Trị cảm như thế nào để nhanh khỏi và không bị biến chứng?
Chào bạn! Cảm (hay còn gọi là cảm thông thường) phần lớn do virus gây ra, thường lành tính và tự khỏi trong vòng 5–7 ngày. Tuy nhiên, nếu xử trí sai cách — như lạm dụng kháng sinh, dùng quá nhiều thuốc giảm đau hoặc chủ quan khi có dấu hiệu nặng — bạn có thể gặp biến chứng như viêm xoang, viêm phế quản, thậm chí viêm phổi. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từ góc nhìn lâm sàng để bạn vượt qua cơn cảm một cách an toàn và hiệu quả.
Nguyên nhân và bản chất của cảm
– Cảm chủ yếu do rhinovirus (chiếm hơn 50% trường hợp), nhưng cũng có thể do coronavirus, adenovirus hoặc RSV.
– Virus xâm nhập niêm mạc mũi họng → kích hoạt phản ứng viêm → gây sổ mũi, nghẹt mũi, hắt hơi, đau họng.
– Khác với cúm (do virus influenza), cảm thường không sốt cao, ít mệt mỏi toàn thân và hiếm khi gây suy nhược kéo dài.
– Hệ miễn dịch khỏe mạnh sẽ tự dọn sạch virus trong vòng 1 tuần; điều trị chủ yếu nhằm giảm triệu chứng, không tiêu diệt virus.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay
– Sốt trên 38,5°C kéo dài hơn 3 ngày, hoặc sốt tái phát sau khi đã lui.
– Khó thở, đau ngực, ho có đờm đặc vàng/xanh hoặc lẫn máu.
– Đau tai, ù tai, hoặc đau mặt kèm sưng vùng má/trán (dấu hiệu viêm xoang).
– Mệt lả, lú lẫn, nôn ói liên tục — đặc biệt ở trẻ nhỏ, người già hoặc người có bệnh nền (tim mạch, tiểu đường, suy giảm miễn dịch).
Tôi từng gặp bệnh nhân tưởng “chỉ cảm” nhưng thực ra là viêm phổi do virus RSV — vì họ chủ quan và không theo dõi sát các dấu hiệu chuyển nặng.
Cách điều trị cảm tại nhà – an toàn và khoa học
– Nghỉ ngơi đầy đủ: Ngủ đủ giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
– Bù nước và điện giải: Uống nước ấm, trà gừng, nước oresol hoặc canh soup — tránh đồ lạnh, rượu bia, cà phê.
– Giảm triệu chứng đúng cách:
• Sổ mũi/nghẹt mũi: nhỏ nước muối sinh lý 0,9%, có thể dùng xịt mũi chứa oxymetazoline không quá 3 ngày.
• Đau họng: súc miệng nước muối ấm, ngậm mật ong chanh (trẻ >1 tuổi).
• Nhức đầu/mệt mỏi: paracetamol liều chuẩn (500–1000 mg/lần, cách 6–8 giờ), không dùng ibuprofen nếu đang mất nước hoặc có tiền sử loét dạ dày.
– Tuyệt đối không dùng kháng sinh — vì chúng vô hiệu với virus và có thể gây loạn khuẩn, dị ứng hoặc kháng thuốc.
Phòng ngừa cảm tái phát và lây lan
– Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt sau khi tiếp xúc nơi công cộng.
– Tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng — con đường chính virus xâm nhập.
– Đeo khẩu trang khi tiếp xúc người bệnh hoặc ở nơi đông người trong mùa dịch.
– Tăng cường miễn dịch: ngủ đủ, ăn rau củ giàu vitamin C/E, tập thể dục nhẹ đều đặn.
– Không truyền miệng: “Uống vitamin C liều cao sẽ ngừa cảm” — chưa có bằng chứng rõ ràng. Cân bằng dinh dưỡng tốt hơn bổ sung liều cao.
Cảm tuy nhẹ nhưng không nên xem thường — nhất là khi bạn thuộc nhóm nguy cơ cao hoặc triệu chứng kéo dài quá 10 ngày. Điều trị đúng không có nghĩa là “uống thật nhiều thuốc”, mà là hỗ trợ cơ thể tự hồi phục một cách thông minh. Nếu sau 5–7 ngày bạn vẫn mệt, sốt, hoặc xuất hiện bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào, hãy đi khám để loại trừ biến chứng. Sức khỏe không chờ đợi — nhưng cũng đừng hoảng loạn. Bình tĩnh, quan sát và hành động kịp thời là chìa khóa.
