Triệu chứng ung thư phổi thường gặp là gì?
Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ những lo lắng rất thật. Ho kéo dài, sụt cân không chủ đích hay ho ra máu đúng là những triệu chứng khiến nhiều người – kể cả chính tôi khi còn là bệnh nhân – phải trăn trở. Tuy nhiên, ung thư phổi thường không biểu hiện rõ ràng ở giai đoạn sớm, và khi các triệu chứng xuất hiện, chúng dễ bị nhầm lẫn với các bệnh hô hấp thông thường. Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu và biết khi nào cần đi khám kịp thời.
Nguyên nhân và cơ chế gây ra triệu chứng ung thư phổi
Ung thư phổi hình thành khi các tế bào bất thường phát triển mất kiểm soát trong nhu mô phổi, tạo thành khối u ác tính. Khi khối u lớn dần, nó có thể:
– Chèn ép hoặc xâm lấn vào đường thở, gây ho, khó thở, khò khè.
– Làm tổn thương niêm mạc phế quản, dẫn đến ho ra máu (dù chỉ vài vệt nhỏ).
– Ảnh hưởng đến thần kinh liên quan, gây đau ngực, đau vai lan xuống cánh tay (do chèn ép đám rối thần kinh cánh tay – hội chứng Pancoast).
– Tiết ra các chất nội tiết bất thường (trong một số loại ung thư phổi tế bào nhỏ), gây rối loạn canxi, natri hoặc các hormone khác – dẫn đến mệt mỏi, yếu cơ, rối loạn ý thức.
Ngoài ra, di căn xa (đến xương, não, gan…) cũng có thể gây ra các triệu chứng ngoài phổi như đau xương, nhức đầu dữ dội, buồn nôn hoặc vàng da.
Các cảnh báo cần đi khám ngay
Không phải ai ho cũng bị ung thư phổi, nhưng bạn nên cảnh giác nếu xuất hiện ít nhất một trong các dấu hiệu sau:
– Ho kéo dài trên 2–3 tuần, đặc biệt ở người hút thuốc hoặc từng hút thuốc.
– Ho ra máu, dù chỉ là vệt đỏ hồng trong đờm.
– Khó thở mới xuất hiện, không liên quan đến gắng sức hay hen suyễn.
– Đau ngực âm ỉ hoặc nhói theo nhịp thở, không giảm khi nghỉ ngơi.
– Sụt cân không rõ nguyên nhân (>5% trọng lượng cơ thể trong 6–12 tháng).
– Mệt mỏi kéo dài, kèm chán ăn, suy nhược toàn thân.
Tôi từng gặp nhiều bệnh nhân trì hoãn vì nghĩ “chỉ là cảm cúm”, đến khi chụp CT mới phát hiện khối u đã lan rộng. Vì vậy, phát hiện sớm là yếu tố then chốt giúp cải thiện tiên lượng.
Phân biệt triệu chứng ung thư phổi với các bệnh hô hấp khác
Nhiều bệnh lý khác cũng gây ho, mệt mỏi – ví dụ như:
– Viêm phế quản mạn: thường ho có đờm, tái đi tái lại theo mùa, ít khi ho ra máu.
– Hen phế quản: khó thở kèm khò khè, đáp ứng tốt với thuốc giãn phế quản.
– Lao phổi: ho kéo dài, sốt nhẹ về chiều, đổ mồ hôi đêm, sụt cân – nhưng thường có tiếp xúc với người bệnh lao.
– Trào ngược dạ dày – thực quản: ho về đêm, ợ chua, nóng rát thượng vị.
Điểm khác biệt của ung thư phổi là triệu chứng tiến triển âm thầm nhưng ngày càng nặng, không đáp ứng với điều trị thông thường và thường đi kèm suy kiệt toàn thân.
Tôi nên làm gì nếu nghi ngờ ung thư phổi?
Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ (hút thuốc, tuổi >50, tiền sử gia đình) và triệu chứng kéo dài, hãy:
– Đến chuyên khoa hô hấp hoặc ung bướu để được đánh giá toàn diện.
– Chụp X-quang phổi trước, nếu nghi ngờ sẽ chuyển sang CT scan ngực liều thấp – đây là tiêu chuẩn vàng để tầm soát sớm.
– Xét nghiệm đờm, nội soi phế quản, sinh thiết nếu phát hiện tổn thương.
– Không tự ý dùng kháng sinh hay thuốc ho kéo dài mà không có chẩn đoán rõ ràng.
Hiện nay, tầm soát ung thư phổi bằng CT liều thấp đã được khuyến cáo cho nhóm nguy cơ cao – giúp giảm tới 20% tỷ lệ tử vong nhờ phát hiện ở giai đoạn sớm.
Ung thư phổi không phải “án tử” nếu được phát hiện kịp thời. Nhiều trường hợp ở giai đoạn I–II có thể phẫu thuật triệt để và sống khỏe mạnh nhiều năm. Quan trọng nhất là lắng nghe cơ thể mình – đừng bỏ qua những thay đổi tưởng chừng nhỏ như cơn ho dai dẳng hay cảm giác mệt bất thường. Nếu bạn đang lo lắng, hãy đi khám. Một lần kiểm tra có thể mang lại sự an tâm – hoặc cơ hội điều trị sớm quý giá.
