Cấp cứu:0901793122
English
Bệnh viện đa khoa Quốc Tế Thucuc | Hệ thống y tế TCI Hospital
Chăm sóc sức khoẻ trọn đời cho bạn
Tổng đài1900558892
Xót ruột là gì và cách giảm nhanh tại nhà?
Thoại Trần
Đã hỏi: Ngày 21/10/2025
Tiêu hóa

Xót ruột là gì và cách giảm nhanh tại nhà?

Dạo gần đây, em cứ thấy bụng trên nóng rát, cồn cào như có lửa đốt, nhất là khi đói hoặc sau khi ăn xong. Có hôm còn ợ chua, buồn nôn, khiến em lo lắng không biết có phải bị viêm loét dạ dày hay không. Liệu “xót ruột” này có nguy hiểm không, và làm sao để dịu cơn khó chịu nhanh chóng?
Chuyên viên tư vấn
Chuyên viên tư vấn
Đã trả lời: Ngày

Chào bạn! Cảm giác “xót ruột” – hay còn gọi là cồn cào, nóng rát vùng thượng vị – thường xuất phát từ việc axit dạ dày tăng tiết quá mức, gây kích ứng niêm mạc. Đây là triệu chứng phổ biến của các vấn đề tiêu hóa như viêm dạ dày, trào ngược hay loét tá tràng. May mắn là trong nhiều trường hợp, bạn có thể làm dịu cơn xót ruột ngay tại nhà nếu hiểu rõ nguyên nhân và xử lý đúng cách.

Nguyên nhân phổ biến gây xót ruột

Tăng tiết axit dạ dày: Do ăn uống thất thường, bỏ bữa, hoặc ăn quá no – đặc biệt vào ban đêm.

Viêm hoặc loét dạ dày – tá tràng: Niêm mạc bị tổn thương, dễ bị axit “đốt cháy”, gây cảm giác rát bỏng.

Chế độ ăn nhiều đồ cay, chua, béo hoặc caffeine: Kích thích dạ dày tiết thêm axit.

Căng thẳng kéo dài: Hệ thần kinh ruột (enteric nervous system) rất nhạy cảm với stress, làm tăng tiết axit dù bạn không đói.

Tác dụng phụ của thuốc: Như NSAIDs (ibuprofen, aspirin) hoặc corticosteroid có thể làm mỏng lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Mất nước hoặc nhịn ăn lâu: Khi không có thức ăn trung hòa, axit tự do tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc.

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám bác sĩ

– Cơn xót ruột kéo dài hơn 2 tuần dù đã thay đổi lối sống.

– Đau dữ dội, lan ra lưng hoặc kèm nôn ra máu, phân đen.

– Sụt cân không rõ nguyên nhân, chán ăn kéo dài.

– Ợ nóng thường xuyên, đặc biệt về đêm, ảnh hưởng giấc ngủ.

– Triệu chứng tái phát nhiều lần trong năm.

Trong phòng khám, tôi từng gặp không ít bệnh nhân chủ quan với “xót ruột nhẹ”, đến khi nội soi mới phát hiện loét sâu hoặc biến chứng trào ngược thực quản. Đừng đợi đến lúc đau dữ mới đi khám!

Cách giảm xót ruột tại nhà – an toàn và hiệu quả

Uống nước ấm từng ngụm nhỏ: Giúp pha loãng axit, làm dịu niêm mạc đang bị kích thích.

Trà gừng ấm (không đường): Gừng chứa gingerol – hoạt chất chống viêm tự nhiên, hỗ trợ giảm co thắt dạ dày.

Ăn sữa chua không đường: Bổ sung probiotic, cân bằng hệ vi sinh đường ruột, đồng thời tạo lớp đệm nhẹ bảo vệ niêm mạc.

Dùng thực phẩm “hút axit”: Như bánh mì trắng, cơm trắng, chuối chín – chúng hấp thụ axit dư và làm giảm cảm giác bỏng rát.

Đắp khăn ấm lên vùng thượng vị: Nhiệt nhẹ giúp giãn cơ trơn, giảm co thắt và cảm giác cồn cào.

Tránh nằm ngay sau ăn: Nên ngồi thẳng ít nhất 2–3 giờ để hạn chế trào ngược.

Những thực phẩm nên và không nên khi bị xót ruột

Nên ưu tiên:

– Cơm trắng, cháo loãng, súp rau củ.

– Yến mạch, khoai lang luộc – giàu chất xơ hòa tan, tạo lớp gel bảo vệ dạ dày.

– Nước ép dưa hấu, dừa tươi (ít đường) – cung cấp điện giải, làm mát nhẹ.

Nên tránh:

– Đồ chiên xào, nước ngọt có gas, cà phê, rượu bia.

– Thực phẩm chua (cam, chanh, dấm) hoặc cay (ớt, tiêu).

– Sữa đặc, phô mai béo – dù là “sữa” nhưng có thể kích thích tiết axit ở một số người.

Khi nào cần dùng thuốc?

Nếu các biện pháp tự nhiên không cải thiện sau 1–2 ngày, bạn có thể cân nhắc dùng thuốc không kê đơn – nhưng chỉ ngắn hạn:

Thuốc kháng axit (như Phosphalugel, Yumangel): Trung hòa axit nhanh, giảm nóng rát tức thì.

Thuốc tạo màng bảo vệ niêm mạc (ví dụ: sucralfate): Bám vào vùng tổn thương, ngăn axit tiếp xúc trực tiếp.

Tuy nhiên, đừng lạm dụng! Dùng kháng axit kéo dài có thể làm rối loạn tiêu hóa, giảm hấp thu khoáng chất. Nếu triệu chứng tái phát thường xuyên, hãy đi khám để tìm nguyên nhân gốc – có thể bạn cần thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc điều trị vi khuẩn H. pylori.

“Xót ruột” tuy thường lành tính nhưng là tiếng chuông cảnh báo từ hệ tiêu hóa. Đừng chỉ lo “dập lửa” bằng thuốc – hãy điều chỉnh thói quen ăn uống, giảm stress và ngủ đủ. Trong nhiều trường hợp, chính lối sống mới là “thuốc” hiệu quả nhất. Nếu triệu chứng kéo dài hoặc đi kèm dấu hiệu nguy hiểm, đừng chần chừ – bạn cần được nội soi để loại trừ tổn thương thật sự. Sức khỏe dạ dày không chờ đợi, và càng không nên “nuốt trôi” nỗi lo!

Bình luận
Hiện chưa có bình luận nào!
1900558892
zaloChat