Chụp CT là gì và khác MRI như thế nào

“Dạo gần đây tôi thường xuyên bị đau đầu, bác sĩ đề nghị chụp CT hoặc MRI để kiểm tra. Tôi lo lắng không biết nên chọn phương pháp nào, liệu có nguy hiểm không, và vì sao lại có hai loại khác nhau? Mong bác sĩ giải thích giúp.”

Chuyên viên tư vấn

Đã trả lời: Ngày

Chào bạn! Câu hỏi của bạn rất phổ biến và hoàn toàn hợp lý. Chụp CT và MRI đều là những công cụ hình ảnh học hiện đại, nhưng khác nhau về nguyên lý hoạt động, mục đích sử dụng và mức độ an toàn. Tôi sẽ giải thích cụ thể để bạn hiểu rõ và yên tâm hơn khi được chỉ định.

Nguyên lý hoạt động và bản chất của CT và MRI

– Chụp CT (Computed Tomography) sử dụng tia X chiếu từ nhiều góc khác nhau quanh cơ thể, sau đó máy tính tái tạo thành hình ảnh cắt ngang 3D. Phương pháp này đặc biệt nhạy với mô xương, máu và các tổn thương cấp tính.

– Chụp MRI (Magnetic Resonance Imaging) không dùng tia X, mà dựa vào từ trường mạnh kết hợp với sóng vô tuyến để kích thích các nguyên tử hydro trong cơ thể phát tín hiệu. Từ đó, máy tạo ra hình ảnh chi tiết về mô mềm như não, tủy sống, dây chằng, sụn, cơ và nội tạng.

Khi nào nên dùng CT, khi nào nên dùng MRI?

Mỗi kỹ thuật có thế mạnh riêng, tùy theo tình huống lâm sàng:

– Chụp CT thường được ưu tiên trong cấp cứu:

– Chấn thương sọ não, đột quỵ xuất huyết, gãy xương phức tạp.

– Tầm soát ung thư phổi, đánh giá khối u ổ bụng, chấn thương ngực.

– Khi cần kết quả nhanh chóng (chỉ vài phút).

– Chụp MRI phù hợp khi cần đánh giá mô mềm chi tiết:

– Thoát vị đĩa đệm, tổn thương dây thần kinh, viêm não, u não.

– Chấn thương khớp gối, vai, tổn thương sụn hoặc dây chằng.

– Bệnh lý tủy sống, đa xơ cứng, hoặc các bệnh thần kinh mạn tính.

Độ an toàn và lưu ý quan trọng

– CT có sử dụng tia X, nghĩa là có bức xạ ion hóa, dù liều lượng đã được tối ưu.

– Với người lớn, chụp theo chỉ định y khoa là an toàn.

– Tuy nhiên, trẻ em và phụ nữ mang thai cần cân nhắc kỹ vì tế bào đang phát triển nhạy cảm hơn với bức xạ.

– MRI không dùng tia X, nên không có bức xạ, an toàn hơn về mặt này.

– Nhưng không áp dụng được nếu bạn có thiết bị kim loại trong cơ thể: máy tạo nhịp tim, kẹp mạch não, ốc vít cột sống chưa được xác nhận tương thích MRI.

– Ngoài ra, thời gian chụp lâu (15–45 phút) và không gian hẹp có thể gây lo âu hoặc khó chịu cho người sợ không gian kín.

Chi phí và thời gian thực hiện

– CT nhanh và rẻ hơn:

– Giá dao động từ 700.000 đến 4–5 triệu VNĐ, tùy vị trí và có tiêm thuốc cản quang hay không.

– Thời gian chụp thường dưới 10 phút.

– MRI chi tiết hơn nhưng tốn kém và lâu hơn:

– Chi phí thường cao hơn 1,5–2 lần so với CT.

– Bạn cần nằm yên trong thời gian dài, nên hợp tác tốt là yếu tố then chốt để có hình ảnh rõ nét.

Trong thực hành lâm sàng, tôi không chọn CT hay MRI dựa trên “tốt hơn”, mà dựa trên mục tiêu chẩn đoán cụ thể. Nếu nghi ngờ xuất huyết não cấp – CT là lựa chọn đầu tay. Nếu đánh giá tổn thương tủy sống hoặc dây chằng – MRI không thể thay thế.

Bạn không cần lo lắng quá mức về nguy cơ ung thư từ CT nếu chỉ chụp theo đúng chỉ định. Nhưng nếu đã từng chụp nhiều lần, hãy thông báo cho bác sĩ để cân nhắc kỹ lưỡng.

Hãy tin tưởng vào quyết định chuyên môn – chúng tôi luôn cân nhắc giữa lợi ích chẩn đoán và rủi ro tiềm ẩn để đưa ra lựa chọn an toàn và hiệu quả nhất cho bạn.