Suy nút xoang là gì và có nguy hiểm không?

Chào bạn,

Suy nút xoang (hay còn gọi là hội chứng nút xoang bệnh lý) là tình trạng nút xoang – “máy tạo nhịp tự nhiên” của tim – hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến nhịp tim quá chậm, quá nhanh hoặc không đều. Đây không phải là bệnh hiếm, đặc biệt ở người lớn tuổi, và có thể gây ra nhiều triệu chứng ảnh hưởng đến sinh hoạt, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời.

Nguyên nhân thường gặp của suy nút xoang

– Lão hóa sinh lý: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Theo thời gian, mô nút xoang bị xơ hóa hoặc thoái hóa, làm giảm khả năng phát xung điện điều khiển nhịp tim.

– Bệnh lý tim mạch nền: Như bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim cũ, viêm cơ tim, hoặc bệnh cơ tim giãn – đều có thể tổn thương vùng nút xoang.

– Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc tim mạch như chẹn beta, chẹn kênh canxi (verapamil, diltiazem), digoxin hay thuốc chống loạn nhịp (như amiodarone) có thể ức chế hoạt động của nút xoang.

– Rối loạn thần kinh thực vật: Căng thẳng kéo dài, rối loạn lo âu hoặc suy nhược thần kinh có thể ảnh hưởng gián tiếp đến chức năng nút xoang.

– Các bệnh toàn thân: Suy giáp, rối loạn điện giải (đặc biệt là kali, canxi), hoặc các bệnh thâm nhiễm như amyloidosis cũng có thể là nguyên nhân ít gặp nhưng quan trọng.

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay

– Mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân, đặc biệt khi gắng sức nhẹ cũng thấy kiệt sức.

– Chóng mặt, choáng váng hoặc ngất xỉu – thường xảy ra khi tim đập quá chậm, làm giảm lưu lượng máu lên não.

– Tim đập không đều: Cảm giác tim “bỏ nhịp”, “rung” hoặc đôi lúc đập rất chậm rồi lại nhanh bất thường.

– Khó thở, đau ngực – nhất là khi kèm theo các triệu chứng trên, có thể báo hiệu suy tim hoặc thiếu máu cơ tim.

– Triệu chứng xuất hiện sau khi dùng thuốc tim mạch mới – cần xem xét khả năng suy nút xoang do thuốc.

Nhiều bệnh nhân cao tuổi chủ quan với các cơn mệt nhẹ, cho đến khi ngất tại nhà mới phát hiện suy nút xoang nặng. Vì vậy, đừng xem nhẹ những dấu hiệu tưởng chừng “vô hại”.

Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị phù hợp

Chẩn đoán suy nút xoang dựa trên điện tâm đồ (ECG) – phương tiện đầu tay giúp phát hiện nhịp tim chậm, ngừng xoang hoặc nhịp tim không đều. Tuy nhiên, vì triệu chứng có thể xuất hiện từng lúc, bác sĩ thường yêu cầu bạn đeo máy Holter (ECG 24–48 giờ) để ghi lại nhịp tim trong sinh hoạt hàng ngày. Trong một số trường hợp, nghiệm pháp gắng sức hoặc điện sinh lý tim cũng được chỉ định.

Về điều trị:

– Nếu không có triệu chứng, bạn có thể chỉ cần theo dõi định kỳ.

– Nếu do thuốc, bác sĩ sẽ cân nhắc điều chỉnh hoặc đổi thuốc khác an toàn hơn.

– Với triệu chứng rõ rệt (ngất, mệt nhiều, nhịp tim <40 lần/phút), cấy máy tạo nhịp tim là giải pháp hiệu quả và an toàn, giúp khôi phục nhịp tim ổn định, cải thiện chất lượng sống và phòng ngừa biến cố tim mạch.

Biến chứng nguy hiểm nếu bỏ qua

Nếu không được điều trị, suy nút xoang có thể dẫn đến:

– Rung nhĩ: Làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, gây đột quỵ.

– Suy tim: Do tim bơm máu không hiệu quả trong thời gian dài.

– Ngừng tim đột ngột: Hiếm nhưng có thể xảy ra trong trường hợp nhịp tim cực chậm hoặc ngừng xoang kéo dài.

Suy nút xoang không phải là “tuổi già bình thường” – đó là một rối loạn nhịp tim có thể điều trị được. Nếu bạn hoặc người thân có các triệu chứng như mệt vô cớ, ngất, tim đập thất thường, hãy đi khám chuyên khoa tim mạch sớm. Việc chẩn đoán chính xác và can thiệp kịp thời – đặc biệt là cấy máy tạo nhịp khi cần – có thể giúp bạn sống khỏe mạnh, an tâm và không còn lo lắng mỗi lần tim “im lặng” bất thường.