Uống thuốc giảm cân có tốt không?
Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo lắng và mong muốn thay đổi vóc dáng của bạn. Tuy nhiên, với tư cách là bác sĩ chuyên khoa nội tiết và dinh dưỡng, tôi phải thẳng thắn trả lời: uống thuốc giảm cân thường không tốt, đặc biệt khi sử dụng bừa bãi, không có chỉ định y tế. Đa số các sản phẩm này tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe – đôi khi hậu quả còn nặng nề hơn cả việc thừa cân.
Vì sao uống thuốc giảm cân lại nguy hiểm?
Nhiều người nghĩ thuốc giảm cân là “con đường tắt” để lấy lại vóc dáng. Nhưng thực tế, con đường ấy có thể dẫn thẳng đến phòng cấp cứu. Dưới đây là những tác hại phổ biến mà tôi thường gặp ở bệnh nhân:
– Rối loạn tiêu hóa: Nhiều loại thuốc (đặc biệt chứa orlistat hoặc chất ức chế hấp thu chất béo) khiến bạn bị đầy hơi, tiêu chảy mỡ, buồn nôn, thậm chí đại tiện không kiểm soát – do cơ thể không tiêu hóa được chất béo dư thừa.
– Ảnh hưởng tim mạch: Các thành phần kích thích như caffeine liều cao, synephrine, hay thậm chí amphetamine (trong một số thuốc cấm) có thể làm tăng nhịp tim, huyết áp, gây hồi hộp, đánh trống ngực – và trong trường hợp nặng, dẫn đến đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.
– Tổn thương gan, thận: Gan là cơ quan chuyển hóa chính của thuốc. Một số hoạt chất giảm cân (kể cả “thảo dược”) có thể gây viêm gan, suy gan cấp – biểu hiện qua vàng da, ngứa da, nước tiểu sẫm màu. Thận cũng dễ bị tổn thương do gánh nặng đào thải độc chất.
– Rối loạn tâm thần – thần kinh: Mất ngủ, lo âu, cáu gắt, suy giảm trí nhớ, thậm chí lệ thuộc thuốc là hệ quả thường thấy. Tôi từng tiếp nhận bệnh nhân nữ 28 tuổi bị trầm cảm sau 3 tháng dùng thuốc giảm cân “xách tay” từ nước ngoài.
– Mất cân bằng nội tiết: Thuốc có thể làm rối loạn chu kỳ kinh, gây chậm kinh, vô kinh, hoặc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Đặc biệt nguy hiểm nếu bạn đang có ý định mang thai – một số hoạt chất có thể gây dị tật bẩm sinh.
Đáng lo hơn, nhiều sản phẩm được bán tràn lan trên mạng dưới mác “thảo dược”, “100% tự nhiên”, nhưng thực tế lại trộn lẫn corticosteroid, thuốc lợi tiểu mạnh, hay chất cấm đã bị cấm lưu hành vì nguy cơ gây ung thư, đục thủy tinh thể…
Khi nào nên nghĩ đến thuốc giảm cân?
Không phải mọi loại thuốc giảm cân đều xấu. Hiện nay, một số thuốc được Bộ Y tế phê duyệt (như orlistat, semaglutide…) có thể được chỉ định trong trường hợp béo phì rõ rệt (BMI ≥ 30) hoặc thừa cân kèm bệnh lý (đái tháo đường type 2, tăng huyết áp), dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.
Tuy nhiên, ngay cả với thuốc hợp pháp, tôi vẫn luôn ưu tiên giải pháp không dùng thuốc – vì giảm cân bền vững không nằm ở viên thuốc, mà ở lối sống.
Cách giảm cân an toàn, hiệu quả – theo lời khuyên của bác sĩ
Thay vì tìm “thần dược”, hãy xây dựng nền tảng sức khỏe lâu dài:
– Ăn uống thông minh, không cực đoan: Cắt giảm đường, tinh bột tinh chế, tăng rau xanh, protein lành mạnh và chất béo tốt. Không nhịn ăn – điều đó chỉ khiến cơ thể tích trữ mỡ nhiều hơn sau này.
– Vận động đều đặn: Chỉ cần 30 phút đi bộ nhanh mỗi ngày, kết hợp vài buổi tập sức mạnh/tuần, bạn đã có thể cải thiện đáng kể cân nặng và sức khỏe tim mạch.
– Ngủ đủ và quản lý stress: Thiếu ngủ và căng thẳng làm tăng cortisol – hormone thúc đẩy tích mỡ bụng.
– Luôn tham vấn chuyên gia: Trước khi dùng bất kỳ sản phẩm hỗ trợ giảm cân nào – dù là “viên uống thảo mộc” – hãy hỏi ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Đừng để vẻ ngoài “lành tính” đánh lừa bạn.
Uống thuốc giảm cân có tốt không? Câu trả lời là: rất hiếm khi tốt, nếu không nói là nguy hiểm khi tự ý sử dụng. Trong suốt 12 năm hành nghề, tôi chứng kiến quá nhiều bệnh nhân “giảm được cân nhưng mất sức khỏe”. Hãy nhớ: mục tiêu không phải là “gầy”, mà là khỏe mạnh và bền bỉ.
Nếu bạn đang vật lộn với cân nặng, đừng tìm lối tắt. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ, kiên trì – và tôi tin bạn sẽ đạt được vóc dáng mong muốn, mà không phải đánh đổi bằng sức khỏe của chính mình.
