Thuốc kháng sinh nhỏ mắt có dùng được cho mọi trường hợp đau mắt đỏ không?

Chào bạn! Không phải trường hợp đau mắt đỏ nào cũng cần dùng đến thuốc kháng sinh nhỏ mắt. Thực tế, đa số các ca đau mắt đỏ ở người lớn là do virus, trong khi kháng sinh chỉ có tác dụng với nhiễm khuẩn. Việc lạm dụng kháng sinh không những không giúp bệnh nhanh khỏi mà còn có thể gây kích ứng mắt, dị ứng hoặc làm vi khuẩn nhờn thuốc.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu khi nào nên – và không nên – dùng thuốc kháng sinh nhỏ mắt.

Nguyên nhân phổ biến gây đỏ mắt

– Viêm kết mạc do virus: Chiếm hơn 80% các trường hợp đau mắt đỏ ở người lớn; thường đi kèm ngứa, chảy nước mắt, lây lan nhanh.

– Viêm kết mạc do vi khuẩn: Gây ghèn đặc (màu vàng/xanh), dính mi vào buổi sáng; ít gặp hơn nhưng đáp ứng tốt với kháng sinh.

– Dị ứng: Mắt đỏ, ngứa dữ dội, thường hai bên, kèm hắt hơi hoặc sổ mũi nếu liên quan đến phấn hoa, bụi…

– Kích ứng cơ học hoặc hóa chất: Khói, khói xe, nước bể bơi, mỹ phẩm… cũng có thể làm mắt đỏ mà không cần kháng sinh.

Dấu hiệu cảnh báo nên đi khám ngay

– Đau nhức sâu trong mắt hoặc cảm giác có vật lạ.

– Nhìn mờ, sợ ánh sáng hoặc chảy nước mắt liên tục.

– Mắt sưng to, mí nặng, không mở ra được.

– Triệu chứng kéo dài trên 5 ngày mà không cải thiện.

– Đã nhỏ kháng sinh 2–3 ngày nhưng tình trạng nặng hơn.

Những dấu hiệu này có thể gợi ý viêm giác mạc, viêm màng bồ đào hoặc tổn thương nghiêm trọng khác – cần chẩn đoán chuyên khoa, không thể tự điều trị tại nhà.

Hướng dẫn xử trí an toàn và phòng ngừa tái phát

– Rửa mắt nhẹ nhàng bằng nước muối sinh lý 0,9% để loại bỏ ghèn và dị nguyên.

– Không dụi mắt, tránh lây lan sang mắt lành hoặc cho người khác.

– Không tự ý dùng kháng sinh nhỏ mắt nếu chưa có chẩn đoán xác định nhiễm khuẩn.

– Giữ vệ sinh tay và khăn mặt riêng, thay vỏ gối thường xuyên trong thời gian bệnh.

– Nếu nghi do dị ứng, có thể dùng thuốc nhỏ mắt kháng histamine (theo hướng dẫn dược sĩ), chứ không phải kháng sinh.

Khi nào bác sĩ mới kê kháng sinh nhỏ mắt?

Tôi chỉ kê kháng sinh nhỏ mắt khi có bằng chứng rõ ràng của nhiễm khuẩn, như: ghèn đặc, dính mi, kết mạc phù nề, hoặc cấy dịch mắt dương tính với vi khuẩn. Một số kháng sinh thường dùng gồm chloramphenicol, tobramycin, hoặc fluoroquinolone – nhưng đều phải theo toa và theo dõi sát.

Đau mắt đỏ phần lớn là lành tính và tự khỏi trong 5–7 ngày, đặc biệt nếu do virus. Kháng sinh nhỏ mắt không phải “thần dược” cho mọi trường hợp đỏ mắt – dùng sai lúc, sai loại có thể gây hại nhiều hơn lợi. Nếu bạn không chắc nguyên nhân, hãy đi khám thay vì tự ý điều trị. Tôi từng gặp không ít bệnh nhân nhỏ kháng sinh cả tuần trời mà mắt vẫn đỏ, thậm chí viêm giác mạc do lạm dụng corticoid lẫn kháng sinh!

Nếu triệu chứng nhẹ, bạn có thể theo dõi 2–3 ngày đầu với chăm sóc tại nhà. Nhưng nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như trên, đừng chần chừ – hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa càng sớm càng tốt.