Trẻ bị nhiễm virus RSV có nguy hiểm không?
Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo của một người cha, người mẹ khi thấy con nhỏ mệt mỏi, khó thở hay bỏ bú. Câu trả lời ngắn gọn là: trẻ bị nhiễm virus RSV có thể nguy hiểm, đặc biệt ở trẻ dưới 2 tuổi — nhất là những bé dưới 6 tháng hoặc có yếu tố nguy cơ tiềm ẩn. Tuy đa số trường hợp chỉ gây triệu chứng nhẹ như cảm lạnh, nhưng RSV cũng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến viêm tiểu phế quản và viêm phổi ở trẻ nhỏ.
Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu khi nào cần cảnh giác và cách chăm sóc con đúng cách.
Nguyên nhân và mức độ nguy hiểm của virus RSV ở trẻ
Virus RSV (Respiratory Syncytial Virus) là tác nhân rất phổ biến gây nhiễm trùng đường hô hấp ở trẻ em. Hầu hết trẻ dưới 2 tuổi đều từng mắc ít nhất một lần trong đời. Tuy nhiên, mức độ nghiêm trọng phụ thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe nền của bé:
– Trẻ sơ sinh và trẻ dưới 6 tháng: Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, phổi còn non nớt → dễ tiến triển thành viêm tiểu phế quản hoặc viêm phổi.
– Trẻ sinh non, tim bẩm sinh, bệnh phổi mãn tính (như hen suyễn), hoặc suy giảm miễn dịch: nguy cơ nhập viện cao hơn đáng kể.
– Trẻ khỏe mạnh trên 1 tuổi: thường chỉ có triệu chứng nhẹ như sổ mũi, ho khan, sốt nhẹ và tự khỏi sau 5–7 ngày.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bé dưới 3 tháng tuổi phải nhập viện vì khó thở nặng do RSV, dù ban đầu chỉ có vài cơn ho và chảy nước mũi. Điều này cho thấy virus RSV không nên bị xem nhẹ, nhất là ở nhóm nguy cơ cao.
Dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi cấp cứu ngay
Bạn hãy theo dõi sát các biểu hiện sau — nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào dưới đây, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức:
– Khó thở: thở nhanh (>50–60 lần/phút ở trẻ nhỏ), co rút lồng ngực (phần da giữa xương sườn hoặc dưới xương ức lõm sâu khi hít vào), thở khò khè.
– Thay đổi màu sắc da: môi, đầu ngón tay hoặc ngón chân tím tái hoặc xám nhạt — dấu hiệu thiếu oxy nghiêm trọng.
– Bỏ bú hoặc uống rất ít, tiểu ít (<1 lần/8 giờ) → nguy cơ mất nước.
– Trẻ lờ đờ, khó đánh thức, phản ứng chậm với kích thích.
– Ngưng thở từng cơn: đặc biệt ở trẻ sinh non hoặc dưới 2 tháng tuổi.
Đây không phải là những triệu chứng “chờ xem”, mà là dấu hiệu cấp cứu. Can thiệp sớm có thể ngăn ngừa suy hô hấp và giảm nguy cơ tử vong.
Cách chăm sóc và phòng ngừa nhiễm virus RSV ở trẻ
Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho RSV, nên việc chăm sóc hỗ trợ tại nhà và phòng ngừa đóng vai trò then chốt:
– Giữ đường thở thông thoáng: nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý, hút nhẹ dịch mũi trước khi bú.
– Bù đủ nước: cho trẻ bú mẹ thường xuyên hơn; nếu trẻ lớn, cho uống nước ấm hoặc oresol nếu có dấu hiệu mất nước nhẹ.
– Chườm mát khi sốt, không tự ý dùng kháng sinh (vì RSV là virus, kháng sinh vô ích).
– Rửa tay thường xuyên, tránh cho trẻ tiếp xúc với người ho, cảm lạnh — virus RSV lây rất nhanh qua giọt bắn và bề mặt.
– Tiêm phòng chủ động: hiện đã có vắc-xin RSV cho bà bầu (tiêm từ tuần 32–36 thai kỳ) giúp truyền kháng thể bảo vệ trẻ sơ sinh, và thuốc kháng thể đơn dòng (nirsevimab) cho trẻ sơ sinh trong mùa dịch.
Lưu ý: không dùng thuốc ho hoặc thuốc co mạch mũi cho trẻ dưới 2 tuổi nếu không có chỉ định của bác sĩ — chúng có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng.
Trẻ bị nhiễm virus RSV có nguy hiểm không? Câu trả lời là: có thể nguy hiểm, đặc biệt ở trẻ nhỏ dưới 6 tháng hoặc có bệnh nền. Tuy nhiên, nếu được theo dõi sát, chăm sóc đúng cách và can thiệp kịp thời khi có dấu hiệu nặng, đa số trẻ sẽ hồi phục hoàn toàn mà không để lại di chứng.
Nếu con bạn đang có triệu chứng nghi ngờ RSV — đặc biệt là thở nhanh, bú kém, hoặc tím tái — đừng chần chừ, hãy đưa bé đi khám ngay. Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh, và sự tỉnh táo của cha mẹ chính là “lá chắn” đầu tiên bảo vệ con khỏi những biến chứng nghiêm trọng.
