỏ, sưng, chảy mủ, hoặc trẻ không mở mắt được – cảnh báo biến chứng mắt.

– Trẻ dưới 12 tháng tuổi, suy dinh dưỡng nặng, hoặc có bệnh nền (tim bẩm sinh, suy giảm miễn dịch…).

Nhiều phụ huynh nghĩ sởi “chỉ là bệnh vặt” và tự ý dùng lá tắm, thuốc nam, hoặc kiêng cữ quá mức (không cho ăn, không tắm). Điều này rất nguy hiểm, vì có thể làm trẻ suy kiệt, mất nước, hoặc nhiễm trùng da. Sởi không điều trị bằng thuốc dân gian, mà cần chăm sóc khoa học, dinh dưỡng đầy đủ và theo dõi sát.

Trong thực tế lâm sàng, tôi từng gặp không ít trường hợp trẻ nhập viện muộn do biến chứng viêm phổi nặng – chỉ vì gia đình chủ quan, nghĩ “sởi mọc xong là khỏi”. Thực tế, giai đoạn sau khi ban mọc (3–5 ngày) mới là lúc nguy cơ biến chứng cao nhất.

Sởi ở trẻ em tuy không có thuốc đặc trị, nhưng chăm sóc đúng cách có thể cứu sống trẻ. Hãy ưu tiên dinh dưỡng, bù nước, bổ sung vitamin A và theo dõi sát các dấu hiệu nặng. Với trẻ dưới 1 tuổi hoặc có bất thường, đừng chần chừ – hãy đưa trẻ đến bệnh viện sớm để được can thiệp kịp thời.

Phòng bệnh vẫn hơn chữa bệnh: tiêm vắc xin sởi đầy đủ và đúng lịch là cách hiệu quả nhất để bảo vệ con bạn.