Chụp MRI là gì và có an toàn không?

“Em nghe bác sĩ đề nghị chụp MRI não vì hay chóng mặt, nhưng em lo không biết kỹ thuật này có hại không, có dùng tia X không, và chi phí thế nào. Liệu em có nên làm ngay hay cần cân nhắc thêm?”

Chuyên viên tư vấn

Đã trả lời: Ngày

Chào bạn,

Chụp MRI – viết tắt của Magnetic Resonance Imaging (trong tiếng Việt gọi là chụp cộng hưởng từ) – là một trong những kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại và an toàn nhất hiện nay. Khác với X-quang hay CT, MRI không dùng tia bức xạ ion hóa, mà thay vào đó sử dụng từ trường mạnh kết hợp với sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết của mô mềm, não, tủy sống, khớp, mạch máu và nhiều cơ quan nội tạng khác.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu bản chất của kỹ thuật này, khi nào cần chụp, có rủi ro gì không, và những điều cần lưu ý trước khi thực hiện.

MRI hoạt động như thế nào và dùng “tia” gì?

MRI không dùng bất kỳ loại tia X hay bức xạ ion hóa nào – điều này rất quan trọng vì nhiều người thường nhầm tưởng tất cả các kỹ thuật hình ảnh đều liên quan đến tia phóng xạ.

Thay vào đó, máy MRI tạo ra một từ trường cực mạnh (thường từ 1.5 đến 3 Tesla – mạnh hơn hàng chục nghìn lần so với từ trường Trái Đất) và phát sóng radio để kích thích các nguyên tử hydro trong cơ thể. Khi các nguyên tử này “trở lại trạng thái bình thường”, chúng phát ra tín hiệu, và máy tính sẽ xử lý các tín hiệu này thành hình ảnh chi tiết theo từng lớp cắt.

Nhờ vậy, MRI đặc biệt ưu việt trong việc đánh giá mô mềm, như:
– Não và tủy sống
– Khớp gối, vai, háng
– Gan, tuyến tụy, tử cung, tuyến vú
– Các khối u hoặc tổn thương viêm nhiễm

Chụp MRI có hại không? Những ai cần thận trọng?

MRI được xem là an toàn, không xâm lấn và không gây đau. Tuy nhiên, do sử dụng từ trường cực mạnh, có một số chống chỉ định tuyệt đối hoặc tương đối mà bạn cần lưu ý:

– Người có thiết bị cấy ghép kim loại: Máy tạo nhịp tim, van tim kim loại, ốc vít chỉnh hình, mảnh đạn, kẹp mạch não… có thể bị dịch chuyển hoặc làm sai lệch hình ảnh.
– Phụ nữ mang thai dưới 12 tuần: Mặc dù chưa có bằng chứng rõ ràng về hại cho thai nhi, nhưng nếu không cấp thiết, bác sĩ thường hoãn chụp trong 3 tháng đầu.
– Người sợ không gian kín (claustrophobia): Buồng chụp MRI khá hẹp và ồn. Một số cơ sở hiện có máy MRI “hở” hoặc hỗ trợ thuốc an thần nhẹ nếu cần.
– Thuốc cản quang (nếu tiêm): Một số trường hợp cần tiêm gadolinium để tăng độ tương phản. Thuốc này hiếm khi gây dị ứng, nhưng có thể gây buồn nôn, đau đầu nhẹ hoặc phát ban. Người suy thận nặng cần thận trọng vì nguy cơ biến chứng hiếm gặp (xơ hóa thận hệ thống).

Trong phòng khám, tôi thường gặp bệnh nhân lo lắng về “nằm trong ống từ”, nhưng thực tế, đa số đều qua được nếu được giải thích kỹ và chuẩn bị tâm lý trước.

Khi nào nên chụp MRI?

MRI thường được chỉ định khi:
– Có triệu chứng thần kinh như tê yếu, mất thăng bằng, động kinh, đau đầu kéo dài.
– Chấn thương khớp nghi ngờ tổn thương dây chằng, sụn chêm.
– Đau lưng, đau cổ lan tay/chân nghi do thoát vị đĩa đệm.
– Theo dõi khối u, viêm nhiễm hoặc đánh giá sau điều trị ung thư.
– Khám tầm soát ở người có nguy cơ cao (ví dụ: di truyền ung thư vú – MRI tuyến vú).

Không phải cứ “chụp cho chắc” là tốt. MRI nên được thực hiện theo chỉ định y khoa, vì kết quả cần được phân tích trong bối cảnh lâm sàng cụ thể.

Chi phí chụp MRI hiện nay bao nhiêu?

Giá chụp MRI phụ thuộc vào vị trí chụp, loại máy (1.5T hay 3T), có dùng thuốc cản quang hay không, và cơ sở y tế (công lập hay tư nhân). Tại Hà Nội và TP.HCM, mức giá tham khảo năm 2025 như sau:

– MRI não / mạch não: 1.8 – 2.5 triệu VNĐ
– MRI cột sống (cổ/ngực/thắt lưng): 3.5 – 4.8 triệu VNĐ (nếu chụp toàn bộ)
– MRI khớp gối/vai: 2.0 – 2.8 triệu VNĐ
– MRI tuyến vú, ổ bụng, chậu: 2.0 – 3.0 triệu VNĐ

Nếu bạn có Bảo hiểm Y tế đúng tuyến, chi phí có thể được hỗ trợ 60–100% tùy trường hợp. Tuy nhiên, một số dịch vụ cao cấp (máy 3T, thuốc cản quang đặc biệt) có thể phải chi trả phần chênh lệch.

Lưu ý: Đừng chọn cơ sở chỉ vì “rẻ”. Chất lượng hình ảnh phụ thuộc rất lớn vào máy móc và chuyên môn của bác sĩ chẩn đoán hình ảnh.

Lời khuyên của bác sĩ

Chụp MRI là công cụ chẩn đoán mạnh mẽ và an toàn, nhưng không phải “thần thánh”. Nhiều bệnh nhân nghĩ rằng “chụp MRI là biết hết bệnh”, nhưng thực tế, hình ảnh phải đi đôi với triệu chứng lâm sàng. Một kết quả MRI “bình thường” không loại trừ bệnh, và ngược lại, một phát hiện “bất thường” trên phim chưa chắc đã là nguyên nhân gây triệu chứng của bạn.

Nếu bác sĩ đề nghị bạn chụp MRI, hãy đặt câu hỏi rõ ràng:
– Vì sao cần chụp?
– Có lựa chọn thay thế không?
– Cần chuẩn bị gì trước khi chụp?

Và quan trọng nhất: đừng tự ý yêu cầu chụp MRI khi chưa có chỉ định, vì vừa tốn kém, vừa có thể dẫn đến lo âu không cần thiết do phát hiện “bất thường vô nghĩa”.

Nếu bạn còn băn khoăn về tình trạng cụ thể của mình, đừng ngần ngại trao đổi với bác sĩ lâm sàng – người hiểu rõ nhất về triệu chứng và nhu cầu chẩn đoán của bạn.