Kết quả điện tim bất thường có nguy hiểm không?
Chào bạn,
Kết quả điện tim bất thường không đồng nghĩa với việc bạn đang mắc bệnh tim nguy hiểm, nhưng cũng không nên xem nhẹ. Điện tim (ECG/EKG) là một công cụ sàng lọc rất nhạy, có thể phản ánh nhiều thay đổi sinh lý lẫn bệnh lý – từ rối loạn nhịp đơn thuần đến tổn thương cơ tim thật sự. Việc quan trọng nhất là phân tích đúng bối cảnh lâm sàng: bạn có triệu chứng gì không? Có yếu tố nguy cơ tim mạch không? Và kết quả bất thường đó có tái diễn hay không?
Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu điện tim bất thường có thể nói lên điều gì, khi nào cần lo lắng, và bạn nên làm gì tiếp theo.
Nguyên nhân thường gặp khiến điện tim bất thường
Điện tim ghi lại hoạt động điện của tim – bất kỳ thay đổi nào trong nhịp, dẫn truyền, tưới máu cơ tim hay cân bằng điện giải đều có thể để lại dấu vết trên bản ghi. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
– Rối loạn nhịp tim: như nhịp nhanh xoang (do sốt, lo âu, cường giáp), nhịp chậm xoang (ở vận động viên hoặc người dùng thuốc chẹn beta), rung nhĩ (rất hay gặp ở người lớn tuổi, tăng nguy cơ đột quỵ), hoặc các rối loạn nhịp thất – đặc biệt rung thất, là cấp cứu đe dọa tính mạng.
– Thiếu máu cơ tim hoặc nhồi máu cơ tim: khi cơ tim không được cung cấp đủ oxy, điện tim có thể cho thấy sóng T đảo ngược, đoạn ST chênh lên (trong nhồi máu cấp) hoặc chênh xuống (trong thiếu máu không ổn định).
– Bất thường dẫn truyền: như bloc nhĩ thất (tim đập chậm do tín hiệu điện bị “kẹt” giữa tâm nhĩ và tâm thất) hay bloc nhánh (dẫn truyền trong buồng tim bị chậm ở một bên).
– Rối loạn điện giải: hạ kali gây sóng U nổi rõ và sóng T dẹt; tăng canxi làm đoạn ST ngắn lại; hạ canxi kéo dài đoạn QT – tất cả đều ảnh hưởng đến tính ổn định điện của tim.
– Yếu tố sinh lý hoặc nhiễu kỹ thuật: cử động người, đặt điện cực sai, thiết bị nhiễu, hoặc thậm chí hít thở sâu cũng có thể tạo ra “bất thường giả”.
Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay
Không phải điện tim bất thường nào cũng nguy hiểm, nhưng bạn cần đặc biệt lưu ý nếu kèm theo các triệu chứng sau:
– Đau ngực, đặc biệt lan lên cổ, hàm, vai trái hoặc ra sau lưng.
– Hồi hộp, trống ngực kéo dài, kèm chóng mặt hoặc ngất xỉu.
– Khó thở khi nghỉ ngơi hoặc khi gắng sức nhẹ.
– Tim đập rất nhanh (>120 lần/phút) hoặc rất chậm (<40 lần/phút) mà không rõ nguyên nhân.
– Tiền sử gia đình có người trẻ tuổi đột tử do tim.
Nếu điện tim bất thường xuất hiện lần đầu, không có triệu chứng, và bạn trẻ tuổi, khỏe mạnh – khả năng cao là lành tính. Nhưng nếu bạn trên 50 tuổi, có tăng huyết áp, đái tháo đường, hút thuốc hoặc béo phì, thì ngay cả một thay đổi nhỏ trên điện tim cũng đáng được đánh giá kỹ.
Bạn nên làm gì khi nhận kết quả điện tim bất thường?
Đầu tiên, đừng tự tra Google rồi tự chẩn đoán – điều này dễ gây hoang mang không cần thiết. Thay vào đó:
– Mang kết quả đến bác sĩ chuyên khoa tim mạch hoặc bác sĩ gia đình có kinh nghiệm đọc điện tim. Họ sẽ đối chiếu với triệu chứng, tiền sử và khám lâm sàng để xác định mức độ nghiêm trọng.
– Thực hiện xét nghiệm bổ sung nếu cần: siêu âm tim (đánh giá cấu trúc và chức năng tim), Holter 24 giờ (ghi điện tim liên tục để bắt rối loạn nhịp thoáng qua), nghiệm pháp gắng sức, hoặc xét nghiệm máu (men tim, điện giải, chức năng tuyến giáp).
– Tránh tự ý dùng thuốc: kể cả thuốc bổ tim hay thảo dược, vì một số có thể làm trầm trọng thêm rối loạn nhịp.
– Ghi lại triệu chứng: thời gian xuất hiện, kéo dài bao lâu, có yếu tố khởi phát (cà phê, stress, gắng sức?) – thông tin này rất quý giá cho bác sĩ.
Trong phòng khám, tôi thường gặp bệnh nhân lo lắng tột độ vì “điện tim bất thường”, nhưng sau khi đánh giá kỹ, nhiều trường hợp chỉ là thay đổi sinh lý hoặc nhiễu kỹ thuật. Tuy nhiên, cũng có không ít ca phát hiện sớm bệnh tim nhờ điện tim định kỳ – đặc biệt là rung nhĩ hoặc thiếu máu cơ tim thầm lặng.
Vì vậy, hãy coi điện tim như một “bức thư” từ trái tim bạn – đôi khi nó viết bằng ngôn ngữ khó hiểu, nhưng bác sĩ sẽ giúp bạn dịch ra. Đừng bỏ qua, nhưng cũng đừng hoảng sợ. Việc bạn cần làm là đến đúng người, đúng thời điểm, để được chẩn đoán chính xác và can thiệp kịp thời nếu cần.
