U não có biểu hiện gì?
Chào bạn,
Đúng như những gì bạn mô tả, u não có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng thần kinh đa dạng, từ đau đầu dai dẳng đến rối loạn vận động, thị giác, thính giác hoặc thay đổi tính cách. Tuy nhiên, không phải ai bị đau đầu cũng mắc u não — điều quan trọng là nhận biết các dấu hiệu “cảnh báo đỏ” để đi khám kịp thời.
Nguyên nhân và cơ chế gây ra các triệu chứng u não
U não — dù lành tính hay ác tính — đều có thể gây áp lực lên mô não xung quanh hoặc làm gián đoạn chức năng của các vùng não cụ thể. Triệu chứng xuất hiện phụ thuộc vào vị trí, kích thước và tốc độ phát triển của khối u. Ví dụ:
– U ở thùy trán: thường gây thay đổi tính cách, suy giảm khả năng phán đoán, khó tập trung.
– U ở thùy chẩm: ảnh hưởng thị giác (nhìn mờ, điểm mù).
– U ở tiểu não: gây mất thăng bằng, đi đứng loạng choạng.
– U gần dây thần kinh sọ số VIII: dẫn đến ù tai, nghe kém một bên.
Áp lực nội sọ tăng do khối u chiếm chỗ hoặc cản trở lưu thông dịch não tủy cũng là nguyên nhân chính gây đau đầu buổi sáng, buồn nôn và nôn — đặc biệt khi nằm lâu hoặc ho, hắt hơi.
Các dấu hiệu điển hình của u não ở người lớn
Dưới đây là những biểu hiện lâm sàng thường gặp, bạn cần lưu ý:
– Đau đầu dai dẳng, đặc biệt nặng vào sáng sớm, không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường.
– Buồn nôn hoặc nôn không liên quan đến bữa ăn, thường đi kèm đau đầu.
– Rối loạn thị giác: nhìn mờ, nhìn đôi, mất thị trường (ví dụ: chỉ nhìn được nửa bên phải).
– Suy giảm thính lực hoặc ù tai một bên, đôi khi có ảo thanh (nghe thấy tiếng vọng lạ).
– Co giật toàn thân hoặc cục bộ — có thể là cơn động kinh đầu tiên trong đời.
– Yếu hoặc tê bì ở một bên mặt, tay, chân — dấu hiệu tổn thương đường dẫn truyền vận động.
– Mất thăng bằng, vụng về, khó phối hợp động tác tinh tế (viết, cầm đồ vật).
– Thay đổi tính cách đột ngột: dễ cáu gắt, thờ ơ, trầm cảm hoặc hành vi bất thường.
– Rối loạn nhận thức: quên gần (quên việc vừa xảy ra), lú lẫn, khó diễn đạt lời nói.
– Khó nuốt hoặc nói lắp, giọng nói thay đổi — gợi ý tổn thương thân não.
Dấu hiệu u não ở trẻ nhỏ — khác biệt và dễ bỏ sót
Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hộp sọ chưa liền hoàn toàn nên triệu chứng có thể không điển hình:
– Vòng đầu to bất thường so với chuẩn phát triển.
– Thóp phồng căng, tĩnh mạch da đầu nổi rõ.
– Trẻ quấy khóc vô cớ, nôn vọt sau bú, chậm phát triển vận động hoặc ngôn ngữ.
– Mắt “nhìn xuống” kiểu mặt trời lặn (dấu hiệu Parinaud) — thường gặp trong u tuyến tùng.
Nhiều phụ huynh nhầm lẫn các dấu hiệu này với rối loạn tiêu hóa hay tăng động, dẫn đến chẩn đoán muộn.
Khi nào cần đi khám ngay?
Bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa thần kinh càng sớm càng tốt nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng sau:
– Đau đầu mới khởi phát sau tuổi 50 hoặc thay đổi tính chất cơn đau đầu quen thuộc.
– Triệu chứng tiến triển nặng dần trong vài ngày đến vài tuần.
– Xuất hiện co giật lần đầu tiên ở người trưởng thành.
– Yếu/tê một bên cơ thể, nói ngọng, mất thăng bằng đột ngột — dù chỉ thoáng qua.
– Rối loạn ý thức: lơ mơ, ngủ gà, khó đánh thức.
Trong phòng khám, tôi từng gặp bệnh nhân chủ quan vì nghĩ “chỉ là đau đầu do stress”, đến khi chụp MRI mới phát hiện u não kích thước lớn. Phát hiện sớm giúp can thiệp kịp thời, bảo tồn chức năng và cải thiện tiên lượng rõ rệt.
U não tuy hiếm, nhưng không nên chủ quan với các triệu chứng thần kinh mới xuất hiện và tiến triển. Đau đầu đơn thuần thường không phải u não, nhưng nếu kèm theo ít nhất một dấu hiệu cảnh báo khác — như nôn buổi sáng, yếu chi, co giật hay thay đổi nhận thức — thì cần được đánh giá chuyên sâu.
Hãy nhớ: Không tự chẩn đoán, cũng đừng hoảng loạn. Nhiều nguyên nhân khác (migraine, viêm xoang, rối loạn lo âu…) cũng gây triệu chứng tương tự. Việc của bạn là ghi lại diễn biến cụ thể (thời gian, tần suất, yếu tố làm nặng/giảm) và gặp bác sĩ thần kinh để được thăm khám và chỉ định cận lâm sàng phù hợp — thường là MRI sọ não.
Phát hiện sớm không chỉ cứu sống, mà còn giúp bạn giữ được chất lượng cuộc sống tốt nhất.
