JAV có gây nghiện và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần không?

Chào bạn,

Câu hỏi của bạn rất đáng được quan tâm. JAV – hay phim người lớn nói chung – có thể gây nghiện và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần, đặc biệt khi sử dụng quá mức hoặc không có kiểm soát. Đây không chỉ là vấn đề đạo đức hay văn hóa, mà còn là một hiện tượng được y học tâm thần và thần kinh ghi nhận dưới góc độ sinh lý não bộ.

Khi xem nội dung kích thích tình dục mạnh như JAV, não bộ phóng thích dopamine – chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến cảm giác khoái cảm và phần thưởng. Về lâu dài, việc lặp đi lặp lại hành vi này có thể làm giảm độ nhạy cảm của hệ thống thưởng trong não, khiến bạn cần “liều cao hơn” (xem nhiều hơn, tìm nội dung cực đoan hơn) để đạt được cảm giác tương tự. Đó chính là cơ chế nền tảng của nghiện hành vi – giống như nghiện game, cờ bạc hay mạng xã hội.

Vì sao JAV có thể gây nghiện?

– Kích thích mạnh hệ limbic: Vùng não điều khiển cảm xúc và ham muốn dễ bị “đánh lừa” bởi hình ảnh trực quan, đặc biệt khi kết hợp với yếu tố mới lạ, kịch tính – vốn là đặc trưng của nhiều nội dung JAV.
– Trốn tránh cảm xúc tiêu cực: Nhiều người dùng JAV như cách giảm stress, cô đơn hoặc lo âu. Tuy nhiên, hiệu ứng này chỉ tạm thời, và sau đó thường kéo theo cảm giác tội lỗi, hổ thẹn hoặc trống rỗng – tạo thành vòng luẩn quẩn.
– Tăng dung nạp thần kinh: Giống như nghiện chất, não dần đòi hỏi “mức độ kích thích” cao hơn để đạt cùng một cảm giác thỏa mãn, dẫn đến hành vi ngày càng lệch chuẩn hoặc mất kiểm soát.

Dấu hiệu cảnh báo bạn có thể đang bị ảnh hưởng tâm lý

– Cảm thấy bồn chồn, bứt rứt nếu không xem trong thời gian dài.
– Giảm hứng thú với các hoạt động đời thường: học tập, công việc, giao tiếp xã hội.
– Khó tập trung, trí nhớ suy giảm, hay mơ màng về nội dung đã xem.
– Tự ti, lo âu về bản thân, đặc biệt liên quan đến hình ảnh cơ thể hoặc khả năng tình dục thực tế.
– Ảnh hưởng đến mối quan hệ: Trở nên xa cách bạn đời, so sánh đời thực với hình ảnh ảo, dẫn đến kỳ vọng phi thực tế.

Trong phòng khám tâm lý, tôi từng gặp không ít nam giới trẻ tuổi đến vì rối loạn cương – không phải do bệnh lý, mà do não đã “quen” với kích thích siêu thực từ phim, khiến đời sống tình dục thực tế trở nên “nhạt nhẽo” và kém hấp dẫn.

Làm thế nào để giảm tác hại và lấy lại cân bằng?

– Nhận diện vấn đề sớm: Đừng phủ nhận hay xấu hổ quá mức. Việc thừa nhận “mình đang mất kiểm soát” là bước đầu tiên và quan trọng nhất.
– Giới hạn thời gian và tần suất: Đặt quy tắc rõ ràng (ví dụ: không xem vào buổi sáng, không xem quá 1 lần/tuần). Ứng dụng chặn nội dung cũng có thể hỗ trợ.
– Thay thế bằng hoạt động lành mạnh: Tập thể dục, đọc sách, chơi nhạc, hoặc dành thời gian cho người thân – những hoạt động này cũng kích thích dopamine, nhưng theo cách bền vững và tích cực.
– Tái lập kết nối thực tế: Giao tiếp mặt đối mặt, xây dựng mối quan hệ chân thực giúp não bộ “cai nghiện” phần thưởng ảo.
– Tìm hỗ trợ chuyên môn: Nếu bạn cảm thấy không thể tự kiểm soát, đừng ngần ngại tìm đến chuyên gia tâm lý. Nghiện hành vi hoàn toàn có thể điều trị được bằng liệu pháp nhận thức – hành vi (CBT).

Việc xem JAV đôi khi bắt đầu từ tò mò, giải trí, nhưng nếu trở thành thói quen lặp lại vô thức, nó có thể âm thầm làm xói mòn khả năng cảm nhận niềm vui trong đời sống thực và gây rối loạn tâm lý nghiêm trọng. Hãy lắng nghe cơ thể và tâm trí bạn: nếu sau mỗi lần xem, bạn cảm thấy tệ hơn chứ không phải tốt hơn – đó là lúc cần dừng lại và đánh giá lại.

Sức khỏe tinh thần cũng quý giá như sức khỏe thể chất. Đừng để một thói quen tưởng chừng “vô hại” trở thành gánh nặng vô hình trên vai bạn.