Bệnh chàm có lây không và cách điều trị hiệu quả là gì?

Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ những lo lắng rất thực tế mà nhiều người gặp phải. Tôi xin trả lời ngay: bệnh chàm hoàn toàn không lây nhiễm, dù bạn tiếp xúc trực tiếp hay dùng chung đồ dùng cá nhân. Đây là một tình trạng viêm da mạn tính, liên quan đến yếu tố cơ địa và hệ miễn dịch, chứ không phải do vi khuẩn hay virus gây ra.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn về các dạng chàm thường gặp, nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị an toàn, hiệu quả — dựa trên kinh nghiệm lâm sàng của tôi qua nhiều năm điều trị cho bệnh nhân da liễu.

Các loại bệnh chàm thường gặp

Bệnh chàm (hay còn gọi là eczema) không phải là một bệnh đơn lẻ, mà là nhóm các tình trạng viêm da mạn tính với biểu hiện tương tự nhưng nguyên nhân và đặc điểm khác nhau. Ba dạng phổ biến nhất bao gồm:

– Chàm khô: Da khô ráp, bong tróc, dày sừng, nứt nẻ — đặc biệt nặng vào mùa lạnh hoặc khi độ ẩm không khí thấp. Lớp hàng rào bảo vệ da bị suy yếu, khiến nước dễ thoát ra ngoài và da dễ bị kích ứng.

– Chàm nước (chàm cấp tính): Xuất hiện các mụn nước nhỏ li ti, chứa dịch trong, gây ngứa dữ dội. Khi gãi, mụn vỡ ra, rỉ dịch, sau đó đóng vảy và có thể bội nhiễm nếu không chăm sóc đúng cách.

– Chàm đồng tiền (nummular eczema): Tổn thương da hình tròn hoặc bầu dục, giống đồng xu, kèm ngứa, rỉ dịch nhẹ và đóng vảy. Dạng này không liên quan đến lác đồng tiền do nấm, nên không đáp ứng với thuốc chống nấm thông thường.

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám da liễu

Mặc dù chàm không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu xuất hiện các dấu hiệu sau, bạn nên đến gặp bác sĩ sớm:

– Ngứa dữ dội ảnh hưởng đến giấc ngủ hoặc sinh hoạt hàng ngày.
– Da sưng, nóng, đỏ, có mủ hoặc mùi hôi — dấu hiệu nhiễm trùng thứ phát.
– Tổn thương lan rộng, không đáp ứng với kem dưỡng ẩm hoặc thuốc bôi thông thường sau 1–2 tuần.
– Có tiền sử gia đình bị chàm, hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng (hội chứng “tam chứng dị ứng”).

Hướng dẫn điều trị và chăm sóc da đúng cách

Điều trị chàm không chỉ nhằm giảm triệu chứng mà còn giúp phục hồi hàng rào bảo vệ da và ngăn ngừa tái phát. Trong phòng khám, tôi luôn nhấn mạnh với bệnh nhân: kiên trì và đúng cách quan trọng hơn “thuốc mạnh”.

1. Thuốc bôi tại chỗ

– Kem dưỡng ẩm (emollients): Là nền tảng trong điều trị mọi dạng chàm. Bạn nên bôi ít nhất 2–3 lần/ngày, ngay cả khi da không ngứa, đặc biệt sau khi tắm.
– Corticosteroid bôi: Giúp kiểm soát viêm và ngứa nhanh chóng. Tuy nhiên, cần dùng đúng liều, đúng thời gian — tránh lạm dụng gây mỏng da.
– Chất ức chế calcineurin (như tacrolimus, pimecrolimus): An toàn cho vùng da mỏng như mặt, cổ, nách — nơi không nên dùng corticosteroid lâu dài.

2. Thuốc uống (khi cần thiết)

– Kháng histamine: Giúp giảm ngứa, đặc biệt vào ban đêm.
– Kháng sinh: Chỉ dùng khi có bằng chứng nhiễm trùng (sưng, mủ, sốt nhẹ).
– Thuốc ức chế miễn dịch (như cyclosporine): Dành cho trường hợp chàm nặng, lan tỏa, không đáp ứng với điều trị thông thường — và luôn phải dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.

3. Chăm sóc tại nhà – “liệu pháp không thuốc”

– Tắm bằng nước ấm (không quá 37°C), tránh xà phòng có tính tẩy mạnh.
– Lau khô da nhẹ nhàng bằng khăn mềm, không chà xát.
– Mặc quần áo cotton, thoáng mát; tránh len, sợi tổng hợp.
– Kiểm soát stress — vì căng thẳng là một trong những yếu tố kích hoạt chàm phổ biến nhất.
– Giữ độ ẩm trong nhà ở mức 40–60%, đặc biệt vào mùa đông.

Bệnh chàm tuy mạn tính và dễ tái phát, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát tốt nếu bạn hiểu đúng bản chất và tuân thủ phác đồ điều trị. Quan trọng nhất là: chàm không lây, nên bạn không cần lo lắng khi tiếp xúc với người thân. Tuy nhiên, đừng chủ quan nếu để tổn thương kéo dài, da có thể bị nhiễm trùng, để lại sẹo hoặc thay đổi sắc tố.

Nếu bạn đang nghi ngờ mình bị chàm, hãy đi khám sớm để được chẩn đoán chính xác và xây dựng kế hoạch chăm sóc da phù hợp. Đừng tự ý dùng thuốc corticosteroid mạnh hoặc “mẹo dân gian” chưa được kiểm chứng vì điều đó có thể làm tình trạng nặng hơn.

Chúc bạn sớm ổn định làn da và sống thoải mái hơn mỗi ngày!