Chảy máu bất thường có đáng lo ngại?

Chào bạn,

Chảy máu – dù từ vết thương nhỏ hay xuất hiện tự phát – không chỉ đơn thuần là phản ứng của da hay niêm mạc. Trong nhiều trường hợp, nó có thể là dấu hiệu cảnh báo rối loạn đông máu, tổn thương nội tạng hoặc bệnh lý toàn thân. Tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các tình huống chảy máu đáng lo và cách xử trí phù hợp.

Nguyên nhân phổ biến gây chảy máu bất thường

Chảy máu kéo dài hoặc tái phát không rõ nguyên nhân thường liên quan đến một trong những vấn đề sau:

– Rối loạn đông máu di truyền: Như bệnh Hemophilia (máu khó đông) hoặc thiếu yếu tố Von Willebrand – khiến cơ thể không hình thành cục máu đông hiệu quả.

– Bệnh gan mạn tính: Gan là “nhà máy” sản xuất yếu tố đông máu; khi chức năng gan suy giảm, nguy cơ chảy máu tăng rõ rệt.

– Thiếu vitamin K: Dù hiếm gặp ở người trưởng thành khỏe mạnh, nhưng có thể xảy ra ở người suy dinh dưỡng, dùng kháng sinh kéo dài hoặc rối loạn hấp thu.

– Thuốc chống đông: Aspirin liều cao, warfarin, heparin hay các thuốc chống kết tập tiểu cầu (như clopidogrel) đều làm máu khó đông hơn bình thường.

– Tăng huyết áp không kiểm soát: Gây áp lực lên thành mạch mỏng – đặc biệt ở mũi hoặc não – dễ dẫn đến vỡ mạch.

– Tổn thương nội tạng: Như vỡ lách, thai ngoài tử cung, loét dạ dày – tá tràng… có thể gây chảy máu trong âm thầm nhưng nguy hiểm.

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

Bạn nên tìm đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào sau:

– Chảy máu không cầm được sau 15–20 phút ấn trực tiếp, dù vết thương nhỏ.

– Bầm tím tự phát, xuất huyết dưới da (những chấm đỏ li ti – petechiae) không do va đập.

– Chảy máu nướu răng thường xuyên, đặc biệt khi không liên quan đến chải răng mạnh.

– Phân đen như bã cà phê hoặc nôn ra máu – dấu hiệu chảy máu tiêu hóa trên.

– Kinh nguyệt quá nhiều, kéo dài >7 ngày hoặc phải thay băng mỗi giờ.

– Đau bụng dữ dội kèm da xanh, mạch nhanh, vã mồ hôi – có thể là chảy máu trong ổ bụng.

– Chảy máu mũi tái phát, lượng nhiều, kèm chóng mặt hoặc khó thở.

– Triệu chứng thần kinh đột ngột: đau đầu dữ dội, yếu nửa người, nói ngọng – nghi ngờ xuất huyết não.

Trong phòng khám, tôi từng gặp bệnh nhân đến vì “chỉ chảy máu cam”, nhưng xét nghiệm cho thấy giảm tiểu cầu nặng do bệnh tự miễn – nếu bỏ qua, có thể dẫn đến xuất huyết não.

Hướng dẫn xử trí và phòng ngừa

Tùy vị trí và mức độ, cách xử lý khác nhau – nhưng nguyên tắc chung là bình tĩnh, cầm máu đúng cách và không chủ quan:

– Vết thương ngoài da: Dùng gạc sạch ấn trực tiếp, giữ nguyên 10–15 phút. Không liên tục gỡ ra xem – điều này làm vỡ cục máu đông mới hình thành.

– Chảy máu mũi: Ngồi thẳng, nghiêng đầu về phía trước, bóp chặt cánh mũi (không bóp sống mũi). Tuyệt đối không ngửa đầu – máu có thể trôi xuống họng, gây sặc hoặc nôn.

– Nâng cao chi bị thương (nếu ở tay/chân) để giảm lưu lượng máu đến vùng tổn thương.

– Tránh dùng aspirin hoặc thuốc giảm đau không kê đơn khi có dấu hiệu chảy máu – nhiều loại trong số này ức chế tiểu cầu.

– Kiểm soát huyết áp, bổ sung rau xanh (nguồn vitamin K tự nhiên), và không tự ý dùng thuốc chống đông nếu chưa có chỉ định y khoa.

– Nếu bạn đang dùng thuốc chống đông và bị chấn thương đầu, hãy đi khám ngay cả khi không có triệu chứng – nguy cơ xuất huyết não tiềm ẩn rất cao.

Chảy máu không chỉ là “mất máu” – nó có thể là tiếng chuông cảnh báo từ bên trong cơ thể về rối loạn đông máu, bệnh gan, ung thư máu, hoặc tổn thương nội tạng. Đặc biệt khi chảy máu tự phát, kéo dài hoặc kèm triệu chứng toàn thân, bạn đừng chần chừ. Việc chẩn đoán sớm – qua xét nghiệm máu, siêu âm, nội soi hoặc CT – có thể cứu sống tính mạng và ngăn biến chứng nghiêm trọng.

Hãy lắng nghe cơ thể. Một vết bầm không rõ nguyên nhân đôi khi lại là manh mối quan trọng hơn bạn tưởng.