Cúm A uống thuốc gì?
Chào bạn,
Khi bị cúm A, việc dùng thuốc phụ thuộc vào mức độ bệnh và nhóm nguy cơ của bạn. Trong đa số trường hợp, cúm A là bệnh do virus, diễn tiến lành tính và có thể tự khỏi sau 5–7 ngày nếu chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, với người có nguy cơ cao (như người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, hoặc người mắc bệnh mạn tính), việc dùng thuốc kháng virus sớm có thể giúp rút ngắn thời gian bệnh và ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng.
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từ góc nhìn lâm sàng mà tôi thường tư vấn cho bệnh nhân:
Nguyên nhân và cơ chế bệnh cúm A
Cúm A do virus influenza A gây ra, lây lan nhanh qua đường hô hấp. Virus này xâm nhập vào niêm mạc mũi họng, nhân lên nhanh chóng và kích hoạt phản ứng viêm toàn thân — dẫn đến sốt, đau cơ, mệt mỏi, ho khan hoặc có đờm. Khác với cảm lạnh thông thường, cúm A thường khởi phát đột ngột và có thể gây biến chứng như viêm phổi, viêm cơ tim nếu không được theo dõi sát.
Các loại thuốc điều trị cúm A
1. Thuốc kháng virus – chỉ dùng khi cần thiết
Thuốc kháng virus không phải là thuốc “bắt buộc” cho mọi trường hợp cúm A, mà chỉ được cân nhắc khi:
- Triệu chứng xuất hiện trong vòng 48 giờ đầu,
- Bệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ cao (trẻ dưới 5 tuổi, người trên 65 tuổi, người có bệnh nền như tim mạch, tiểu đường, suy thận…),
- Hoặc có dấu hiệu bệnh diễn tiến nặng.
Các thuốc phổ biến: – Oseltamivir (Tamiflu): Dạng viên hoặc siro, uống 2 lần/ngày trong 5 ngày. Đây là lựa chọn đầu tay trong nhiều hướng dẫn điều trị. – Baloxavir (Xofluza): Chỉ cần uống 1 liều duy nhất, nhưng giá thành cao hơn và chưa phổ biến rộng rãi tại Việt Nam. – Zanamivir (Relenza): Dùng dạng hít, ít được khuyến cáo cho người có tiền sử hen suyễn do nguy cơ co thắt phế quản.
Lưu ý: Những thuốc này phải có đơn của bác sĩ. Tự ý dùng không chỉ lãng phí mà còn làm tăng nguy cơ kháng thuốc.
2. Thuốc điều trị triệu chứng – hỗ trợ giảm khó chịu
Đây là nhóm thuốc bạn có thể dùng tại nhà (nếu không thuộc nhóm nguy cơ), bao gồm: – Paracetamol: Hạ sốt và giảm đau an toàn, liều tối đa 4g/ngày ở người lớn. Tránh dùng ibuprofen nếu có tiền sử loét dạ dày hoặc suy thận. – Thuốc giảm ho, chống sổ mũi: Các thuốc kháng histamine thế hệ 1 (như chlorpheniramine) có thể giúp giảm chảy mũi, hắt hơi, nhưng gây buồn ngủ — nên dùng vào buổi tối. – Nước muối sinh lý 0,9%: Súc họng và rửa mũi 2–3 lần/ngày giúp làm sạch dịch tiết, giảm kích ứng niêm mạc.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay
Bạn nên đến cơ sở y tế nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu sau: – Sốt cao liên tục trên 39°C kéo dài hơn 3 ngày, – Khó thở, thở nhanh, đau ngực, – Lơ mơ, co giật, nôn liên tục không uống được nước, – Trẻ nhỏ bỏ bú, khóc yếu, da tím tái.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan “để cúm tự khỏi”, nhưng sau đó nhập viện vì viêm phổi do virus hoặc bội nhiễm vi khuẩn — điều hoàn toàn có thể phòng tránh nếu can thiệp sớm.
Những điều cần tránh khi bị cúm A
– Không dùng kháng sinh: Cúm do virus, kháng sinh không có tác dụng. Lạm dụng kháng sinh còn làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột và tăng nguy cơ đề kháng. – Không tự ý kết hợp nhiều loại thuốc hạ sốt: Nhiều người uống cả paracetamol và thuốc cảm có chứa paracetamol → nguy cơ quá liều, tổn thương gan. – Không nhịn ăn, nhịn uống: Cơ thể cần năng lượng và nước để chống lại virus. Nên uống nước ấm, ăn cháo loãng, súp dinh dưỡng.
Phòng ngừa cúm A hiệu quả
– Tiêm vắc xin cúm hàng năm: Đây là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất, đặc biệt với người có nguy cơ cao. Vắc xin không ngăn 100% nhưng giúp giảm mức độ nặng nếu mắc bệnh. – Vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang nơi đông người, tránh tiếp xúc với người đang ho, sốt. – Tăng cường miễn dịch: Ngủ đủ, ăn nhiều rau củ, bổ sung vitamin C, D nếu thiếu.
Cúm A tuy phổ biến nhưng không nên xem nhẹ. Hầu hết trường hợp có thể điều trị tại nhà bằng nghỉ ngơi, bù nước và thuốc giảm triệu chứng. Tuy nhiên, thuốc kháng virus chỉ phát huy hiệu quả khi dùng sớm và đúng đối tượng. Nếu bạn hoặc người thân thuộc nhóm nguy cơ, đừng chần chừ — hãy đi khám trong 48 giờ đầu để được đánh giá và điều trị kịp thời.
Sức khỏe không chờ đợi — một quyết định nhỏ hôm nay có thể tránh được biến chứng lớn ngày mai.
